Mannen in de hoofdrol, vrouwen in de coulissen? - Universiteit ...

Het zoeken naar verklaringen voor de vastgestelde genderverhoudingen is ingewikkeld, er bestaat
immers geen éénduidige oorzaak. Onderzoek naar het ‘glazen plafond’ geeft aan dat de verklaring
voor de beperkte aanwezigheid van vrouwen in bestuursfuncties bij differentiële
socialisatieprocessen, bij rolpatronen en verwachtingen, bij schuldgevoelens, ... ligt. Er speelt hier
met andere woorden een complex samenspel van factoren. Wij hebben getracht om op drie niveaus
verklaringen te zoeken.
Op het micro-niveau, dit is het niveau van het individu, stellen we vast dat de combinatie gezin-arbeid
nog steeds een zéér belangrijke belemmerende factor vormt voor vrouwen. Heel wat (mannelijke en
vrouwelijke) respondenten geven aan dat het gezinsleven voor vrouwen het opnemen van een
bestuursfunctie bemoeilijkt.
Ook op het meso-niveau, ofwel het niveau van de organisatie, vinden we verklaringen voor het
eerder lage aandeel vrouwen in bestuursraden. Zo geven de respondenten aan dat de wereld van de
besturen toch nog een echte mannenwereld is. Vrouwen zouden minder getraind zijn in het
vergaderen en in de codes die bestaan in zulke mannenbastions. Nochtans blijkt uit onze bevraging
dat de organisatiecultuur van de bevraagde instellingen en organisaties net sterk feminien is: de
meer vrouwelijke waarden zoals ‘participatie’, ‘collegialiteit’ en ‘positieve feedback’ zijn er erg
belangrijk. De organisatiecultuur zou aldus voor vrouwen geen belemmering mogen vormen, tenzij de
cultuur binnen de bestuursorganen afwijkt van de cultuur binnen de organisatie.
Tenslotte peilden we ook naar de mening van onze respondenten over het opzetten van eventuele
overheidsacties om meer gendergelijkheid te bewerkstelligen (macro-niveau). Wij noteerden zeer
uiteenlopende reacties, gaande van het enthousiaste ‘zeer zeker’, ‘daar zitten wij op te wachten’ over
het eerder neutrale ‘dat mag’ tot het afwijzende ‘zeker niet’. We kunnen stellen dat de meningen
uiteenlopen. Ook over het invoeren van verplichte quota variëren de meningen, gaande van ‘dat is
een eerste aanzet’ tot ‘dit leidt tot een geforceerde situatie’. De meerderheid blijkt niet meteen
enthousiast te zijn voor het opleggen van genderquota.
65