qronika+317

20
294 69 77; qronikaqronika@gmail.com
RMG-is oqro da
goCa mircxulava
599 26 83 83
Sida qarTlSi Cemi voiaJis mizani
ramdenime xnis win erTi adgilobrivi
mosaxlis mier gamoTq-
muli guliswyroma iyo: „vi-
wamlebiT, gvspoben, nadgurdeba unikaluri flora da fauna
da amas yuradRebas aravin aqcevs”.
es ar aris simarTle, radgan
Zalian bevrs Tundac saydriszec
hqonda adekvaturi reaqcia. wlebis
winaT kompania GPM-is (jeopromainingi)
(romelic kazreTSi oqros moipovebda),
imJamindel xelmZRvanel
koba nayofias „qorTiard mariotSi”
JurnalistebTan gamarTuli Sexvedrisas
vkiTxe: „rusebi, konkretulad
ki, generalovi, ratom mdidrdebian
qarTuli oqroTi? es Tqven, afxazeTidan
devnils, diskomforts ar
giqmniT?” mipasuxa: „investoris
erovnebaze saubari araeTikurad mimaCnia”.
Cveni „Spilkaoba” garemos
dacvis sakiTxebiT, bunebaze zemoqmedebis
TemiT, TanamSromelTaTvis
adekvatur Sromis pirobebsa da
anazRaurebaze aqcentebiT gagrZelda,
Tumca replikebi: „biujetSi msxvili
Semomtani... Tqven araswori informaciebi
gaqvT... ar iciT...”, imdenad
naTlad warmoaCenda pirdapiri
pasuxebisgan Tavis aridebis mcdelobas,
rom mis warmodgenaSi aSkarad
ver vafasebdi „oqros sidiades”.
cnobisTvis: 1994 wels Seiqmna Sps
„kvarciti”, romelmac daiwyo Zvirfasi
liTonebis, maT Soris, oqros
Semcveli madnis, grovuli gamotutvis
meTodiT damuSaveba. 2005
wels ganxorcielda Sps „kvarcitisa”
da ss „madneulis” privatizacia,
ris Sedegadac maTi mesakuTre gaxda
rusuli kompania „promiSleni investoris”
Svilobili kompania _ „sTen-
Ton iqviTiz qorforeiSens”, romelic
ofSorul zonaSi _ britaneTis
virjiniis kunZulebze iyo registrirebuli.
ss „madneulis” gankargulebaSi
gaxldaT kombinati. amis
Semdeg ss „madneulisa” da Sps
„kvarcitis” aqciebi/wilebi gasxvisda:
2007 wels _ ss „kompania jeopromainingze”,
xolo 2012 wels _ rusul
kompania „kapital jgufze”. sabolood,
Sps „kvarcits” ewoda Sps
„RMG Gold”, xolo ss „madneuls” _ ss
„RMG Copper”.
* * *
simarTle giTxraT, mas Semdeg,
rac 2013 wlis noembrSi saqarTvelos
mecnierebaTa akademiam akademikos
kiazo ficxelaurze dayrdnobiT ganaCeni
gamoutana saydriss da kulturisa
da ZeglTa dacvis ministrebis
guram (mirian) odiSariasa da mixeil
giorgaZis „interesebSi” aSkarad
gamoixata oqros „mxardaWera”, vidre
kulturisa da istoriis (Tundac,
legendis) momgebian biznesad
qceva, yvelaferi naTeli gaxda. axla
ar daviwyeb imaze saubars, vin ra
sargebeli naxa saydrisis afeTqebiT
_ aq ar vgulisxmob mxolod RMG-is
an Tundac biujetSi Setanil solidur
gadasaxadebs, aramed TvaldaxuWul
Tu TvalmoWutul guldaTuTqul
gulSematkivrebsac. faqti
jiutia: adamianebis nawili, Tundac
kompaniaSi dasaqmebulebi, romelTagan
arc erTi xmamaRla ar asaxelebs
sakuTar gvars, Tumca CurCuliT
gamoTqvamen sayvedurebs arsebul
mdgomareobaze _ warmoudgenel
zians ayeneben sakuTar qveyanas. ker-
Zo interesebs konteqstebis doneze
Tavs Tu davanebebT, bizness aqvs
erTi friad sastiki wesi _ iafad
viSovo/vakeTo bevri fuli. saxelmwifos
awyobs biznesis mier naSovni
bevri fuli, radgan es aris soliduri
sabiujeto Semosavali. magram
saxelmwifos aqvs umTavresi valdebuleba
_ sworad gansazRvros prioritetebi
da rac mTavaria, uzrunvelyos
misi moqalaqis konstituciiT
garantirebuli sococxlisa da
janmrTelobis ufleba ara mxolod
lokalur, aramed grZelvadian perspeqtivaSi.
aseve saxelmwifos aqvs
garemos dacvis valdebulebac da
saxelmwifos aqvs valdebuleba...
Tumca ra azri aqvs am valdebulebebis
CamoTvlas, _ es xom isedac
iciT? zemoT vaxsene kulturisa da
istoriis legendad qceva. aba, warmoidgineT,
saTanado argumentebis
safuZvelze, romelic akademikos kiazo
ficxelauris daskvniT Turme ar
arsebula, saydriss Tu oqros mopovebis
arqeologiur meqad vaqcevdiT,
Tundac istoriul perspeqtivaSi
_ 2042 wlis Sedegac ki (am
dromde arsebobs oqros mopovebis
licenciebi), raoden met sargebels
naxavda saxelmwifo? magram CvenTan
prioritetia „axla gamdidreba” da
ara samomavlo _ istoriuli, kulturuli
da ekonomikuri sargebeli...
* * *
mgoni, ar Rirs, aq saqarTveloSi
oqros mopovebis istoriasa da
tradiciebze visaubro da pirdapir
saqmeze gadaval: saqarTvelos sam-
Tomompovebeli saqmianoba da samTomopovebiT
mrewvelobaze damokidebulebis
indeqsi yovelwliurad
izrdeba. bunebrivi resursebis mopovebas
Tan axlavs garemoze uaryofiTi
zemoqmedebis miyeneba, ris
Sesamcirebladac samTomompovebeli
kompaniebisTvis saxelmwifos mier
konkretuli moTxovnebia dawesebuli
(saqarTvelos kanoni garemos
dacvis Sesaxeb, 2017-2018; garemosdacviTi
Sefasebis kodeqsi, 2017-
2018). aRniSnuli moTxovnebi minimaluria,
Tumca konkretuli SemTxvevebi
adasturebs, rom es kompaniebi
am minimalur moTxovnebsac ki ar
asruleben. amas cxadyofs kompaniebis
mier garemosTvis miyenebuli
zianis gamo, garemosdacviTi kanonmdeblobis
darRvevebis Sedegad,
maTze dakisrebuli jarimebis odenoba
(mariam deviZe, „oqros sabadosTan
cxovrebis safasuri: kompania
„aremjis” saqmianobis ekonomikuri
da socialuri gavlenebi mosaxleobaze”).
saqarTveloSi bunebrivi resursebis
yvelaze didi mompovebeli kompaniaa
Rich Metals Group – RMG, romlis
saqmianoba marTalia sakmaod did
mogebas utovebs Tavad kompaniasa da
saxelmwifosac ki, magram udides
socialur da ekonomikur zemoqmedebas
axdens bolnisisa da dmanisis municipalitetebSi
mcxovreb mosaxleobaze:
kerZod, janmrTelobis sakiTxebze,
mosaxleobis ekonomikur
saqmianobaze, soflis meurneobis
mdgomareobaze, dasaqmebaze, mosaxleobis
socialur mdgomareobaze,
garemoze zemoqmedebaze.
diax, saqarTveloSi yvelaze did
samTomopovebiT proeqts ganekuTvneba
kompania „aremjis” mier qvemo
qarTlSi, salicenzio teritoriebze
oqrosa da spilenZis mopoveba.
spilenZis mopoveba aq, jer kidev,
1975 wels daiwyo kompaniis winamorbedma
sawarmo „madneulma”, 1994 wels
ki Camoyalibda oqros mompovebeli
saaqcio sazogadoeba „kvarciti”. 2012
wels orive kompania gadavida
„aremjis” mflobelobaSi da „madneuls”
ewoda „RMG cooper”, xolo
„kvarcits” „RMG gold” (Rich Metals
Group – RMG, 2014-2018), a) „Sps RMG
Gold-is mesakuTrea kerZo SezRuduli
pasuxismgeblobis kompania „Rich
Metals Group B.V.”, registrirebuli
niderlandebSi (wilis 96.21%) da ss
„RMG Copper” (wilis 3.79%); xolo ss
„RMG Copper”-is mflobelebis Sesaxeb
informacia mewarmeTa da arasamewarmeo
iuridiul pirTa reestrSi
warmodgenili ar aris, vinaidan aqciis
mflobelebis Sesaxeb informaciis
sajaroobas saqarTvelos kanonmdebloba
ar uzrunvelyofs” (mwvane
alternativa, 2017, gv. 1). am sakiTxs
qvemoTac Sevexebi _ saintereso personebis
konteqstSi.
ramdenic ar unda imarTlos Tavi
kompaniam, rom igi icavs oqros mopovebis
standartebs, garemoze zemoqmedeba
da miyenebuli ziani aris
udidesi. aRniSnuls adasturebs
saqarTvelos parlamentis garemos
dacvisa da bunebrivi resursebis komitetis
mier samuSao jgufis Seqmna
(saqarTvelos parlamentis garemos
dacvisa da bunebrivi resursebis
komitetis Tavmjdomaris gankarguleba
#7, 2018). marTalia, samuSao
jgufma sakmaod moxerxebulad auara
gverdi kompaniis mier adgilobriv
mosaxleobaze miyenebul uaryofiT
socialur-ekonomikur zemoqmedebas
da mniSvnelovani aqcentebi ar gaakeTa
garemoze uaryofiTi zemoqmedebis
grZelvadian Sedegebze,
Tumca amis miuxedavadac ki isini
iZulebuli gaxdnen, sakmaod soliduri
da kompaniisTvis angariSgasawevi,
adekvaturi gaazrebis SemTxveva-
Si umZimesi daskvna daedoT.
piradad CemTvis Soki iyo, rac
vnaxe _ gadaTxrili karierebi, umowyalod
gaCexili tye, ganadgurebuli
mwvane safari. amas daerTo warmodgena
imis Sesaxeb, Tu ramdeni cxoveeli
da tyis binadari moispo da gadaSenda,
rogor binZurdeba haeri,
amas davamatoT haeris cianidiT
mowamvlis faqtebi, aseve rogor
iwamleba mdinareebi, wylis meSveobiT
sasoflo sameurneo produqtebi
da sabolood, ra ziani adgeba adamians,
ara mxolod adgilobriv mosaxles,
aramed Tundac Tbilisis
mcxovrebs, romelic bazarSi aq moyvanil
produqtebs yidulobs.
saqarTvelos xelisuflebas unda
Sevaxseno, rom evrokavSirTan asocirebis
xelSekrulebis 302-e muxlis
mixedviT: „1. TanamSromloba miznad
isaxavs garemos xarisxis Senar-
Cunebas, dacvas, gaumjobesebasa da
reabilitacias, adamianebis janmrTelobis
dacvas, bunebrivi resursebis
mdgrad gamoyenebasa da saerTa-
Soriso doneze Zalisxmevis xelSewyobas
garemos dacvis regionul an
globalur problemebTan gasamklaveblad,
maT Soris, iseT sferoebSi,
rogorebicaa: ... (f) industriuli
dabinZureba da industriuli safrTxeebi;
da (g) qimiuri nivTierebebis
marTva; 2. TanamSromloba miznad
isaxavs garemos dacvis sakiTxebis integrirebas
ara mxolod garemosdacviT
politikaSi, aramed politikis
sxva sferoebSic” (erTi mxriv,
saqarTvelosa da, meore mxriv,
evrokavSirsa da evropis atomuri
energiis gaerTianebas da maT wevr
saxelmwifoebs Soris asocirebis
Sesaxeb SeTanxmeba, 2014, muxli 302).
asocirebis xelSekrulebis Tanaxmad,
saqarTvelos aRebuli aqvs pasuxismgebloba,
rom qveyanas unda
hqondes saxelmwifo garemosdacviTi
politika, raSic integrirebuli
iqneba proeqtebis ganxorcielebis
arealebSi arsebul dasaxlebebze
negatiuri socialuri zemoqmedebis
Semcireba-aridebis strategiebi.
aq viyoT simarTlesTan axlos (absoluturi
araferi arsebobs da
didad nu gamoidebs Tavs nuravin) da
vaRiaroT isic, rom garemoze zemoqmedebis,
miyenebuli zianis Tema arc
erT wina xelisuflebas anaRvlebda,
metic: 2012 wlis 20 marts saqarTvelos
parlamentma miiRo kanoni, romliTac
saxelmwifom ss „madneulsa”
da Sps „kvarcits” 18 wlis ganmavlobaSi
(1994-2012 wlebSi) miyenebuli
ziani amave kompaniebis „keTili nebis”
safuZvelze 13 milion larad „Seufasa”.
anu am kanonis safuZvelze ss
„madneulma” da Sps „kvarcitma” 2012
wlis 14 maiss mimarTes saqarTvelos
energetikisa da bunebrivi resursebis
ministr aleqsandre xeTagurs
1994 wlis pirveli aprilidan 2012
wlis 14 maisamde periodSi maT mier
Cadenili yvela qmedebis kanonierad
CaTvlisa da kompaniebis yvela saxis
samoqalaqo da administraciuli pasuxismgeblobisgan
ganTavisuflebis
mizniT, 13 milioni laris kompensaciis
sanacvlod SeTanxmebis dadebis
moTxovniT. ministrma sakiTxi
imave dRes ganixila, moiwona da igi
gadaugzavna saqarTvelos premierministr
nika gilaurs, romelmac aseve
imave dRes gamosca aqti SeTanxmebis
dadebis Taobaze. Tavad SeTanxmeba
meore dRes, 2012 wlis 15 maiss,
daido. dadebuli SeTanxmebiT saqarTvelos
energetikisa da bunebrivi
resursebis saministrom ss „madneulsa”
da Sps „kvarcits”, anu RMGs,
apatia 1994 wlis pirveli aprilidan
2012 wlis 14 maisamde periodSi
garemos dacvisa da bunebrivi resursebis
sferoSi Cadenili yvela dar-
Rveva. es imasac gulisxmobda, rom
saxelmwifo im periodisTvis RMG-is
mimarT saxelmwifo kontrolsa da
Semowmebas ver ganaxorcielebda.
saqarTvelos parlamentis mier 2012
wlis 20 marts miRebuli kanonis is
norma, romelic amgvari SeTanxmebis
dadebisa da garemosdacviTi samar-
TaldarRvevebis patiebas iTvaliswinebda,
2013 wlis 10 aprils saqarTvelos
sakonstitucio sasamarTlom
arakonstituciurad cno.
* * *
organizaciam „mwvane politikis
samecniero-kvleviTi platforma”,
2017 wels ganaxorciela kvleviTi
proeqti, bunebrivi resursebis mopovebis
arealTan dabinZurebis kerebis,
dabinZurebis donis, wyalsa Tu
niadagSi mZime nivTierebebis koncentraciis
dasadgenad. 21 sofelSi
aiRes 43 sinji, romelic Semowmda
Semdeg metalebze: spilenZi (Cu), Tu-
Tia (Zn), manganumi (Mn), rkina (Fe),
kadmiumi (Cd), nikeli (Ni), kobalti
(Co) da tyvia (Pb). kvlevam aCvena, rom
mZime metalebiT mniSvnelovnadaa
dabinZurebuli mdinare maSavera da
foladauri. „mdinare maSaveras
SeerTebamde, mdinare kazreTulaSi
kadmiumis koncentracia 10-jer
aRemateba zRvrulad dasaSveb koncentracias,
xolo mdinare kazreTulas
SeerTebidan 300 metrSi,
mdinare maSaveraSi kadmiumis koncentracia
9-jer aWarbebs zRvrulad
20 N15 (317) 14.07-20.07.2020 w.