Nutrició pediàtricaIMC> 4 DE: 32% 42 . S’han utilitzat els criteris <strong>de</strong> la IDF2007 per a la classificació d’SM: presència d’obesitatabdominal (perímetre cintura> P90 per l’edat) i dos<strong>de</strong>ls següents criteris: glucosa <strong>de</strong>jú> 100 mg/dl, triglicèrids>150 mg/dl, HDL -C 130 mm Hg o TA diastòlica> 85 mm Hg. Per als mésgrans <strong>de</strong> 16 anys es modifica el perímetre <strong>de</strong> cinturaper a les dones (> 85 cm) i per als homes (> 95 cm) iel valor <strong>de</strong> HDL-C en dones ( 4 DE: 19%(p = 0,003), i per grups d’edat: nens <strong>de</strong> menys <strong>de</strong> 10anys: 3,5%, <strong>de</strong> 10 a 16 anys: 11,1% i més grans <strong>de</strong> 16anys: 21,7% (p = 0,01) i en relació amb el perímetre<strong>de</strong> la cintura. En resum, els resultats d’aquest estudiposen en relleu que la SM és present en un importantpercentatge d’infants i adolescents obesos. El graud’obesitat i l’edat influeixen en l’increment <strong>de</strong> la sevaprevalença.En <strong>de</strong>finitiva, l’estudi sistemàtic <strong>de</strong> la presència <strong>de</strong>complicacions metabòliques (estats <strong>de</strong> resistència a lainsulina i/o <strong>de</strong> la síndrome metabòlica) s’ha <strong>de</strong> fer <strong>de</strong>manera rutinària en els infants i adolescents obesos afi d’i<strong>de</strong>ntificar els subjectes amb més susceptibilitat irisc per presentar en etapes relativament primerenques<strong>de</strong> la vida adulta diabetis tipus 2 i malaltia cardiovascularprecoç. La i<strong>de</strong>ntificació d’aquests trastornsmetabòlics en els infants i adolescents obesos ha <strong>de</strong>promoure l’adopció, en primera instància, <strong>de</strong> mesuresenèrgiques adreça<strong>de</strong>s fonamentalment cap a la modificació<strong>de</strong>ls seus hàbits nutricionals i estils <strong>de</strong> vida 43 .Bibliografia1. Dietz WH. Overweight in childhood and adolescence. N Engl J Med2004; 350: 855-857.2. Wang Y, Lobstein T. Worldwi<strong>de</strong> trends in childhood overweight and obesity.Int J Pediatr Obes 2006; 1: 11-25.3. Ballabriga A, Carrascosa A. Obesidad en la infancia y adolescencia. A:Nutrición en la Infancia y Adolescencia (3a ed.). Madrid: Ergon, 2006;667-703.4.Carrascosa A, Fernan<strong>de</strong>z JM, Fernan<strong>de</strong>z C, Ferrán<strong>de</strong>z A, Lopez-Siguero JP,Sanchez E, Sobradillo B, Yeste D y Grupo Colaborador Español. Estudiotransversal español <strong>de</strong> crecimiento 2008. Parte II: valores <strong>de</strong> talla,peso e índice <strong>de</strong> masa corporal <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el nacimiento a la talla adulta.An Pediatr (Barc) 2008; 68: 552-569.<strong>PEDIATRIA</strong> <strong>CATALANA</strong> Any 2011 Volum 715. Carrascosa A. Obesidad durante la infancia y adolescencia: una pan<strong>de</strong>miaque reclama nuestra atención. Med Clin (Barc) 2006; 126:693-694.6. Cole TJ, Bellizzi MC, Flegal KM, Dietz WH. Establishing a standard <strong>de</strong>finitionfor child overweight and obesity worldwi<strong>de</strong>: international survey.BMJ 2000; 320: 1.240-1.243.7. Calañas-Continente A, Arrizabalaga JJ, Caixàs A, Cuatrecasas G, Diáz-Fernan<strong>de</strong>z MJ, García-Luna PP, et al. Comorbilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l exceso pon<strong>de</strong>ral<strong>de</strong> peso en el adolescente. Endocrinol Nurtr 2008; 55(Supl 4):41-59.8. Weiss R, Kaufman FR. Metabolic complications of childhood obesity:i<strong>de</strong>ntifying and mitigating the risk. Diabetes Care 2008; 31 Suppl 2:S310-316.9. Berenson GS, Srinivasan SR, Bao W, Newman WP 3rd, Tracy RE, WattigneyWA. Association between multiple cardiovascular risk factorsand atherosclerosis in children and young adults. The Bogalusa HeartStudy. N Engl J Med 1998; 338: 1.650-1.666.10. Magnussen CG, Koskinen J, Chen W, Thomson R, Schmidt MD, SrinivasanSR, et al. Pediatric metabolic syndrome predicts adulthood metabolicsyndrome, subclinical atherosclerosis, and type 2 diabetes mellitusbut is no better than body mass in<strong>de</strong>x alone: the Bogalusa HeartStudy and the Cardiovascular Risk in Young Finns Study. Circulation2010; 122: 1.604-1.611.11. Saland JM. Update on the metabolic syndrome in children. Curr OpinPediatr 2007; 19: 183-191.12. Bibbins-Domingo K, Coxson P, Pletcher MJ, Lightwood J, Goldman L.Adolescent overweight and future adult coronary heart disease. N EnglJ Med 2007; 357: 2.371-2.379.13. Biro FM, Wien M. Childhood obesity and adult morbidities. Am J ClinNutr 2010; 91: 1.499S-1.505S.14. Chiarelli F, Marcovecchio ML. Insulin resistance and obesity in childhood.Eur J Endocrinol 2008; 159 Suppl 1: S67-74.15. Caprio S. Insulin resistance in childhood obesity. J Pediatr EndocrinolMetab 2002; 15 Suppl 1: 487-492.16. Lee JM, Okumura MJ, Davis MM, Herman WH, Gurney JG. Prevalenceand <strong>de</strong>terminants of insulin resistance among U.S. adolescents: a population-basedstudy. Diabetes Care 2006; 29: 2.427-2.432.17. Bajaj M, Defronzo RA. Metabolic and molecular basis of insulin resistance.J Nucl Cardiol 2003; 10: 311-323.18. Pittas AG, Joseph NA, Greenberg AS. Adipocytokines and insulin resistance.J Clin Endocrinol Metab 2004; 89: 447-452.19. Kadowaki T, Yamauchi T, Kubota N, Hara K, Ueki K, Tobe K. Adiponectinand adiponectin receptors in insulin resistance, diabetes, andthe metabolic syndrome. J Clin Invest 2006; 116: 1.784-1.792.20. Lee S, Bacha F, Gungor N, Arslanian SA. Racial differences in adiponectinin youth: relationship to visceral fat and insulin sensitivity. DiabetesCare 2006; 29: 51-56.21. Matsuzawa Y. White adipose tissue and cardiovascular disease. BestPract Res Clin Endocrinol Metab 2005; 19: 637-647.22. Fernán<strong>de</strong>z-Real JM, Ricart W. Insulin resistance and chronic cardiovascularinflammatory syndrome. Endocr Rev 2003; 24: 278-301.23. Gómez-Ambrosi, Rodríguez A, Catalán V, Frühbeck. Papel <strong>de</strong>l tejidoadiposo en la inflamación asociada a la obesidad. Rev Esp Obes 2008;264-279.24. Yeste D, Vendrell J, Tomasini R, Broch M, Gussinyé M, Megia A, CarrascosaA. Interleukin-6 in obese children and adolescents with andwithout glucose intolerance. Diabetes Care 2007; 30: 1.892-1.894.25. Chu NF, Wang DJ, Shieh SM, Rimm EB. Plasma leptin concentrationsand obesity in relation to insulin resistance syndrome componentsamong school children in Taiwan -The Taipei Children Heart Study. IntJ Obes Relat Metab Disord 2000; 24: 1.265-1.271.26. Goodman E, Graham TE, Dolan LM, Daniels SR, Goodman ER, KahnBB. The relationship of retinol binding protein 4 to changes in insulinresistance and cardiometabolic risk in overweight black adolescents. JPediatr 2009; 154: 67-73.27. Yeste D, Vendrell J, Tomasini R, Gallart LL, Clemente M, Simón I, etal. Retinol-binding protein 4 levels in obese children and adolescentswith glucose intolerance. Horm Res Paediatr 2010; 73: 335-340.28. Weiss R, Dufour S, Taksali SE, Tamborlane WV, Petersen KF, BonadonnaRC, et al. Prediabetes in obese youth: a syndrome of impairedglucose tolerance, severe insulin resistance, and altered myocellularand abdominal fat partitioning. Lancet 2003; 362: 951-957.29. Bacha F, Saad R, Gungor N, Janosky J, Arslanian SA. Obesity, regionalfat distribution, and syndrome X in obese black versus white adolescents:race differential in diabetogenic and atherogenic risk factors. JClin Endocrinol Metab 2003; 88: 2.534-2.540.S19
Taula rodona30. Lee S, Bacha F, Gungor N, Arslanian SA. Racial differences in adiponectinin youth: relationship to visceral fat andinsulin sensitivity. DiabetesCare 2006; 29: 51-56.31. Cañete R, Gil-Campos M, Aguilera CM, Gil A. Development of insulinresistance and its relation to diet in the obese child. Eur J Nutr 2007;46: 181-187.32. Cruz ML, Weigensberg MJ, Huang TT, Ball G, Shaibi GQ, Goran MI. Themetabolic syndrome in overweight Hispanic youth and the role of insulinsensitivity. J Clin Endocrinol Metab 2004; 89: 108-113.33. Rosenbloom A, Young Robert S, Joe Jennie R, Winter William E. EmergingEpi<strong>de</strong>mic of Type 2 Diabetes in Youth. Diabetes Care 1999; 22:345-353.34. E<strong>de</strong>lstein SL, Knowler WC, Bain RP, Andres R, Barrett-Connor EL,Dowse GK, et al. Predictors of progression from impaired glucose toleranceto NIDDM: an analysis of six prospective studies. Diabetes 1997;46: 701-710.35. Weiss R, Dziura J, Burgert TS, Tamborlane WV, Taksali SE, Yeckel CW,et al. Obesity and the metabolic syndrome in children and adolescents.N Engl J Med 2004; 350: 2.362-2.374.36. Ten S, Maclaren N. Insulin resistance syndrome in children. J Clin EndocrinolMetab 2004; 89: 2.526-2.539.37. Yeste D, Betancourth S, Gussinyé M, Potau N, Carrascosa A. Intoleranciaa la glucosa en niños y adolescentes obesos. Med Clin (Barc)2005; 125: 405-408.38. Schmitz KH, Jacobs DR Jr, Hong CP, Steinberger J, Moran A, SinaikoAR. Association of physical activity with insulin sensitivity in children.Int J Obes Relat Metab Disord 2002; 26: 1.310-1.316.39. Reaven GM. Banting lecture 1988. Role of insulin resistance in humandisease. Diabetes 1988; 37: 1.595-1.607.40. Cook S, Weitzman M, Auinger P, Nguyen M, Dietz WH. Prevalence of ametabolic syndrome phenotype in adolescents: findings from the thirdNational Health and Nutrition Examination Survey, 1988-1994. ArchPediatr Adolesc Med. 2003; 157: 821-827.41. Zimmet P, Alberti G, Kaufman F, Tajima N, Silink M, Arslanian S, et al.International Diabetes Fe<strong>de</strong>ration Task Force on Epi<strong>de</strong>miology and Preventionof Diabetes. The metabolic syndrome in children and adolescents.Lancet 2007; 369: 2.059-2.061.42. Yeste D, Mesa MP, Tomasini R, Carrascosa A. Prevalence of the metabolicsyndrome (IDF Criteria, 2007) in obese Spanish children andadolescents. Horm Res 2009; 72(supl 3): 294.43. Yeste D, García-Reyna N, Gussinyer S, Clemente M, Albisu MA, GussinyerM, Carrascosa A. Perspectivas actuales <strong>de</strong>l tratamiento <strong>de</strong> laobesidad infantil. Rev Esp Obes 2008; 6: 139-152.L’alimentació a través <strong>de</strong> la publicitat televisivaPere GenaróHospital <strong>de</strong> Tortosa Verge <strong>de</strong> la Cinta. TortosaDes <strong>de</strong> la seva arribada a Espanya, el 28 d’octubre <strong>de</strong>1956, la televisió (TV) ha anat ocupant cada cop unlloc més rellevant en la nostra vida diària. La influènciaque exerceix sobre l’adquisició d’hàbits, la formació envalors i el consum cultural l’ha convertit en objecte <strong>de</strong><strong>de</strong>bat. Al llarg <strong>de</strong> l’article explorarem els hàbits <strong>de</strong> consumtelevisiu <strong>de</strong>ls infants espanyols, la interpretacióque fan <strong>de</strong>ls seus continguts i com aquests influeixenen les seves eleccions com a consumidors. També<strong>de</strong>scriurem la legislació vigent i acabarem amb unesreflexions sobre les mesures que po<strong>de</strong>m emprendreper protegir els infants <strong>de</strong> les promocions televisivespoc saludables.La televisió i els infantsEls infants són molt vulnerables a la influència televisiva,ja que es troben en una fase <strong>de</strong> creixement enquè adquireixen els hàbits i comportaments que elsconduiran fins a l’època adulta. Els infants veuen televisióamb menys escepticisme que els adults, es<strong>de</strong>ixen embolcallar fàcilment per l’univers màgic quecrea la petita pantalla i un cop embolcallats la reiteraciód’un mateix missatge els influeix en les eleccionsque fan. Diversos estudis <strong>de</strong>mostren que elsinfants memoritzen els anuncis més repetits i queaquests anuncis influencien en les seves eleccionscom a consumidors 1 .S20Consum televisiu <strong>de</strong> la població infantilespanyolaEls infants espanyols veuen TV una mitjana <strong>de</strong> 2 horesi mitja al dia; si consi<strong>de</strong>réssim els caps <strong>de</strong> setmana i elsperío<strong>de</strong>s <strong>de</strong> vacances, estan més temps davant lapetita pantalla (990 hores anuals) que a l’escola (960hores). Aquest consum televisiu s’inicia molt aviat:entre els 2 i 3 anys el 40% <strong>de</strong>ls infants la veuen a diarii aquest percentatge augmenta a mesura que ho fal’edat fins arribar al 92% <strong>de</strong>ls nens <strong>de</strong> més <strong>de</strong> 12 anys.Veure la TV és una <strong>de</strong> les activitats preferi<strong>de</strong>s en arribarcasa, així ho afirmen el 92% <strong>de</strong>ls infants, xifra superiorals que prefereixen jugar (86,3%) 2 .Cada cop més la televisió s’està per<strong>de</strong>nt com a componentfamiliar i es converteix en una oferta <strong>de</strong> consumindividual. Només el 30% <strong>de</strong>ls pares la mirensempre o gairebé sempre amb els seus fills i fins al50% <strong>de</strong>ls que cursen ESO tenen TV a la seva habitació.Els pares cada cop més <strong>de</strong>ixen llibertat als seusfills per escollir els continguts televisius. I les enquestesmostren que els continguts més vistos pels infantsno s’adrecen especialment a la seva franja d’edat 3 .Etapes en la construcció <strong>de</strong> la realitat televisivaEls infants interpreten les seves experiències i es relacionenamb el món segons el grau <strong>de</strong> maduresa. Això<strong>PEDIATRIA</strong> <strong>CATALANA</strong> Any 2011 Volum 71