dpo_10081.pdf

VERBEELDING EN DRIFTEN. 173
zamen, dat 'er het braken op volgt; prikkelt
een buikzuiverend middel de darmen, dan veroorzaken
de zenuwen 'er ene beweging in tot
ontlasting. By een zieklyk mensch, die al te
aandoenlyk is , word zelfs het braakmiddel, of
buikzuiverend middel, niet gevorderd. Een
glas water, ene beweging, een reuk , ene
verbeelding, kan dezelven zodanig prikkelen,
dat 'er het braken en de afgang op volgen.
Ene gedagte beweegt onzen arm, als zy in
de hersfenen een indruk maakt, die de zenuw
prikkelt, welke dezen arm beweegt; ene
andere gedagte maakt dat wy hem ftyf houden.
By aandoenlyke menfchen is de indruk der gedagten
niet nodig. Ene geheel verborgene of
vreemde prikkeling , die het anderzins noit
deed, kan, zonder weten of willen , den arm
bewegen, of ftyf en onbeweeglyk maken. Zommige
lichtftralen in het oog verwekken in de
ziel de gewaarwording ener rode kleur, door
de prikkeling der gezigtzenuwen. Zonder deze
ftralen, of door de prikkeling ener geheel andere
zaak, zien de aandoenlyke menfchen zulke
kleuren, als of ze 'er daadlyk voor handen waren.
Zodanig werkt de aandoenlykheid op onze
bewegingen en aandoeningen.
De meeste zoorten van ziekten, die anderzins
door geheel andere oorzaken worden voortgebragt,
vertonen zig ook, door dit gebrek der
zenuwen, als zenuwziekten. 'Er ontftaan flauwten,
beroerten, krampen, ftuipen, koortzen,
verlammingen , hoofdpynen , tandpynen , en
alle andere zoorten van pynen , bloedftortingen
, braking, buikloop, verftikking, hoest,
gebrek van fpysvertering, ziekten der zinnen,
0
( der