Ter Doest & Herne_II. Twee Vlaamse scriptoria, een ... - Cartusiana

Een monnikenwerk. Reconstructie van het middeleeuwse kloosterscriptorium. Case...
Antwerpen SB B. 417. We vinden trouwens een haast identieke interessesfeer terug in
de vertalingen van de Bijbelvertaler (zie boven).
Niet-religieuze boeken blijven compleet afwezig en er behoren welgeteld twee
teksten, overgeleverd in drie handschriften, tot de scholastieke traditie. We hebben
het over de Spiegel Historiael, gebaseerd op de Speculum historiale van Vincent van
Beauvais, overgeleverd in Wenen ÖNB Cod. 13.708 en Gent UB 1374 en De divinis
moribus van Thomas van Aquino uit Brussel KB 4929-32.
Wat het meest in het oog springt, is de afwezigheid van liturgische handschriften.
Deze noodzakelijke boeken werden in de veertiende eeuw gegarandeerd gekopieerd,
maar zijn – in tegenstelling tot verschillende andere belangrijke teksten – niet
overgeleverd.
3.3.2. De periode 1400-1500
Voor deze periode zijn de kroniek van Beeltsens en Ammonius, de Cronica domus
Capellae, en de aanvullingen hierop in de kroniek van Pede, de Series Monachorum,
een uitzonderlijk nuttige bron gebleken. We geven een overzicht van de verschillende
kopiisten en auteurs die samen met hun gerealiseerde producten in de kroniek worden
vermeld.
A. Kopiisten
De eerste kopiist die de kroniek noemt, is Pierre Brassart van Ath. Over hem is weinig
geweten behalve dat hij omstreeks 1416 te Herne verbleef en dat hij er de traktaten
Liber de utili ac oportuna instutione sacramenti Eucharistie van de invloedrijke
kartuizer en ascetische auteur Henri van Goesfeld (†1410) en Tractatus de instinctibus
sive discretione spiritum van de Duitse theoloog Henri van Vrimach (†1355) kopieerde
[306]. Deze afschriften zijn nog steeds bewaard in KB 4971-73[307].
Page 44 of 71
Vervolgens vermeldt de kroniek de naam van Hendrik van Utrecht (†1433). Hij
kopieerde een missaal voor het feest van Sint-Johannes en twee volumen met
Bonaventura’s mystieke Vita Iesu Ludolphi (Ludolphiaanse leven van Jezus)[308]. Hij
was bovendien vicaris te Herne. Verder maken we kennis met Arnold Campenioen
(†1440). Naast kopiist was hij eveneens vicaris. Campenioen stond tevens bekend als
een “vir devotus et humilis, usque ad decrepitam senectutem vivens [een devoot en
menselijk man die een gezegende leeftijd bereikte]”. Ook als kopiist was hij niet de
minste. Hij schreef vele mooie boeken: drie antifonaria voor het koor, een graduale,
een kostbaar brevier voor de prior en de procurator, een psalterium, een diurnale en
andere boeken bestemd voor de liturgie[309]. In het jaar 1441 stierf kopiist Gisbert
van Lederdam. Ervoor had hij Campenioen opgevolgd als vicaris en schreef hij het
zomerdeel van een homiliarium (partem aestivam homiliarii), twee delen van een
antifonarium (unum antiphonarium in duobus voluminibus) en “alia multa”[310].
http://www.ethesis.net/monnikenwerk/monnikenwerk_deel_2.htm
14/12/2009