EEN VIRTUELE MASSAGE

Woord vooraf
De keuze voor het onderwerp van deze scriptie is voortgekomen uit de toenemende
vergroeiing van de gebieden geschiedenis, filosofie en ‘media’ tijdens mijn
studeerperiode. Na aanvang van de studie maatschappijgeschiedenis ben ik mij
tevens gaan verdiepen in de wijsbegeerte. De interesse voor filosofie maakte de
afstudeervariant ‘theorie’ tot een logisch gevolg. De toepassingsvariant ‘media’ heeft
geleid tot mijn mediatic turn. Het laatste jaar aan de universiteit heeft in het teken
gestaan van het bestuderen van de hedendaagse digitale media. Ik ontdekte dat
over de koppeling van deze media aan de geschiedschrijving weinig tot niets is
geschreven. Dit vormde een stimulans om me in dit onderwerp te verdiepen.
Een groot gedeelte van dit afsluitende werk van mijn studie
maatschappijgeschiedenis is geschreven in het ouderlijk huis. De werkkamer aldaar
is mijn oude slaapkamer, zodat het soms leek of de tijd had stilgestaan. De
afwezigheid van een rinkelende telefoon, huiselijke beslommeringen en de (meestal
welkome) roep van het sociale leven zijn voorwaarden geweest om het onderhavige
schrijven tot een einde te brengen. Mijn ouders hebben hiertoe de mogelijkheid
geboden, door mijn aanwezigheid op behulpzame wijze te dulden. Meestal zat mijn
broer in een andere kamer aan zijn scriptie te werken, zodat we elkaar de nodige
inspiratie en doorzettingsvermogen konden bieden. We hielden af en toe een
werkonderbreking om te lunchen, een slechte film te bekijken of onze voortgang te
bespreken, om daarna weer door te gaan met komploeteren. Elke keer bij het
aanzetten van de computer verscheen op de display van het beeldscherm de
uitnodigende slogan: ‘Welcome to visionmaster!’. Deze Visionmaster is letterlijk het
venster geweest waarin ik geconfronteerd werd met mijn eigen ideeën. Het venster
op de buitenwereld gaf een ander beeld te zien: het weidse uitzicht op de
bomenkwekerij, grenzend aan de achtertuin, heeft in enkele maanden tijd plaats
moeten maken voor blikveldbeperkende nieuwbouw. Wanneer ik zelf het gevoel had
in een vernauwing terecht te zijn gekomen, vormde dit een gewillig projectieobject.
Een woord van dank gaat uit naar Anton van den Braembussche en Jos de Mul, mijn
begeleiders. De eerste heeft mij in de beginfase tijdens een aantal lunchsessies
geholpen met de bepaling en afbakening van het onderwerp van de scriptie. Mijn
vage noties en het breedbeeld met betrekking tot het thema ‘digitalisering en
geschiedschrijving’ hebben mede hierdoor een proces van concretisering ondergaan.
Gedurende het schrijven heeft hij verder nuttig commentaar geleverd. Weet hebbend
van zijn volle organizer, heeft Jos mij verbaasd doen staan over de snelheid
waarmee hij het ingeleverde materiaal heeft doorgenomen. Het is meerdere keren
voorgekomen dat ik de hem per e-mail toegezonden hoofdstukken een dag later al
kon doorspreken. Deze atmosfeer heeft er mede voor gezorgd dat ik in dit virtuele
project een bepaald contact met de werkelijkheid heb behouden.
3