en Archeologie met beleid. Afwegingskader voor archeologiebeleid in

RAAP-RAPPORT 1701 (herziene eindversie)
Desalniettemin kunnen met name beekdalen
zeer waardevolle archeologische resten
bevatten. Een bijzondere categorie vindplaatsen
die binnen de beekdalen verwacht kan worden,
zijn afvaldumps. Het gaat hierbij vaak om grote
hoeveelheden nederzettingsafval, waaronder
organische resten, die vanaf de hoge gronden in
de aangrenzende beekdalen is gedumpt. Derge-
lijke dumps, die mogelijk waardevolle organi-
sche resten bevatten, kunnen voorkomen op
plaatsen waar dekzandhoogten en -ruggen met
een hoge archeologische verwachting grenzen
aan beekdalen. Daarnaast moet in en langs
de randen van beekdalen rekening gehouden
worden met de aanwezigheid van resten van
houten en (natuur)stenen constructies, bijvoor-
beeld resten van (middeleeuwse) watermolens
en resten van voordes en bruggen. Voor de
beekdalen geldt derhalve een lage archeolo-
gische verwachting voor nederzettingsresten,
maar een verhoogde archeologische verwach-
ting voor resten van beekaccessen, beekover-
gangen, tijdelijke jachtkampen, afvaldumps en/
of verdedigingswerken, jachtattributen, rituele
deposities, verdedigingswerken, oeverbe-
schoeiingen, aanlegplaatsen en/of visattributen.
Doordat deze onder dikke pakketten veen en
(zeer) jonge beekafzettingen zijn afgedekt zijn
zij mogelijk goed geconserveerd.
6.2 Het stuwwal- en grondmorenelandschap
Tot deze landschappelijke eenheid worden
onder meer gerekend: de Needse Berg, de
grondmoreneruggen van o.a. Gelselaar, De
Laarberg en Geesteren en de grondmoreneaf-
zettingen ter hoogte van het Oostnederlandse
plateau. Kenmerkend voor de gebieden binnen
deze landschappelijke zone is hun reliëf en
de aanwezigheid van oude afzettingen uit het
Tertiair en Vroeg en Midden Pleistoceen aan
103
of nabij de oppervlakte. De Needse Berg heeft
een hoogte van ca. 34 m +NAP, de grondmo-
renerug bij Geesteren heeft een hoogte van ca.
18 m +NAP, de kop van De Laarberg en die van
Gelselaar reiken tot een hoogte van ca. 15 m
+NAP.
Stuwwaltop
Deze categorie is gereserveerd voor de glooi-
ende, grotendeels beboste top van de Needse
Berg. Op deze top is sprake van de aanwe-
zigheid van grove, grindige rivierzanden uit
het Midden Pleistoceen aan het maaiveld.
Omdat de stuwwallen vaak een zeer eenvor-
mige bodemopbouw vertonen, is het niet of
nauwelijks mogelijk om op basis van bodem-
typen onderscheid te maken in verschillende
verwachte dichtheden aan archeologische
resten. De bodemgesteldheid is vrij uniform.
Het gaat vrijwel altijd om moderpodzolen met
en zonder plaggendek die zijn gevormd in
grove, grindrijke zanden of in dekzand. Om
toch een archeologische verwachting uit te
kunnen spreken over de verschillende deelge-
bieden, is gebruik gemaakt van een statistische
(GIS-)analyse die is uitgevoerd voor het stuw-
walgebied van de Veluwe in het kader van de
CHW-Gelderland. 49 Hier zijn de relaties tussen
archeologische vindplaatsen en geomorfo-
logische kenmerken berekend. De kans op
nederzettingen en grafvelden is vermoedelijk
groter op de glooingen van de stuwwal, op de
overgang naar lager gelegen gebieden en in
de buurt van erosiedalen dan op de hoge en
droge toppen. Op de glooingen van de stuwwal
bevinden zich uitgestrekte essen die zich voort-
zetten in het omringende dekzandlandschap.
Onder deze essen kunnen goed geconser-
veerde archeologische resten aanwezig zijn.
49 Provincie Gelderland, 2004a.