5 - Stichting Papua Erfgoed

zou in de landstaal moeten worden gegeven en was in de
eerste pl'aats bestemd voor kinderen van inlandsche hoofden.
Godsdienstonderwijs werd verboden. l)
Legde deze maatregel van 1871 aan den eenen kant den
grondslag voor het eigenlgke inlandsch gouvernementsonderwijs,
aan den anderen kant ging de reeds jarenlang bestaande
samenwerking tusschen regeering en zending geheel en al verloren.
Om practische redenen %en niet uit het beginsel: ,,education
wil1 gradually filter downwards", propageerde de regeering
speciaal het onderwijs aan kinderen van inlandsche
hoofden. z)
Was - in overeenstemming met het in het regeeringsreglement
van 1854 ingenomen. standpunt - het godsdienstonderwijs
op de inlandsche scholen verboden, buiten de
schooluren moehfen wel schoollokalen voor het geven van
ondefwös in &n godsdienst beschikbaar worden gesteld.
bf 4, De subseidlei.egeliag voor biwnniere inlandsche scholen.
Door dezen maatregel van 1871 had ,de vermeerdering
van het aantal scholen op godsdienstigen grondslag natuurlijk
ten zeerste te lijden. Om den uitbouw van het onderwijs in
zijn geheel toch eleidelijk voortgang te doen vinden, kwam
een subsidieregeking tot stand voor bijzondere inlandsche
scholen. Deze maatregel gold echter alleen voor schooltjes,
die op instigatie van bestuursambtenaren waren opgericht
en die vanouds door de bevolking zelve geheel werden be-
kostigd. De subsidieregeling sloot het geven van godsdienst-
onderwijs aan deze scholen uit. 3)
De cendingsscholen vielen dus buiten deze regeling en
moesten zichzelf geheel bekostigen. De regeering vond, dat,
wanneer zij het kerkelijk onderwijs ging subsidieeren, zij ook
het mohammedaansche ,onderwijs financieel zou moeten
steunen. Het gevolg daarvan zou zijn, dat zij daarmee het an-
tagonisme tusschen twee groote godsdienstige groepen aan-
wakkerde. Dit achtte zij onvereenigbaar met handhaving van
de goede rust en orde. Ook zou het onderwijs door dit ,,anta-
gonisme" stellig in de verdrukking komen. . . . Het onderwijs
kwam inderdaad in de verdrukking, en wel door de maat-
regelen, waarmee men dit gevaar juist had willen bezweren!
Aan het zendingsonderwijs werd zijn materieele basis -
de subsidie - ontnomen. Met dit onderwijs moest de zending
l) Algem. maatr. v. inw. best., 3 Mei, 1871 (Ind. Stbl. 1871, No. 104) en
mdmn. 25 Mei, 1972 (Ind. Stbl. 1872, No. 99).
2) Jo n k m a n, t.a.p., bl. 20. (vergelijk ook: F r a n k e n-v. D r i e l,
I Regeering en Zending, bl. 11).
3) O~donn. 1 April, 1874 (Ind. Stbl. No. 99), gewvzigd in 1875 (Ind. Stbl.
No. 262) en En 1890 (Ind. Stbl. No. 224).