mecnierebabrZola, erTi mxriv, unda gaeadvilebina, xolo, meore mxriv, garkveuli, drouli biZgiunda mieca saxelmwifoebSi samomavlo samarTlebrivi bazis ganviTarebisaTvis amgvardanaSaulTa aRsakveTad anda prevenciisaTvis. 4 Sesabamisad, aseTi mciredi samarTlebrivigasaqanis mqone kanonmdeblobiT, risi istoriul-obieqturi mizezebic ase Tu ise ukvecnobilia, kompiuterul danaSaulTan brZola arasakmarisia, miTumetes, sakanonmdeblodoneze.imisaTvis, rom ganviTardes da ufro daixvewos xsenebuli xuTive saxelmwifossisxlis samarTlis kanonmdebloba amgvari danaSaulis aRmosafxvrelad, saWiro iqnebaaRniSnul saxelmwifoTa kompiuterul danaSaulTan brZolis mimarTsisxlissamarTlebriv midgomaTa zogadi komparativistuli analizi sisxlis samarTliskodeqsebis mocemuli muxlebis mixedviT. dReisaTvis kompiuteruli usafrTxoebisproblema pirvelxarisxovani xdeba. 5 zemoaRniSnulis simarTles kidev erTxeladasturebs 2008 wlis agvistoSi <strong>saqarTvelos</strong> saxelmwifos mimarT ruseTis federaciisda misi specsamsaxuris (usafrTxoebis federaluri samsaxuris) mier ganxorcielebuliagresia da pirdapiri terori yoveli SesaZlo mimarTulebiT da yvela SesaZlosaSualebiT <strong>saqarTvelos</strong> kibersivrcezec _ virtualuri realobis saomar frontze: 6moxda <strong>saqarTvelos</strong> saxelmwifo uwyebebis vebsaitebis da kerZo vebsaitebis blokireba.maTze danaSaulebrivi zemoqmedeba iqna ganxorcielebuli. aqve unda aRiniSnos, romTanamedrove msoflioSi qveynis ganviTarebis dones misi kompiuterizaciis doniTgansazrvraven 7 , igive kompiuterizaciis doniT ganisazRvreba Tanamedroveobaze pretenziismqone qveynis Tavdacvisunarianobis donec, rac, rogorc viciT, erT-erTi umTavresiasaxelmwifos arsebobisaTvis.zemoT CamoTvlili respublikebis da ruseTis federaciis sisxlis samarTliskodeqsebidan yazaxeTis sisxlis samarTlis kodeqsi erTaderTia, romelic kerZonawilis me-7 TavSi yvelaze mcire adgils uTmobs kompiuterul danaSauls. esukanaskneli kompiuteruli danaSaulis Sesaxeb mxolod 227-e muxliT Semoifarglaim dros, rodesac danarCeni oTxi qveynis, kerZod, azerbaijanis, ruseTis, ukrainis da<strong>saqarTvelos</strong> sisxlis samarTlis kodeqsebi kompiuteruli danaSaulis Sesaxeb samsamnormas iTvaliswinebs, magaliTad, <strong>saqarTvelos</strong> sisxlis samarTlis kodeqsiskerZo nawilis me-9 karSi „danaSauli sazogadoebrivi uSiSroebisa da wesrigiswinaaRmdeg” XXXV Tavi _ `kompiuteruli danaSauli” _ Tavis mxriv Seicavs sammuxls, esenia: muxli 284-e _ `kompiuterul informaciasTan aramarTlzomieri SeRweva”,muxli 285-e _ `egm-is damazianebeli programis Seqmna, gamoyeneba an gavrceleba” damuxli 286-e _ `egm-is, egm-is sistemis an maTi qselis eqspluataciis wesebisdarRveva”. ukrainis sisxlis samarTlis kodeqsis kerZo nawilis XVI kari _4 lamara surgulaZe, kompiuteruli danaSauli, komentari, Tbilisi, 2003w. gv.68-70.5Компьютерная преступность и компьютерная безопасность. Батурин Ю.М., Жодзишский А.М. Москва.,1991г.Стр.716ix.: http://forum.ge/?showtopic=33880262 /5 seqtemberi, 2008 weli/ http://presa.ge/index.php?text=news&i=3473/16 agvisto, 2008 weli/ http://forum.rustavi2.com/lofiversion/index.php/t6529-1250.html /8 agvisto, 2008weli/ http://presa.ge/index.php?text=news&i=3474 /16 agvisto, 2008 weli/ http://pirveli.com.ge/index.php?option=com_content&task=view&id=6150&Itemid=52 /08 seqtemberi, 2008 weli/ http://presa.ge/index.php?text=news&i=4413 /19 seqtemberi, 2008 weli/ da a.S.7Компьютерная преступность и компьютерная безопасность. Батурин Ю.М., Жодзишский А.М. Москва.,1991г.42Стр.156.
marTlmsajuleba, 2008, #3„danaSaulebi eleqtro-gamomTvleli manqanebis (kompiuterebis), sistemebisa dakompiuteruli qselebis gamoyenebis sferoSi”, moicavs sam muxls, esenia: muxli 361-e _ `ukanono Careva eleqtrogamomTvleli manqanebis (kompiuterebis), sistemebis,kompiuteruli qselebis da eleqtrokavSiris qselebis muSaobaSi”, muxli 362-e _`kompiuteruli informaciis gataceba, miTviseba, gamoZalva an misi xelSi CagdebaTaRliTobis an samsaxurebrivi mdgomareobis borotad gamoyenebiT” da muxli 363-e_ `avtomatizebuli eleqtro-gamomTvleli sistemebis eqspluataciis wesebis darRveva”.ruseTis federaciis sisxlis samarTlis kodeqsis kerZo nawilis XXVIIITavis (`danaSaulebi kompiuteruli informaciis sferoSi”)sami muxli exeba aRniSnulproblemas: muxli 272-e _ `kompiuterul informaciasTan aramarTlzomieri SeRweva”,muxli 273-e _ `egm-is damazianebeli programebis Seqmna, gamoyeneba da gavrceleba”da muxli 274-e _ `egm-is, egm-is sistemis an maTi qselebis eqspluataciis wesebisdarRveva”. azerbaijanis respublikis sisxlis samarTlis kodeqsis kerZonawilis XXX TavSi _ „danaSaulebi kompiuteruli informaciis sferoSi” _ samimuxlia: muxli 271-e _ `aramarTlzomieri SeRweva kompiuterul informaciasTan”,muxli 272-e _ `egm-is damazianebeli programebis Seqmna, gamoyeneba da gavrceleba”da muxli 273-e _ `eleqtrogamomTvleli manqanebis (egm-is), egm-is sistemebis an maTiqselebis eqspluataciis wesebis darRveva”. yazaxeTis respublikis sisxlissamarTlis kodeqsis kerZo nawilis VII TavSi _ „danaSaulebi ekonomikuridanaSaulebis sferoSi”, am sakiTxs exeba mxolod erTi muxli _ 227-e _`aramarTlzomieri SeRweva kompiuterul informaciasTan, egm-is damazianebeli programebisSeqmna, gamoyeneba da gavrceleba”.Tumca kompiuteruli danaSaulis Sesaxeb muxlebs gacilebiT meti adgili SeiZlebaekavos xuTive qveynis sisxlis samarTlis kodeqsSi iseve, rogorc SesaZlebeliamiReba calke samarTlebrivi aqtebisa, romlebic saWiroebisamebr damxmare da SemavsebelixasiaTis iqneba amave sisxlis samarTlis kodeqsebisa da aRniSnul saxelmwifoebSizogadad kompiuterul danaSaulTan brZolaSi, magram istoriuli da samarTlebriviprocesebis Tanaxmad, am saxelmwifoebs ar hqondaT samarTlebrivi ganviTarebis isdro da saSualebebi, romlebic gaaCnda evropuli qveynebis umravlesobas. rigiistoriuli-samarTlebrivi mizezebis gamo, rodesac kompiuteris, rogorc kacobriobisudidesi nabijisa da, aseve, Cveulebrivi materialuri sikeTis saSualebiT pirvelimarTlsawinaaRmdego qmedeba registrirebul iqna amerikis SeerTebuli Statebisiusticiis sistemaSi 8 . im dros aRniSnuli xuTi saxelmwifos samarTaldamcavi organoebi,elementarulad, aseTi samarTaldarRvevis Cadenis SesaZleblobis Sesaxeb umetesSemTxvevaSi (99%) fantastikis donezec ki ar flobdnen informacias. amdenad,sabWoTa kavSiris daSlis Semdeg warmoqmnil am xuTi damoukidebeli axalgazrdasaxelmwifos kanonmdeblebs 90-iani wlebSic ar SeeZloT mieRoT kompiuterulidanaSaulis Sesaxeb iseTi daxvewili xasiaTis calkeuli normebi Tu samarTlebriviaqtebi, rogorc es evropam da aSS-m SeZlo 70-iani wlebidan.yazaxeTis sisxlis samarTlis kodeqsis 227_e muxli dasjad qmedebad acxadebs`aramarTlzomier SeRwevas kompiuterul informaciasTan, egm-is damazianebeliprogramis Seqmnas, gamoyenebasa da gavrcelebas”. aRniSnuli norma aerTianebs8 <strong>saqarTvelos</strong> uzenaesi sasamarTlo. samecniero-praqtikuli recenzirebuli Jurnali `marTlmsajuleba~, #2,2008. gv-69.43
- Page 1 and 2: marTlmsajuleba, 2008, #3saqarTvelos
- Page 3 and 4: marTlmsajuleba, 2008, #3s a r C e v
- Page 5 and 6: marTlmsajuleba, 2008, #3TanagrZnobi
- Page 7 and 8: marTlmsajuleba, 2008, #3sasamarTlo
- Page 9 and 10: marTlmsajuleba, 2008, #3_ sxva prog
- Page 11 and 12: marTlmsajuleba, 2008, #3sasamarTlos
- Page 13 and 14: marTlmsajuleba, 2008, #3saqarTvelos
- Page 15 and 16: marTlmsajuleba, 2008, #3sazogadoebr
- Page 17 and 18: marTlmsajuleba, 2008, #3venis konve
- Page 19 and 20: marTlmsajuleba, 2008, #3konvenciis
- Page 21 and 22: marTlmsajuleba, 2008, #3venis nasyi
- Page 23 and 24: marTlmsajuleba, 2008, #3zaza nadara
- Page 25 and 26: marTlmsajuleba, 2008, #3sastiki moq
- Page 27 and 28: marTlmsajuleba, 2008, #3Sesaxeb rf-
- Page 29 and 30: marTlmsajuleba, 2008, #3saxelmwifo
- Page 31 and 32: marTlmsajuleba, 2008, #3eklesia da
- Page 33 and 34: marTlmsajuleba, 2008, #3mosaxleobis
- Page 35 and 36: marTlmsajuleba, 2008, #3dros pirs s
- Page 37 and 38: marTlmsajuleba, 2008, #3rom gulgril
- Page 39 and 40: marTlmsajuleba, 2008, #3ganzraxvis
- Page 41: marTlmsajuleba, 2008, #3giorgi lanC
- Page 45 and 46: marTlmsajuleba, 2008, #3sxvadasxva,
- Page 47 and 48: marTlmsajuleba, 2008, #3aRniSnuli d
- Page 49 and 50: marTlmsajuleba, 2008, #3katebisa da
- Page 51 and 52: marTlmsajuleba, 2008, #3rom erTi da
- Page 53 and 54: marTlmsajuleba, 2008, #3sanam kompi
- Page 55 and 56: marTlmsajuleba, 2008, #3axla ganvix
- Page 57 and 58: marTlmsajuleba, 2008, #3cnobilia, r
- Page 59 and 60: marTlmsajuleba, 2008, #3saSualebas
- Page 61 and 62: marTlmsajuleba, 2008, #3gadaxdis sa
- Page 63 and 64: marTlmsajuleba, 2008, #3am uflebis
- Page 65 and 66: marTlmsajuleba, 2008, #3Taobaze. Cv
- Page 67 and 68: marTlmsajuleba, 2008, #3gamoyenebiT
- Page 69 and 70: marTlmsajuleba, 2008, #3ar ekrZaleb
- Page 71 and 72: marTlmsajuleba, 2008, #3programis m
- Page 73 and 74: marTlmsajuleba, 2008, #3daskvnasaqa
- Page 75 and 76: marTlmsajuleba, 2008, #3nana naWyeb
- Page 77 and 78: marTlmsajuleba, 2008, #3i. funkic T
- Page 79 and 80: marTlmsajuleba, 2008, #3qorwinebis
- Page 81 and 82: marTlmsajuleba, 2008, #3nivTebze me
- Page 83 and 84: marTlmsajuleba, 2008, #3winamdebare
- Page 85 and 86: marTlmsajuleba, 2008, #3According t
- Page 87 and 88: marTlmsajuleba, 2008, #3Persons in
- Page 89 and 90: marTlmsajuleba, 2008, #3As recommen
- Page 91 and 92: marTlmsajuleba, 2008, #3distanciura
- Page 93 and 94:
marTlmsajuleba, 2008, #31. pasuxism
- Page 95 and 96:
marTlmsajuleba, 2008, #3mens rea-s,
- Page 97 and 98:
marTlmsajuleba, 2008, #3warmoadgens
- Page 99 and 100:
marTlmsajuleba, 2008, #3MARIAM JIKI
- Page 101 and 102:
marTlmsajuleba, 2008, #3The signifi
- Page 103 and 104:
marTlmsajuleba, 2008, #34. Instigat
- Page 105 and 106:
marTlmsajuleba, 2008, #3mixeil gabu
- Page 107 and 108:
marTlmsajuleba, 2008, #3bunebrivi,
- Page 109 and 110:
marTlmsajuleba, 2008, #3mizanSewoni
- Page 111 and 112:
marTlmsajuleba, 2008, #3processac.
- Page 113 and 114:
marTlmsajuleba, 2008, #3politikis h
- Page 115:
marTlmsajuleba, 2008, #3kiberdamnaS