EEN VIRTUELE MASSAGE

More documents

Recommendations

Info

’t ander, maar zag daarbij in den regel de derde mogelijkheid over het hoofd, namelijk deze: dat de definitie van wetenschap of van kunst wel eens onvoldoende scherp zou kunnen zijn en daarmee het gestelde alternatief gebrekkig’ (Huizinga, 12). Een andere uitspraak is gericht tegen historisch realisme en het gebruikte beeld is kenmerkend voor de tijd dat de foto nog niet kon liegen: ‘Wat de geschiedenis ten opzichte van het verleden volvoert, kan nimmer photografeeren zijn, altijd is het verbeelden’ (Huizinga, 16). 27
1.3.3 Schriftuur Na de bespreking van de historische ervaring en de historicus als kunstenaar wil ik een beschrijving geven van een derde mogelijke nieuwe omgang met (het presenteren van kennis van) het verleden. Dit zal geschieden op basis van een door Derrida ontwikkelde kritiek op het aanwezigheidsdenken, waarvan in een groot gedeelte van zijn oeuvre sporen zijn terug te vinden. Dit aanwezigheidsdenken meent dat met behulp van symbolen een niet-presente realiteit of een afwezigheid opnieuw aanwezig gesteld kan worden. Het is een noodgedwongen aangewezen zijn op symbolische representanten, daar dit het enige middel is om iets wat er niet meer is in het licht van de tegenwoordigheid te brengen. De filosofie van de aanwezigheid wil niets weten van afstand en niet-identiteit. Derrida spreekt op dit punt van een logocentrisme: het gesproken woord, de logos, staat in onze cultuur centraal. Het gesproken woord roept bij ons de illusie op dat het afwezige onmiddellijk tegenwoordig is. In de gesproken taal heerst de orde van de signifié (het betekende). Hierdoor wordt de materialiteit van het teken vergeten (dat het primaat van de signifiant kent). De thematiek van het vergeten van de materialiteit van teksten of betekenaren valt onder de noemer schriftuur (écriture). In Marges de la philosophie (1972) staat het opstel ‘Événement, signature, context’ waarin schriftuur een centrale plaats inneemt. 15 Hij begint daarin met zich af te vragen of er wel een streng, wetenschappelijk begrip ‘context’ bestaat (MF, 170). Het antwoord dat hier meteen op volgt is ontkennend, en één van de consequenties die hieruit getrokken wordt is de noodzaak tot een herbezinning op het traditionele begrip ‘schrift’. Derrida signaleert een aantal kenmerken van elk schrift die niet alleen opgaan voor ‘alle ‘teken’-orden en voor alle talen in het algemeen, maar ook (...) voor het hele veld van wat de filosofie de ervaring, ja zelfs de ervaring van het zijn, de zogenaamde ‘tegenwoordigheid’, zou noemen’ (MF, 177). Een eerste kenmerk (of predikaat) van het schriftbegrip is dat ‘een schriftteken een markering (is) die blijft resteren, die zich niet uitput in het heden van zijn inscriptie en ruimte kan bieden aan iteratie...’ (MF, 178). Het teken is een materiële rest die nooit door een uiteindelijke betekenis (betekende) vervangen zal worden. Ten tweede draagt het schriftteken de mogelijkheid in zich met de context te breken, wat volgt uit de iterabiliteit van het teken. Ook wanneer het moment van zijn inscriptie is verdwenen, is het teken nog leesbaar. Het hiermee samenhangende derde kenmerk is de spatiëring die het schriftteken constitueert. Door het ruimtelijk onderscheiden zijn van andere tekens ontstaat de mogelijk tot herhaling in een andere context. Dit is wat schriftuur tot schriftuur maakt: ‘dat ze de mogelijkheid in zich draagt te functioneren, ook al is ze op een bepaald moment afgesneden van haar ‘oorspronkelijke’ zeggingswil en van haar horigheid aan een verzadigbare en dwingende context. Elk linguïstisch of nietlinguïstisch teken, gesproken of geschreven, (...) kan worden geciteerd, tussen 15 Ik maak hier gebruik van de Nederlandse vertaling: Marges van de filosofie (vert. G. Groot), 1995, 167-195. 28
Page 1 and 2: EEN VIRTUELE MASSAGE VAN HET VERLED
Page 3 and 4: Nawoord 125 Lijst van gebruikte afk
Page 5 and 6: Inleiding ‘Geschiedenis schrijven
Page 7 and 8: vraagstelling raakt zowel de episte
Page 9 and 10: waarbij het begrip ‘medium’ een
Page 11 and 12: Hoofdstuk 1 Representatiecrisis bin
Page 13 and 14: Volgens Goldstein is historische ke
Page 15 and 16: aan op anachronistische wijze het v
Page 17 and 18: inzicht omgevormd kan worden (Bacon
Page 19 and 20: kan iedere uitspraak worden gerelat
Page 21 and 22: tekenopvatting genoemd. De nadruk w
Page 23 and 24: 1.3.1 De historische ervaring De Ne
Page 25 and 26: van het verleden levert geen harde
Page 27: speelt de verbeelding een grotere r
Page 31 and 32: eerste vraag laat zich beantwoorden
Page 33 and 34: Hoofdstuk 2 Media en wereldbeeld Na
Page 35 and 36: 2.1 Dilthey en de hermeneutische tr
Page 37 and 38: onder het oordeel waar of vals, maa
Page 39 and 40: 2.2 De wereld van de taal Vanaf ong
Page 41 and 42: van Heidegger is dat filosoferen al
Page 43 and 44: 2.2.2 Het gesprek dat wij zijn Het
Page 45 and 46: können’ (Habermas 1970, 83). Gad
Page 47 and 48: Gadamer zou Derrida van een Vorgrif
Page 49 and 50: ‘benaming’ van het zijn bij Hei
Page 51 and 52: Death op McLuhan-achtige wijze dat
Page 53 and 54: geschreven woord. Anders dan het ge
Page 55 and 56: verhulling van de geheugenfunctie g
Page 57 and 58: Hoofdstuk 3 Digitalisering van het
Page 59 and 60: would be easier to judge or evaluat
Page 61 and 62: ervaring van een medium zou je kunn
Page 63 and 64: De probleemstelling van dit interme
Page 65 and 66: naslagwerken zoals encyclopedieën
Page 67 and 68: van historische kennis op hyperteks
Page 69 and 70: Beginnen te spreken is altijd een i
Page 71 and 72: intertekstualiteit, waarbij alles m
Page 73 and 74: 3.2 Virtual reality en simulatie Cy
Page 75 and 76: een andere plaats dan het lichaam a
Page 77 and 78: ealiteit als een mogelijke realitei
Page 79 and 80:
Hoofdstuk 4 Kunst en wetenschap Een
Page 81 and 82:
met de harde, objectieve realiteit.
Page 83 and 84:
Digital Era spreekt De Mul van een
Page 85 and 86:
unterschieden werden.’(ibidem, 29
Page 87 and 88:
Kant verstaat onder transcendentaal
Page 89 and 90:
analyse van de ideeën komen we op
Page 91 and 92:
Aan de verruimtelijking en vertijde
Page 93 and 94:
de uitkomst van een scheppende blik
Page 95 and 96:
4.3 Ver-dacht verleden De mogelijkh
Page 97 and 98:
alien, uncanny. Within this ‘cons
Page 99 and 100:
de schriftuur kan de historicus het
Page 101 and 102:
Hoofdstuk 5 Een digitale geschiedsc
Page 103 and 104:
5.1 Multimediaal getuigen Adorno’
Page 105 and 106:
tot haar beschikking om ze uit druk
Page 107 and 108:
technologische innovatie een belang
Page 109 and 110:
Waarom is niet geheel duidelijk, ma
Page 111 and 112:
Andere ontstaat een ethische ervari
Page 113 and 114:
5.2.1 De sluitsteen is zoek Voor He
Page 115 and 116:
wel zo’n universeel goed? Er is e
Page 117 and 118:
het oordeelsvermogen dat deze overg
Page 119 and 120:
oneindig is. Aan de ene kant dwingt
Page 121 and 122:
De these van het einde van de gesch
Page 123 and 124:
treedt de gelovige uit deze rituele
Page 125 and 126:
is echt, wanneer zij niet identiek
Page 127 and 128:
met deze problemen om te gaan binne
Page 129 and 130:
Lijst van gebruikte afkortingen Bü
Page 131 and 132:
Bolter, J.D., Writing Space. The Co
Page 133 and 134:
Huizinga, J. Het Aesthetische Besta
Page 135:
Stuy, J., ‘Ironie en heuristiek v
show all

EEN VIRTUELE MASSAGE

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?