80-iani wlebis dinamika

leqcia 1evrokavSiris istoriuli ganviTarebamokle aRwera: integraciis dasawyisi; Sumanis gegma; 50-iani wlebi daintegraciuli procesebi; didi britaneTis damokidebuleba evrogaerTianebebismimarT; 60-iani wlebi da golisturi politika evropaSi; carieli skamis krizisida luqsemburgis kompromisi; 70-iani wlebis stagnacia; evrogaerTianebebispirveli gafarToebebi; 80-iani wlebis dinamika; evropuli institutebisgaZliereba; axali xelSekrulebebi; 90-iani wlebis gafarToebebi; amsterdamisxelSekruleba.evropuli integraciis sawyisad SeiZleba CaiTvalos 1950 weli, rodesacsafrangeTis sagareo saqmeTa ministrma robert Sumanma wamoayena idea gaerTianebuliyodasavleT evropis naxSiris da foladis sabadoebi. Sedegad, 1951 welsSeiqmna evropis qvanaxSirisa da foladis gaerTianeba (Europeam Coal and SteelCommunity), romelSic Sevida eqvsi saxelmwifo — belgia, dasavleT germania,luqsemburgi, safrangeTi, italia da niderlandebi. gadawyda, rom Seqmniliyodamoukidebeli supraerovnuli (zeerovnuli) organo, e.w. “umaRlesi xelisufleba”(High Authority), romelic ganagebda am qveynebSi naxSirisa da foladiswarmoebasTan da realizaciasTan dakavSirebul sakiTxebs. umaRlesi xelisuflebispirvel prezidentad dainiSna Jan mone. 1953 wels Seiqmna rkinis, naxSiris,madneulis da jarTis saerTo bazari; imave wels, cota mogvianebiT, Seiqmnafoladis saerTo bazaric.ori wlis Semdeg, italiis qalaq mesinaSi eqvsi qveynis sagareo saqmeTaministrebi SeTanxmdnen, rom ganegrZoT integraciis procesi (cnobilia mesinisiniciativis saxeliT). Seiqmna samTavrobaTaSoriso komiteti, romelmac moamzadasafuZveli xelSekrulebisaTvis, romelic 1957 wels gaformda da 1958 welsSevida ZalaSi. es xelSekruleba cnobilia romis xelSekrulebis saxeliT. mesinisiniciativa warmoadgenda im dros evropaSi, kerZod ki, evropuli gaerTianebebisSemqmnel eqvs qveyanaSi arsebuli damokidebulebis naTel gamovlinebas. am drosevropaSi gavrcelebuli iyo e.w. neofunqcionalisturi TvalTaxedva, racgulisxmobda rwmenas imisa, rom evropuli integraciis procesi kidev ufro undagaRrmavebuliyo. neofunqcionalizmis Teoria efuZneba e.w. “gadaRvris” (Spillover)ideas, rac gulisxmobda imas, rom integraciis procesebi erT romelime sferoSi(foladi, naxSiri) gamoiwvevda integraciis procesebis dawyebas (gadaRvras) sxvasferoebSi (saerTo bazari, sabaJo tarifebis Semcireba, saerTo soflismeurneoba da a.S.). Jan mones da mis mimdevrebs aseve sjerodaT, rom ekonomikuriintegracia sawindari iyo momavali politikuri integraciisa, risi miRwevisSemTxvevaSic gamoiricxeboda evropis kontinetze momavali sisxlisRvra daomebi.Sumanis gegmis umTavresi mizanic swored evropaSi omebis Tavidan acilebaiyo. supraerovnuli organizaciisaTvis umniSvnelovanesi resursebis — naxSirisda foladis Cabareba emsaxureboda erT mizans — uzrunvelyofili yofiliyogermaniis da safrangeTis mSvidobiani Tanacxovreba da gaRrmavebuliyo am oriqveynis ekonomikuri da SemdgomSi politikuri urTierTdamokidebuleba.amgvari idealuri damokidebuleba 50-iani wlebis dasawyisSi ar iqnagaziarebuli did britaneTSi. gaerTianebul samefoSi 50-iani wlebis bolomdesjerodaT, rom evropis gaerTianeba utopiuri idea iyo, amitom eqvsi qveynisiniciativas didi britaneTi ar SeuerTda. sxvaTa Soris, didi britaneTis mxridanTavis Sekaveba sakmaod did uaryofiT muxts aZlevda evropis gaerTianebis ideasda sababs iZleoda skeptikurad Segvexeda Sumanisa da mones iniciativebisaTvis.aRsaniSnavia, rom pol henri spaaki, romelic romis xelSekrulebis (1958 wlisxelSekruleba, romelmac Secvala 1951 wels parizSi xelmowerili sawyisi xel-Sekruleba) mosamzadebel samTavrobaTaSoriso komisias xelmZRvanelobda gadadgaevrosabWos konsultaciuri asambleis prezidentobidan didi britaneTisgulgrilobisadmi protestis niSnad.miuxedavad idealisturi miznebisa, Sumanis gegmaSi gaTvaliswinebuli iyo4