22 April 2011 - Namaqualand Information

NAMAKWALAND
Namakwaland land van my herkoms en geboorte
Land van noutes, vlaktes en poorte
Land van baie en min
Alles gaan egter nie oor ontgin
Jy het ons gevorm en gebuig
Ons hoef nie aan die agterspeen te suig
In ‘n wêreld van oorvloed en te veel
Het jy ons geleer om te deel
Ons het jou verlaat omdat ons moet
Maar binne-in ons het dit nooit ophou woed
Jy is elke dag nog in ons are
Maak nie saak hoe groot en waar die skare
Die waarheid is egter ons het jou nie verlaat
Ons het jou ook nie verruil vir ‘n ander maat
Ons het met ons migrasie
Jou grense verbreed na die nasie
Namakwalanders is vandag die wêreld oor
Jy sien dit in hul stap en spoor
Jy hoor dit in hul lag en vertel
Want Namakwaland jy is in ons vel
Jou waarde as land
Lê in elkeen van ons verpand
Waar ons is, is jy
Daaroor is ons dankbaar en bly
Jou grense het dalk dieselfde gebly
Maar in getalle het jy gedy
Ons vertel ons kinders met trots
Ons is gekerf uit ‘n unieke rots
Namakwaland baie het jou leeg gedrink en
uitgesuig
En jy moes gedwee die knie maar buig
ons wat lief is vir jou
sal by jou staan tot die laaste dou
vir ons lê jou waarde
nie diep in die aarde
ons weet jou rykdom is die mens
ons hoef dus vir niks meer te wens.
GB / 23.02.11
`n Gedig oor Namakwaland wat
Gideon Basson (Dominee Botter van
Leipoldtville) vir die Namakwaland
saamtrek geskryf het.
Solidariteit Helpende Hand
Om armoede te voorkom en maatskaplike nood te
verlig, hoofsaaklik in gemeenskappe waar
staatshulp nie algemeen beskikbaar is nie; en om
te verseker dat goeie sorgstandaarde gehandhaaf
word.
Besoek www.helpendehand.co.za
22 April 2011
Earth Day
ARGITEKTUUR IN NAMAKWA
MATJIESHUT
Die matjieshut was die tradisionele woning van die veeboer in Namakwaland sedert die jare
toet. Die Khoikhoi het die hut saam met hom gebring, gelaai op sy pakos, toe hy so 2000
jaar terug Namakwaland vanuit die noorde binnegetrek het.
‗n Matjieshut word met matte en ‗n raamwerk van pale gemaak, en het ‗n ronde vorm. Die
matte word gemaak van biesies wat hoog en ruig in die Kamiesberge se klowe groei. Die
pale is van die Soetdoring (Acacia karoo) of Abiekwa (Tamarix usneoides) gekap. In ‗n
area waar bome maar skaars is, kan pale kap ‗n hele dag lank wees of jou ver laat loop.
Die biesies word in die somermaande gepluk en moet volgroei wees, nie meer groen nie.
Anders is die vesel in die lang reguit biesie nie taai genoeg nie, en sal jy andersins ‗n matjie
van swak gehalte hê. Dit word in die son oopgesprei vir agt tot veertien dae, na gelang van
die weer, om te droog. Wanneer die biesies droog genoeg is, word dit gesorteer in bondels
van min of meer dieselfde lengtes en die aand in water gesit. Die biesies word aanmekaar
geheg met tou. Eers word gate met ‗n metaal-els deur die biesie gesteek. Die els word
self gemaak en is so ongeveer 5 mm breed en 40 tot 50 cm lank. Agter aan die els kom ‗n
selfgemaakte houthandvatsel. In die ou dae is die els en die naald van geelhoutbos
(Richtersveld) gemaak. ‗n Naald met ‗n oog voor in die effens spiesvormige punt word
gebruik om die tou deur te trek. Die deurgetrekte tou word met ‗n strykplank plat gedruk.
Die aksie word matjiesteek genoem.
Die matjieshut is lugtig, lig en koel in die somer en warm in die winter. Wanneer dit reën,
swel die biesies en hou die nattigheid uit. Die hut slaan maklik op, en breek maklik af. Dit
is dus uiters geskik vir die rondtreklewe van die veeboer.
DIE KOKERBOOMHUIS
In Namakwaland is daar areas waar
die bekende Kokerboom in woude
voorkom. So ‗n area is Rooifontein.
Dit is dan ook hier waar ‗n mens die
Kokerboomhuise begin aantref.
Hierdie Kokerboomhuis is ‗n treffende
voorbeeld van wat beskikbaar is in die
omgewing om ‗n huis mee te bou, veral
dan in ‗n area waar ander bome skaars
is.
Slegs dooie bome wat al goed droog
is, en nog in ‗n goeie toestand is, is
gebruik vir die bou van hierdie huise.
Eers word die koppe, die takgedeeltes,
afgesaag. Die stam word in die lengte
in planke gesaag wat ongeveer 20 cm
breed is.
‗n Fondasie van ongeveer 30 by 24 cm
breed word gegrawe. Die gesaagde
dele word met hul ―kopkant‖ in die
grond geplant. Die planke word al om
die ander een met dun en breë kante
geplant. Houtpenne word gebruik om
die stukke aanmekaar vas te maak.
Die huise is gewoonlik in ‗n reghoekige
vorm gebou. Die dak word ook van
die kokerboomplanke gemaak. Klei
word gebruik om gapings tussen die
stukke as ―muur‖ toe te pleister. Die
huise is ongelooflik koel in die somer,
en die mense het ook koelers van die
kokerbome gemaak. Hierdie huise
sou ook ‗n aparte kookskerm gehad
het. Kokerboomstamme is ook
gebruik om krale, veral lammerkrale,
mee te maak.
(Namakwa Nasionale Parke)
19
Die Houthoop Gasteplaas
15km buite Kleinzee
0832362152
19
20