10 09 15 De ethiek van Dag Hammarskjold vert M Papma

in de Algemene Vergadering van de VN als antwoord op de eis van de Sovjet Unie om
aftreding. Inge Lønning gebruikt dit terecht als illustratie om het punt te maken dat
overtuiging politiek is en blijvend. Zoals hij uitlegt, verandert in een dergelijk begrip beroep
in Beruf en uiteindelijk in Berufung (misschien het beste vertaald in ‘roeping’).
Ik ben het helemaal eens met de sprekers suggestie dat alhoewel Friedrich Nietsche naar alle
waarschijnlijkheid Hammarskjölds postuum gepubliceerde persoonlijke notities had
beoordeeld als Unzeitgemäβe Betrachtungen (meningen die niet in de tijd passen) deze in
feite zeer zeitgemäβ zijn (in de tijd passen). Zijn moraliteit en godsdienst, ik herhaal, waren
politiek en vertaald in politiek hetgeen de norm stelde voor elke secretaris-generaal die na
hem volgde. Als Hammarskjöld de Verenigde Naties opvat als een ‘instrument van geloof’,
dan moet dit begrepen worden als een overtuiging van fundamentele waarden en normen die
de worsteling leiden naar een beter leven voor iedereen. Het is een uiterst seculaire agenda die
niet gescheiden kan worden gezien van de spirituele wijzers die zijn missie leiden. Een missie
was het zeker. Terwijl Inge Lønning de nadruk legt op het ontdekken van het raamwerk van
deze missie meer dan op de ethische dimensies geleid door godsdienst, zou ik in de
overblijvende tijd graag verwijzen naar een paar van de politieke dimensies die dit met zich
meebrengt. Voor zijn eigen opvatting van de rol van een internationale ambtenaar – een
concept dat hij vormgaf, dat tot vandaag geldt als het ultieme criterium voor dienst in het
systeem van de Verenigde Naties – hield hij in een betoog in John Hopkins University in
Baltimore op 14 juni 1955 vol dat ‘veel ethische problemen krijgen een nieuwe betekenis en
onze behoefte om zin te geven aan ons leven overstijgt de geërfde standaarden’(Falkman
2005: 64). Hij wijst op de behoefte dat geërfde en conventionele ideeën ons niet zullen
beschermen en ons niet toe zullen staan een lui leven te leiden:
Intellectueel en moreel vraagt internationale dienst daarom de moed om toe toe geven
dat jij en zij die je vertegenwoordigt, ongelijk hebben als je tot de conclusie komt dat
40