10 09 15 De ethiek van Dag Hammarskjold vert M Papma

Echter, wat onbetwist leek is dat als de observatie juist is dat het basisidee over
mensenrechten een enigszins sterkere positie heeft verkregen dan het principe van non-
interventie in de zogenaamde interne zaken van iedere lidstaat van de Verenigde Naties dan
deze had in de 1950er en 1960er jaren, dit een ontwikkeling is met als vertrekpunt Dag
Hammarskjölds 8 jaar als secretaris-generaal (1953-1961) en diepgaand beïnvloed is door de
wijze waarop hij zijn rol als internationale ambtenaar definieerde.
Onder zijn opvolgers in de groep secretarissen-generaal van de Verenigde Naties, is Kofi
Annan degene die het duidelijkst is beïnvloed door Dag Hammarskjölds opvatting van de rol.
De programmatische verklaring gegeven in zijn inaugurale rede in 1997 dat hij de nadruk
wilde leggen op de morele dimensie van de inspanningen die de Verenigde Naties zouden
moeten plegen, laat daarover weinig twijfel. Als er enige twijfel was geweest zouden de
veelvuldige publieke uitingen met bewondering voor de paradigmatische kalmte en morele
integriteit waarmee Hammarskjöld alle uitdagende conflicten tegemoet trad als internatonale
ambtenaar par excellence, deze tot zwijgen hebben gebracht.
Zonder verder in discussie te gaan over dit onderwerp houd ik er rekening mee dat Dag
Hammarskjöld een unieke positie in de geschiedenis van de Verenigde Naties inneemt en in
de nabije toekomst zal hebben. Dat was in geen geval voorspelbaar in de tijd van zijn
verkiezing als de opvolger van Trygve Lie in 1953. Integendeel, tot de mate waarin de
speciale procedures voor de selectie van kandidaten voor de betrekking vergeleken zou
kunnen worden met de procedures van het Vaticaan voor het vinden van een nieuwe paus,
werd de tamelijk anonieme ambtenaar afkomstig uit een tamelijk anonieme staat als de
mogelijk nieuwe secretaris-generaal gezien als een typische compromis kandidaat, een
tussenfiguur, waarvan verwacht werd om op laag profiel de afbrokkelende organisatie van de
Verenigde Naties te reorganiseren.
20