A T J EH - the Aceh Books website

eeds de idee van nationale saamhoorigheid
onder het volk van Atjeh dermate was doorgedrongen
dat het zich van vreemde overheersching
wenschte vrij te maken, — het zijn alle
vragen, wier antwoorden zich slechts laten gissen.
Wat wel met zekerheid bekend is en door de
geschiedschrijvers zelfs met een zekeren nadruk
is vermeld, is het feit dat vanaf 1524, het jaar
waarin de Soeltan van Atjeh na de verdrijving der
Portugeezen uit Pase, de opperheerschappij over
land en volk aanvaard had, Atjeh zich uitbreidde
ten koste van de omliggende landen, zoo zelfs
dat nog geen honderd jaar later, in het begin
van de 17e eeuw, niet alleen een groot deel
van het eiland Sumatra en het eiland Nias, maar
zelfs een deel van het schiereiland Malakka
aan het Rijk van den Vorst van Atjeh onderworpen
was, een eenerzijds voor het Atjehsche
rijk gelukkige omstandigheid, die het te danken
had — voor het grootste deel tenminste — aan
een der legeraanvoerders van den regeerenden
Soeltan van Atjeh, die voor zijn tijd een buitengewoon
strateeg moet zijn geweest.
Die uitbreiding van Atjeh noemden we eenerzijds
voor Atjeh een gelukkig verschijnsel, anderzijds
is zij 't begin van 't einde geweest.
Want naast een naar alle windstreken zich
voortplantende uitzetting der grenzen van Atjeh,
viel in die landen een zich snel voltrekkende
demoralisatie van het Atjehsche volk te constateeren.
Was zulks weer een gevolg van de
onderdrukking en de uitbuiting waaraan het
volk van Pase onder Portugeesch bewind had