en Archeologie met beleid. Afwegingskader voor archeologiebeleid in

RAAP-RAPPORT 1701 (herziene eindversie)
de Achterhoek wordt gevormd door de veel-
heid en verscheidenheid van archeologische
aspecten van oude wegen en beekdalen.
Historische land- en waterwegen, waar-
onder het netwerk van hessenwegen en
‘schipbeken’ Berkel en Schipbeek waren
belangrijke pijlers onder een handelsnet-
werk tussen Munster en Westfalen, de
Hanzesteden en Holland. Dit thema omvat
het economisch gebruik (voedsel, trans-
port grondstoffen, energie) van ‘marginale’
gebieden, natte en droge verbindingen met
het achterland of de sociale betekenis van
dergelijke zones als grens- of overgangsge-
bieden. De beken functioneerden niet alleen
ten behoeve van de landbouw en transport
maar werden ook gebruikt voor de aandrij-
ving van de industriële watermolens;
- omstreden ligging: de relatief hoge ligging
van het Winterwijks Plateau, omgeven
door moerassen en venen, en regelmatige
situering op de grens van verschillende
machtssferen (Gelre vs. Münster; Republiek
vs. Spanje) werd in de loop der eeuwen op
verschillende manieren benut. Militaire acti-
viteiten hebben onder andere geleid tot de
aanleg van schansen, vestingwerken en stel-
sels van landweren. Deze werken hebben
hun, vaak nog zichtbare, sporen achterge-
laten in het landschap en dragen zo bij aan
de archeologische en cultuurhistorische
beleving van het gebied;
- waardevol archeologisch landschap: Grote
delen van dit, door overvloedig land-
schappelijk schoon gekenmerkte, gebied
bezitten nog een karakter van kleinschalig
boerenland, waarin eeuwenoude structuren
bewaard zijn gebleven. Dit aansprekende
beeld zou nog versterkt kunnen worden als
het waardevolle cultuurlandschap als het
ware verdiept zou worden met een stevige
archeologische component. Zeker als het
54
zou blijken dat de indeling van het landelijke
gebied in veel gevallen terug te voeren is
naar middeleeuwse structuren.
Met de ontwikkeling van een gemeentelijke
AMZ-agenda kan de gemeente Berkelland in
de komende beleidsperiode op het gebied van
onderzoek, beheer en behoud van het arche-
ologische erfgoed een belangrijke sturing en
prioritering geven aan het te voeren beleid. Op
termijn kan overwogen een selectiebeleid uit te
gaan werken.
4.5 Uitgangspunten voor gemeentelijk
archeologisch selectiebeleid
Sinds de inwerkingtreding van de Monumen-
tenwet moet de gemeente besluiten nemen
over een aantal stappen in het archeologische
proces. Dit zijn:
- besluiten of (bij aanvraag bouw- sloop-
aanlegvergunning e.d.) wel of niet een
rapport verlangd wordt waarin de archeolo-
gische waarde van een terrein wordt vastge-
steld;
- de keuze maken tussen beschermen,
opgraven, vrijgeven of begeleiden, als de
vindplaats behoudenswaardig en/of onder-
zoekswaardig blijkt te zijn;
- bepalen welke eisen er aan de uitvoe-
ring van het bovenstaande besluit worden
verbonden, anders gezegd: hoe groot en hoe
duur de opgraving moet worden.
Over het nemen van deze besluiten wordt niets
vermeld in de Monumentenwet, de Wamz of de
Bamz. Om deze reden is hier de Algemene wet
bestuursrecht (Awb) van belang:
- bij de voorbereiding van een besluit vergaart
het bestuursorgaan de nodige kennis
omtrent de relevante feiten en de af te
wegen belangen (Awb, art. 3:2);