en Archeologie met beleid. Afwegingskader voor archeologiebeleid in

RAAP-RAPPORT 1701 (herziene eindversie)
in verband met een aangewezen archeolo-
gisch attentiegebied een bestemmingsplan
vast;
- depot (artikel 51): de provincie is verant-
woordelijk voor de instandhouding van een
depot (ook wel: provinciaal bodemdepot
genoemd) en kan bij algemene maat-
regel van bestuur eisen stellen voor een
verantwoorde en toegankelijke opslag. De
provincie kan op verzoek van een gemeente
een gemeentelijk depot aanwijzen.
2.3.3 Gemeente: taken en bevoegdheden
De artikelen 38 tot en met 43 van de Monumen-
tenwet geven de belangrijkste instrumenten
die de gemeente in relatie tot de archeologi-
sche monumentenzorg ten dienste staan. Het
centrale juridische beleidsinstrument in het
nieuwe archeologiebestel is het bestemmings-
plan. De Eerste Kamer heeft op 20 mei 2008
unaniem ingestemd met de Invoeringswet Wet
Ruimtelijke Ordening (Wro). Hiermee is op 1
juli 2008 de nieuwe Wro inwerking getreden.
In deze startnota worden de veranderingen
conform de nieuwe Wro beschreven (zie § 2.5).
Het belangrijkste verschil tussen de WRO en de
Wro betreft de sturingsfilosofie. De Monumen-
tenwet 1988 zal ten gevolge van de nieuwe Wro
opnieuw worden bezien en aangepast. 10 Onder-
staande tekst is daarom nog geënt op de ‘oude‘
WRO.
- verordening ‘gemeentelijke regie en het
formuleren van vrijstellingsbeleid’ (artikel
38 Monumentenwet): de gemeente kan in
het belang van de archeologische monu-
mentenzorg bij ‘verordening’ eisen stellen
aan onderzoek in het kader van het doen
van opgravingen. 11 Let wel, op basis van
10 Memorie van toelichting 29 259, vergaderjaar 2003-2004, p. 33.
11 Memorie van antwoord Eerste Kamer 29 259, D, vergaderjaar
2005–2006, p. 9: met punt a wordt beoogd gemeenten een instrument
te geven om regie te voeren over archeologisch onderzoek dat in
19
de gemeentewet kan de gemeente nu al een
gemeentelijke verordening ter zake arche-
ologie opstellen. Let wel, de verordening is
niet gebonden aan het ruimtelijke ordenings-
traject/proces, maar mag ook niet in strijd
zijn met het bestemmingsplan. De gemeente
kan in het belang van de archeologische
monumentenzorg bij verordening ook
gevallen vaststellen waarin burgemeester
en wethouders kunnen afzien van nader
archeologisch onderzoek of het opleggen
van daartoe strekkende verplichtingen. De
gemeente kan hiermee vrijstellingsbeleid
voeren; 12
- bestemmingsplan (artikel 38a Monumen-
tenwet): de gemeente dient bij de vaststel-
ling van een bestemmingsplan als bedoeld
in artikel 10 van de Wet op de Ruimtelijke
Ordening (WRO) altijd rekening te houden
met de in de grond aanwezige dan wel te
verwachten archeologische waarden. 13 Deze
bestemmingsplanverplichting brengt met
zich mee dat de gemeente het kader moet
stellen voor de archeologische monumen-
tenzorg. Een bestemmingsplan is tevens
opdracht van de ‘verstoorder’ wordt uitgevoerd. In een verordening
zou bijvoorbeeld het voorschrift opgenomen kunnen worden dat
elk programma van eisen vooraf moet worden goedgekeurd door
burgemeester en wethouders. Artikel 38, eerste lid, onder a, biedt
gemeenten dus de mogelijkheid op lokaalniveau regels vast te stellen
voor het archeologische onderzoek.
12 Memorie van antwoord Eerste Kamer 29 259, D, vergaderjaar 2005–
2006, p. 9: beoogd wordt bij punt b dat de gemeente in de gelegenheid
wordt gesteld om archeologisch vrijstellingsbeleid te formuleren.
‘Met de Wamz is al beoogd te voorkomen dat de zogenoemde
kruimelgevallen onder de reikwijdte van dit wetsvoorstel vallen. De
gemeentelijke vrijstelling zal wel altijd met archeologisch inhoudelijke
(wetenschappelijke) redenen onderbouwd moeten worden en
in het belang van de archeologische monumentenzorg moeten zijn.
Gedacht kan worden aan projecten of voorkomende situaties waarin
archeologische onderzoeken niet of nauwelijks zinvol zijn, waardoor
het ambtelijke apparaat en de beschikbare budgetten niet zinvol
kunnen worden aangewend.’
13 Memorie van toelichting 29 259, vergaderjaar 2003-2004, p. 10: er
wordt gekozen voor een geleidelijke ingroei. Het gaat namelijk om
opnieuw vast te stellen bestemmingsplannen. Wel bestaat de mogelijkheid
om via een facetbestemmingsplan (paraplubestemmingsplan)
specifi eke beleidsonderwerpen zoals de archeologische monumentenzorg
op planologische wijze te regelen.