en Archeologie met beleid. Afwegingskader voor archeologiebeleid in

detailkarteringsgebied jaar oppervlak (ha) ha >40 cm -Mv % >40 cm -Mv bodemtypen RV Berkeldal ha >40 cm -Mv % >40 cm -Mv
Warnsveld-Vierakker 2000 2765 411 14,9% 1. enkeerdbodems - bEZ21 1,9 0,52%
Halle-Wolversveen 1994 2892 116 4,0% 2. laarpodzolen - cHn21 24,9 6,86%
Beltrum-Groenlo 1997 2862 84 2,9% 3. moderpodzolen - Y 0,9 0,24%
Berkeldal 2000 1909 364 19,1% 4. veldpodzolen Hn21/23 82,6 22,70%
Graafschap 2000 5308 1045 19,7% 5. zandvaaggronden - Zn21/23 76,2 20,94%
Hummelo-Keppel 2000 1579 151 9,5% 6. gooreerdgronden- pZn 15,3 4,22%
Hupsel-Zwolle 1994 4836 474 9,8% 7. beekeerdgronden - pZg 111,8 30,72%
Winterswijk West 2001 1694 105 6,2% 8. moerige zandgronden -vWz 0,9 0,25%
Winterswijk Plateau* 2001 7501 610 8,1% 9. koopveengronden - kV 3,4 0,95%
Winterswijk Oost* 1998 6912 199 2,9% 10. poldervaaggronden - Rn62 36,9 10,15%
som 38258 3560 11. kleigronden op zand - pRn 9,0 2,46%
oppervlak Regio Achterhoek (ha) 148876 samenvatting
dekkingsgraad detailkarteringen 25,70% droge zandbodems (1, 2 en 3) 7,6%
oppervlakte % ‘bouwvoor’ >40 cm -Mv** 9,3% vochtig-nat (4 en 5) 43,6%
* overlappende gebieden natte zandbodems (6 en 7) 34,9%
** van de detailkarteringsgebieden moerig/veen (8 en 9) 1,2%
kleibodems (10 en 11) 12,6%
Tabel 6a en b.
te analyseren in termen van verstoringsgraad (oppervlakte
verstoord/totaal oppervlak) en situering. 46 De
resultaten staan vermeld in tabel 6a (zie ook de kaart).
De gemiddelde verstoringgraad van de bovengrond
(van 40 cm of meer) in het agrarisch buitengebied van
de Achterhoek bedraagt gemiddeld 9,3% van het totale
oppervlak. In de gebieden Berkeldal en de Graafschap
liggen die waarden beduidend hoger (resp. 19,1 en
19,7%). Een verdiepende analyse van het ruilverkavelingsgebied
Berkeldal (tabel 6b) laat echter zien dat dit
voornamelijk verstoringen betreft van natvochtige tot
zeer natte zandbodems (bodems 5 t/m 8); gebieden
die over het algemeen tot de zones met een lagere
archeologische verwachting behoren. Voor de zones
met doorgaans een hoge verwachte dichtheid aan
archeologische resten (de droge zandbodems 1 t/m 4)
is de verstoringgraad veel lager.
De uitkomst op basis van beide datasets zijn volledig
complementair: 88% van het oppervlak van archeologisch
onderzochte terreinen heeft een bouwvoordikte
van minder dan 40 cm (80% zelfs minder dan 35
cm); slechts 12% is dieper verstoord. De landbouwkundig
gegevens laten eveneens zien dat gemiddeld
slechts 9% van het agrarisch buitengebied dieper
vergraven is dan 40 cm – met een maximum van c.
20% (Graafschap). De veronderstelde ‘moderne bouwvoordiepte
van 40 cm of meer’ geldt voor slechts een
zeer beperkt deel van het onderzochte oppervlak.
Voor een algemeen generiek vrijstellingsregiem in
het landelijk gebied dient een bodembewerkingsdiepte
van 30 cm als ondergrens voor ‘regulier
agrarisch gebruik’ dan ook gehandhaafd te blijven.
Een ongenuanceerde verruiming 47 van de dieptegrens
van bodemkerende werkzaamheden zal tot een zeer
ernstige aantasting van het archeologisch bodemarchief
leiden. 48
Archeologie met beleid | Schakel 1: Ondergrenzen 29