19.07.2020 Views

qronika+317

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

294 69 77; qronikaqronika@gmail.com

`axali opoziciis~ garkveuli

nene injgia

„biZina ivaniSvili _ saqarTve-

los umdidresi adamiani, putinis

591 71 39 98

axlo mokavSirea da CarTulia

saqarTvelos destabilizaciaSi ruseTis sasargeblod”, _ am

frazas amerikis SeerTebuli Statebis kongresis warmomadgenlobiTi

palatis respublikuri partiis wevrebisgan Semdgari

samuSao jgufis werilSi vkiTxulobT. mmarTveli gundis

misamarTiT dasavleTidan kritikuli gzavnilebi ar wydeba

da partia „qarTuli ocnebis” Tavmjdomare biZina ivaniSvils

Riad moixsenieben ruseTis mokavSired. 2020 wlis saparlamento

arCvenebi nawilobriv proporciuli saarCevno sistemiT

120/30-ze Catardeba, _ ris SesaZleblobas iZleva sapar-

lamento wyobis pirobebSi msgavsi saarCevno sistema? atarebs

Tu ara mizanmimarTulad ruseTis interesebs saqarTvelos xe-

lisufleba da ra berketi aqvs opozicias imisTvis, rom 2020

wels parlamentSi prorusuli Zalebis monopolia ar moxdes?

591 71 39 98

xaTuna lagaziZe:

am da sxva mniSvnelovani Temebis

Sesaxeb „qronika+~ polito-

log xaTuna lagaziZes esaubra:

_ qalbatono xaTuna, sakonstitucio

cvlilebebi miRebu-

lia, ra gvaCvena am procesebma da

vin gamovida gamarjvebuli am

SemTxvevaSi?

_ paTetikis gareSe vityvi, rom

gamarjvebuli am procesebidan

qarTveli xalxi gamovida, miuxedavad

imisa, rom is SeiZleba naklebad

acnobierebdes, rom yvelaze

metad gamarjvebulia am

situaciaSi. es is gamarjvebaa,

romlis mimarTac kiTxvis niSnebi

ar arsebobs. xelisuflebas gamarjvebulTa

rigebSi, am SemTxveva-

Si, ver vigulisxmebT, radgan

arasdros, arc erTi formatiT,

„qarTul ocnebas” arc srulad

proporciuli saarCevno sistema

da arc 120/30-ze ar undoda. „mSvidobis

iZuleba” _ aseTi cnebaa

saerTaSoriso urTierTobebSi.

samSvidobo operaciebis dros iyeneben

am meTods, rodesac samSvidobo

danayofi SehyavT ama Tu

im qveyanaSi mSvidobis uzrunvelsayofad.

daaxloebiT aseTi formula

SeiZleba SevusabamoT

„qarTuli ocnebis” mier sakonstitucio

cvlilebebze daTanxmebas.

anu saarCevno cvlilebebze aiZules

„qarTuli ocneba”. ase rom,

es, ra Tqma unda, „qarTuli ocnebis”

survilis sawinaaRmdegod

gakeTda. Sesabamisad, mmarTveli

gundi am procesebSi ver gaimarjvebda

da arc miiCnevs Tavs gamarjvebulad.

rac Seexeba opozicias,

miuxedavad imisa, rom man

kenWisyraSi monawileoba ar miiRo,

is mainc gamarjvebulia _ Tu Cven

win gavuswrebT movlenebs da

arCevnebs mivuaxlovdebiT: arCevnebSi

imarjvebs is politikuri

Zala, romlis Zlierebisa da gamarjvebis

unaris sjera amomrCevels.

SeiZleba, amomrCevelTan axlos

sxva politikuri Zalebis

Rirebulebebi iyos, magram icis,

rom es politikuri Zala ver gaimarjvebs,

amitom an saerTod ar

midis arCevnebze, an midis da imas

aZlevs xmas, vinc misTvis naklebad

miuRebelia, magram gamarjvebis

unari aqvs. amitomac am gamarjvebebis

jaWvisa da gamarjvebulis

imijis Seqmna opoziciisTvis

Zalian mniSvnelovani iyo. am cvlilebebis

paralelurad man,

aseve politikuri patimrebis TemiT,

Tavis kalaTaSi es gamarjvebebi

Caiwera. ruruas faqtoric

amitom iyo mniSvnelovani, rom

rac ufro metad damamcirebel

SeTanxmebaze wamoiyvanda xelisuflebas

opozicia, miT ufro meti

iqneboda opoziciis gamarjvebis

fasi. es iyo ruruas faqtoris

mTeli saidumlo, rom xelisuflebis

daTanxmeba ruruas gan-

Tavisuflebaze imdenad damamcirebeli

iqneboda xelisuflebisTvis,

rom miT ufro aiwevda

opoziciis gamarjvebis fasi da

miT ufro gaizrdeboda sakuTari

amomrCevlis risxva „qarTuli ocnebis”

mimarT, radgan es mmarTvel

gunds Zalian seriozul sisusteSi

CaeTvleboda. Tu Cven ran-

Jirebas gavakeTebT, pirvel rigSi

gamarjvebulia qarTveli xalxi

da opozicia.

_ Tqven araerTxel aRniSneT,

rom am procesebSi qarTveli

xalxia gamarjvebuli. ratom?

_ Cven sul vsaubrobT imaze,

rom opozicia susti da daqsaqsulia,

amitomac amomrCevels

arCevani SezRuduli aqvs. interviuebis

micemis dros da xandaxan,

roca sakuTar TavTan marto

davrCenilvar, xSirad mikiTxavs

sakuTai TavisTvis: amerikis xelisufleba

mzad aris „qarTuli

ocnebis” Sesacvlelad da es yvelafridan

Cans, magram visiT unda

Caanacvlos „ocneba”, _ iseTiT,

vinc SeZlebs stabilurobis SenarCunebas

qveyanaSi? es aris

kiTxva, romelzedac pasuxi Zalian

mawuxebda. saboloo jamSi, es yvelaferi

sakonstitucio cvlilebebs

rom davukavSiroT, miviRebT

Zalian naTel da mniSvnelovan pasuxs

uaxloesi wlebis saqarTvelosTvis:

Cveni qveyana konstituciiT

saparlamento respublikaa,

xolo saparlamento rsepublikebis

xelisuflebis arssa da Semadgenlobas

Tu gadavxedavT davinaxavT,

rom saparlamento respublikaSi,

rogorc wesi, erTi dominanti

partia ar aris, zogadi arsi

gaxlavT mravali partiisgan Seqmnili

jer saparlamento da Semdeg

samTavrobo koalicia. es aris

konsensusuri demokratia, sadac

gadawyvetilebebi miiReba koaliciaSi

Semavali subieqtebis SeTanxmebiT.

wlebia, vaswavli saxelmwifo

marTvis Teoriebsa da sistemebs

sxvadasxva umaRles saswavlebelSi,

ase rom, es sfero

Zalian axlobelia CemTvis. erTerTi

mTvari, rac gamoarCevs saparlamento

demokratias saprezidentosgan,

aris is, rom avtoritaruli

midrekilebebi saparlamento

respublikebSi Zalian

Znelad ikidebs fexs. es aris im

tipis saxelmwifoebi, sadac mesianisturi

liderebisTvis adgili

naklebad rCeba. mesiebisTvis xelsayreli

da noyieri garemo saparlamento

respublika ar aris.

Cven ki mesiebis molodinSi varT.

zviad gamsaxurdia, romelmac

damoukideblobisken waiyvana eri;

SevardnaZe, romelmac samoqalaqo

dapirispirebisgan da kriminalisgan

daixsna, saerTaSoriso funqcia

SesZina saxelmwifos; saakaSvili,

romelmac marTlac Tanamedrove

saqarTvelo Seqmna da

ise damuxta saxelmwifo ganvi-

Tarebisken, rom dRemde am inerciiT

movdivarT, globalur

moTamaSeebSi gaiyvana patara qveyana

da saqarTvelos moqalaqis

cnebas daado fasi; ivaniSvili,

romelmac ZaladobaSi gadazrdili

reJimisgan daixsna qveyana

_ anu yovelTvis gvyavda erTi

lideri, romelic yvelaferze

`ruseTTan

kapitualacia gvaqvs

gamocxadebuli

sainformacio

sivrcis

damoukideblobis

TvalsazrisiT~

`saakaSvili kvlav rCeba qarTuli politikis

sakvanZo figurad da amas is adasturebs, rom

opoziciis erTi nawili saakaSvilis ginebiT

cdilobs Tavisi reitingis akrefas, meore

nawili ki saakaSvilis imedze cdilobs

parlamentSi Sesvlas~

zemoT idga da sxvebi sakuTari

popularobiTa da gavleniT verc

ki uaxlovdebodnen liders. aseT

Zalian myar vertikals, klasikur

saprezidento respublikis models

viyaviT SeCveulebi. axla ki

konstituciuradac sruliad sxva

realobaSi gadavdivarT. Zalian

saintereso saxelmwifo marTvis

modelisa da saarCevno sistemis

urTierTmomarTebaa, klasikur

demokratias mxolod saparlamento

resbublika ver Seqmnis, Tu mas

fexdafex ar mihyveba saarCevno

sistema. saparlamento respublikasTan

erTad proporciuli

saarCevno sistema qmnis swored am

saparlamento demokratias da ara

erT pirze damokidebul mmarTvelobas.

iseve rogorc maJoritaruli

sistema miiCneva ufro metad

avtoritarizmisken midrekilad,

maJoritaruli sistema da

saprezdento modeli yvelaze xistia

demokratiebSi maSin, roca

saparlamento sistema da proporciuli

modeli yvelaze konsesusuria,

anu TanamSromlobazea

orientirebuli. Cven swored

amisken mivdivarT. amitomac mesiebis

saWiroeba, romlebmac mniSvnelovani

roli iTamaSes istoriaSi,

magram, amavdroulad, aranakleb

daazarales qarTuli saxelmwifo,

maTi aucilebloba ubralod

gaqra dRis wesrigisgan, maT ar

iTxovs arc konstitucia da arc

_ saarCevno sistema. sazogadoebaSi

CarCenili mesiebis molodini

sruliad acdenilia Cvens konstitucias.

Sesabamisad, sazogadoebac

am axal realobaze unda gadaerTos

da mesiebis dromoWmuli

moTxovna unda Canacvldes erTi

da igive kalibris sxvadasxva

politikur liderTa gundebiT.

axla gvyavs met-naklebad Tanabari

wonis bevri politikuri

lideri, romlebsac erTad Seu-

ZliaT Seqmnan saparlamento da

samTavrobo koalicia. ganviTarebis

sruliad axal fazaze gadavdivarT,

es aris is, rac jer ar

mogvisinjavs da vfiqrob, qarTuli

samxreTuli da eqscentrikuli

xasiaTidan gamomdinare, kataklizmebisgan

Tavis asarideblad,

idealuri modelia. vnaxoT, xval

da zeg istoria ramdenad gaamarTlebs

Cems survilsa Tu mosazrebas.

_ es nawili 2020 wlis sapar-

lamento arCevnebis konteqstSi

rom ganvixiloT, vis rogori Sansi

aqvs dRevandeli mocemulobiT?

sakonstitucio cvlilebebis

Semdeg mmarTveli gundma gam-

oiyena fraza „axali opozicia”.

xom ar cdiloben xelovnurad

arsebuli opoziciis axliT

Canacvlebas? ivaniSvilma, Tavis

droze, ganacxada, rom Tu

dasWirdeboda, sakuTar opozi-

cias Seqmnida.

_ axali realoba amomrCevlisgan

gansxvavebul midgomas iTxovs.

es niSnavs, rom ar aris aucilebeli,

erTi politikuri lideri

eris umravlesobas moswondes,

sruliad sakmarisia, erTi politikuri

lideri an partia moswondes

5%-s, 10%-s an 30%-s. Sedegad,

Cven viRebT konfiguracias, roca

6 N15 (317) 14.07-20.07.2020 w.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!