Mannen in de hoofdrol, vrouwen in de coulissen? - Universiteit ...

6. Op zoek naar verklaringen
Uit de beschrijvende analyses van het voorgaande hoofdstuk bleek dat er heel wat mannelijke
dominantie in de cultuursector heerst. We trachten daarvoor in dit zesde hoofdstuk een aantal
verklaringsgronden te schetsen.
6.1. Inleiding
Het is moeilijk om de mechanismen achter de genderongelijkheid bloot te leggen. In een essay over
de loonkloof tussen vrouwen en mannen (Theunissen, Sels, 2006) lezen we het volgende:
“Wie graaft naar de diepere mechanismen achter de loonachterstand van
vrouwen, begeeft zich onvermijdelijk zo nu en dan op glad ijs. Of moet bijzonder
schaatsvaardig en uitgeslapen zijn om de gladde plekken te omzeilen. Zonder het
te willen, neem je vaak positie in in beladen debatten. Waar eindigt nature en
waar begint nurture? Welke meetbare discrepanties in het gedrag en de attitudes
van mannen en vrouwen hebben een onbetwistbare biologische basis en welke
verschillen zijn cultureel en dus relatief? Dat een vrouwelijke arbeidskracht
minimaal enkele uren buiten strijd is wanneer zij een kind baart in onveranderlijk,
aan sekseverschillen toe te schrijven. Maar dat zij, en niet de vader, vervolgens
haar carrière opgeeft om voor het kind te zorgen, is dit niet uitsluitend een
kwestie van gender? Over 100 jaar is het misschien omgekeerd. Dat een vrouw
fysionomisch minder geschikt is voor het beroep van kasseilegger is wellicht
wetenschappelijk aan te tonen, maar voor hoeveel andere beroepen kan je zo'n
natuurlijk nadeel hard maken? Achter de loonkloof gaat een kluwen schuil van al
dan niet terecht geclaimde biologische verschillen, differentiële
socialisatieprocessen, tot rolpatronen verstarde onuitgesproken verwachtingen,
peer pressure en gevoelens van verplichting en schuld. Ook de bredere
historische context mogen we niet uit het oog verliezen. De dominante
filosofische denkbeelden, de stand van de technologie, de politieke en
45