5 - Stichting Papua Erfgoed

zonden. Dezen hadden in den regel wel meer opleiding gehad,
velen waren zelfs practisch werkzaam geweest, maar bleken
min of meer ongeschikt voor hun taak of waren ontslagen
wegens gepleegde onregelmatigheden. De meeste der Sangi-
reezen voldoen niet. De Ambonees blijkt, naar de op N.G.
door meer zendelingen opgedane ervaringen, meer geschikt
voor den pioniersarbeicd dan de Sangirees. Op de conferentie
van zendelingen der N. Nw. G.-missie werd na lezing van
het bovenstaande het oordeel over den Sangireeschen goeroe
als minder geschikt voor den pioniersarbeid dan de Am-
bonsche weersproken. Er werd gemeend, dat de resultaten
van den arbeid der Amboneezen meer door vreesaanjaging
dan door liefde bereikt worden, terwijl de Sangirees in den
regel vriendelijker jegens den Papoea optreedt." l)
Meermalen werden leerlingen van den papoeschen land-
aard naar elders gezonden ('Depok en Tobelo), om daar tot
goeroe te worden opgeleid.
Het seminari te Depok - aan de Tji Liwoeng - werd
in 1878 door Ds. Schuurman opgericht 2) ; voor de geschiede-
nis van het onderwijs op Nw. Guinee is dit seminari niet
zonder beteekenis geweest. Het heeft zelfs in de bedoeling
der zendelingen gelegen, zooveel mogelijk daarvoor geschikte
papoesche leerlingen naar Depok te zenden, om dezen daar
tot onderwijzer te laten opleiden. Toen Van Hasselt in 1894
een bezoek aan het seminari bracht, waren daar twee pa-
poesche jongens - Petrus en Timotheus - in hun derde
studiejaar. In het begin hadden zij zich in deze, voor hen
geheel vreemde, omgeving erg schuw getoond. ,,Timotheus
heeft die schuwheid nooit geheel kunnen afleggen, en zijn
papoesch opvliegend karakter heeft hemzelven en zijnen
leermeesters nogal eens een moeilijk oogenblik bezorgd." 3)
,,De ervaringen, die men te Depok en te Tobelo opdeed
met Papoesche leerlingen, waren dezelfde, als die wd hier
(op Nw. Guinee) opdoen, nl. dat de Papoea niet gelijk op kan
gaan met den inlander van elders. Met een enkele werden
goede resultaten bereikt, doch het meerendeel der naar elders
gezonden leerlingen gaf reden tot klagen over geringe vorde-
ringen. Daarbij waren vooral te Depok, 'doch ook te Tobelo
(op Halmahera), slechts eenige plaatsen beschikbaar voor
Papoesche leerlingen." 4) Dit is de aanleiding geweest, dat
de zending er toe is overgegaan op Nw. Guinee zelf een op-
leidingsschool voor goeroes te vestigen. Er waren ook nog
i) v. H a s s e l t, Meded., 1922, bl. 48.
2) Uitvoerig bij C o o lsm a, t.a.p.
3) v. El a s s e l t, Petrus Kafirrr, bl. 24. Spoedig na ~n terugkomst op
Nw. Guinee is Timotheus overleden (idem, In het land van de Papoea's, bl. 97).
Zie ook: R a u w s, Nieuw Guinea, bl. 83.
4) Idem, Meded., 1922, bl. 48 en: Rauw s, Nieuw GZLinea, bl. 135.