RAPPORT DA GESTIUN 2010

Rapport da gestiun e quen 2010
che quellas auas han sil menaschi dalla serenera ei pér
lu prevesibel cura che tuts indrezs per retener e pretractar
las auas piarsas ella cascharia a Salaplauna ein
installai. La serenera Raveras sto dapi entgins onns
contonscher ina cumpleina nitrificaziun. Entochen uss
ei quei stau pusseivel senza investiziuns supplementaras
el menaschi dalla serenera.
Ils treis pumpadis a Fontanivas, Plaun da Diras e
Raveras funcziuneschan medemamein senza incaps.
El decuors dil proxim onn vegn Mumpé Medel col -
ligiaus cun il pumpadi a Fontanivas e la serenera
Raveras.
Plan general da drenascha (GEP)
El decuors digl onn 2010 ei la fasa III (preprojects)
vegnida serrada giu. Il biro d’inschignier ei lundervi da
purificar la documentaziun. La concepziun generala
davart igl allontanament e la purificaziun dallas auas
vegn approbaus dalla suprastonza communala e sil -
suenter entras gl’uffeci per la natira e pigl ambient.
Sco gia menziunau pliras gadas, ei la vischnaunca
obligada da procurar per tuttas zonas da baghegiar
l’avertura generala. Il dretg surordinau pretenda en
quels loghens igl allontanament e la purificaziun dallas
auas piarsas. Els uclauns semanifestescha savens ina
discrepanza denter il diember dalla populaziun ed ils
cuosts per l’infrastructura. Ils habitadis decentrals ein
garant per la cultivaziun da nossa cuntrada, muntan
denton era ina grevezia finanziala pil maun public.
Els proxims onns sto la vischnaunca far considerablas
investiziuns per novas canalisaziuns e sereneras.
Denter auter pertucca quei Mumpé Medel sco era
Cavardiras e Pardomat-Madernal. Sin fundament dil
GEP han ins stuiu constatar che la vischnaunca
da Mustér sto ils proxims 15 onns investar el man -
teniment dalla reit da canalisaziun e la construcziun
dallas sereneras restontas ina summa da rodund
quater milliuns francs. En quella summa ein buca cunteni
la realisaziun dalla canalisaziun da Mumpé Medel
(frs. 350 000.–), ina canalisaziun d’aua schubra per
scargar la canalisaziun dil quartier Acletta sid sco era
buca l’avertura dil quartier Crest d’Acletta. En vesta da
quella situaziun eis ei necessari d’adattar las taxas
annualas da diever.
Canalisaziun
Il credit per la realisaziun dalla canalisaziun da Mumpé
Medel cul pumpadi a Fontanivas ei vegnius concedius
el decuors digl atun 2010. Actualmein cuora la submissiun
sco era la procedura da baghegiar. Il consentiment
dils proprietaris da terren pertuccai ei avon
maun. La realisaziun duei succeder igl onn 2011 en
collaboraziun cugl uffeci cantunal da construcziun
bassa. Per surpassar il Rein Anteriur a Fontanivas eis
ei stau pusseivel d’anflar ina sligiaziun communabla
cul Cantun, aschia ch’ins ha saviu desister d’ina punt
mo per la canalisaziun. Grazia a quella collaboraziun
eis ei pusseivel da reducir ils cuosts.
26
L’avertura dalla zona da mistregn a Plaun da Diras ei
vegnida realisada igl onn 2009. En connex cun l’avertura
dalla zona da mistregn a Pignola vegn ei ad esser
pusseivel da far diever dil niev pumpadi a Plaun da
Diras. El rom dil plan da quartier a Caschuarz ha la
canalisaziun publica stuiu vegnir dislocada. Quella
ei succedida el rom dallas prescripziuns dil plan da
quartier. La gronda part dallas lavurs ei succedida
cuort avon Nadal, las lavurs restontas ein previdas per
la primavera 2011.
El ritmus da treis onns ei ina part dalla canalisaziun
vegnida derschentada. Era uonn ha ei puspei dau
exempels co la canalisaziun vegn malduvrada per la
dismessa da rumians. Tals cass san sper las purtgerias
entras canalisaziuns stuppadas era caschunar
donns vid baghetgs ed indrezs sanitars.
Dismessa da rumien
Muort las pretensiuns pli severas davart la Regiun e las
controllas supplementaras ei il volumen dils rufids se -
sminuius danovamein. Igl onn 2010 ein las suan -
dontas muldas da 28 m 3 vegnidas emplenidas: 19
(19) cun cartun, 67 (96) cun rufids blocconts e lenna.
Plinavon ei vegniu deponiu 360 (328) m 3 pastget, 72
(100) m 3 rufids da baghetgs e 671 (709) buots à 80 l
curdems da cuschina.
Santeri
Igl onn 2010 ein dils 23 (24) defuncts, 2 (8) vegni satrai
ella partiziun dallas urnas, 6 (8) en fossas existentas e
14 (8) baras en fossas novas. Ei para che la damonda
da cremar ils defuncts stagneschi.
Renaturalisaziun digl ual d’Acletta
Finalmein han las lavurs da mesiraziun, mutaziun e las
davosas indemnisaziuns per ils acquists da terren
saviu vegnir terminadas. El decuors dil zercladur 2011
scada la garanzia dalla tiarza etappa. En quei connex
vegn ins aunc inagada a prender investa digl object.
Energias regenerablas
Ils 20 da november 2009 ha il cussegl da vischnaunca
decidiu d’abolir il regulativ per promover energias
regenerablas per la fin digl onn 2009. Ils projects
ch’ein vegni realisai tenor project approbau han retratg
lur contribuziuns. Dapi igl 1. da schaner 2010 san in -
teressents far diever dallas contribuziuns da Cantun e
Confederaziun.
Ovra Russein
L’Ovra electrica Russein ei vegnida erigida ils onns
1946/47 dalla PATVAG Kraftwerke AG. La concessiun
scada ils 30 da zercladur 2027. La proprietaria, oz
L’Axpo Hydro Surselva AG, las duas vischnauncas da
concessiun da Mustér e Sumvitg ed il cantun Grischun
ein secunvegni d’instradar gia ussa ina concessiun
anticipada.