en Archeologie met beleid. Afwegingskader voor archeologiebeleid in

RAAP-RAPPORT 1701 (herziene eindversie)
meeste gravende onderzoek wordt gedaan naar
vondstcomplexen uit de Late Middeleeuwen en
Nieuwe tijd op historische bewoningslocaties.
Een belangrijke kennistoename betreft dan ook
het beeld van de Vroege en Late Middeleeuwen
en de Nieuwe tijd. Uit diverse onderzoeken blijkt
dat huidige agrarische buurtschappen al in de
Vroege Middeleeuwen bestonden. 91
Omdat er tot nog toe weinig archeologisch
onderzoek heeft plaatsgevonden in het lande-
lijke gebied, is de archeologische kennis van
het Winterswijks Plateau beperkt voor de
overige oudere perioden. Vondstcomplexen uit
de perioden tot en met de Bronstijd zijn nauwe-
lijks onderzocht. 92 Door de aanwezigheid van
vroeg- en midden-pleistocene afzettingen aan
de oppervlakte kunnen er echter archeologi-
sche vondsten van een hoge ouderdom worden
aangetroffen. 93 Vindplaatsen en vondsten uit het
Mesolithicum zijn schaars. Toch is de verwach-
ting dat de vele dekzandruggen en -koppen in
het gebied rijk zijn aan archeologische resten
uit deze periode. 94 Vondsten van de semi-agra-
rische Trechterbekercultuur zijn voornamelijk
geïmporteerde voorwerpen uit meer zuidelijk en
oostelijk gelegen gebieden waar reeds volledig
agrarische samenlevingen woonden. In Zwolle
bij Groenlo en in Winterswijk is echter ook
lokaal vervaardigd aardewerk gevonden. 95
Van de latere bekerculturen uit het Laat Neoli-
thicum en de Vroege Bronstijd zijn verscheidene
91 Vondsten uit Aalten en Winterswijk maken duidelijk dat agrarische
buurtschappen als Ratum, Huppel en Heurne reeds in de Vroege
Middeleeuwen bestonden. In een klein aantal onderzoeken zijn
huisplattegronden en erfstructuren uit de (Late) IJzertijd, Romeinse
tijd en Vroege Middeleeuwen aan het licht gekomen. Voor Oost Gelre
zouden de agrarische buurtschappen ook voor een vroeg-middeleeuwse
datering in aanmerking kunnen komen (zie verder deel 2 van
dit rapport).
92 Willemse & Haarhuis, 2008, p. 67.
93 Er zijn bijvoorbeeld laatpaleolithische vuurstenen artefacten aangetroffen
op de dekzandruggen te Groenlo.
94 Bijvoorbeeld: mesolithische bewoningssporen in het Meddosche Veld.
95 Willemse & Haarhuis, 2008, p. 68.
52
vindplaatsen bekend. Ze liggen hoofdzakelijk
op dekzandruggen op en langs de randen van
het Oostnederlandse plateau. Palynologische
gegevens duiden op voortdurende ontginningen
en een bevolkingstoename tijdens de Midden
Bronstijd. De bevolkingsdichtheid bereikte een
voorlopig hoogtepunt in de Late Bronstijd en
Vroege IJzertijd. Nederzettingen en urnen-
velden uit deze periode zijn op veel plaatsen
op het Oostnederlandse plateau gevonden. 96
Romeinse munten uit Zwolle, Groenlo en
Winterswijk en Romeins aardewerk uit neder-
zettingen bij Winterswijk en Heurne bij Aalten
wijzen op contacten van de lokale bevolking met
de Romeinen. Aan het einde van de Romeinse
tijd trekt vermoedelijk een groot deel van de
bevolking weg. Uit de Merovingische periode
zijn zeer weinig vindplaatsen bekend. Fran-
kische grafvelden en nederzettingsvondsten
uit de 6e tot het begin van de 8e eeuw na Chr.
tonen wellicht aan dat de bevolking vanaf die
tijd weer toeneemt. Aan het einde van de 8e
eeuw begon de kerstening van het gebied; de
parochies en kerken van Groenlo en Winterswijk
behoren tot de oudste christelijke centra in de
streek. 97
Afgaande op de kennisthema’s kan het onder-
zoek in de periode 1996-2006 op het Winters-
wijks Plateau nog het best getypeerd worden
als nederzettingsonderzoek. Leidende thema’s
zijn de landschappelijke situering en structuur-
typen. Relatief veel aandacht is uitgegaan naar
economie en landgebruik. 98
Samenvattend Achterhoek en Winterswijks
Plateau: de informatie over agrarische prehisto-
rische samenlevingen en voedselverzamelaars
96 Willemse & Haarhuis, 2008, p. 68. Bijvoorbeeld: nederzettingen en
urnenvelden uit de Late Bronstijd/Vroege IJzertijd zijn te Aalten, Barlo,
Heurne, Meddo, Huppel, Ratum en Winterswijk aangetroffen.
97 Willemse & Haarhuis, 2008, p. 68.
98 Willemse & Haarhuis, 2008, p. 67.