nominatiedossier Droogmakerij De Beemster - Bewoners Netwerk ...

Middenweg en de Rijperweg. Op de vier armen van deze kruising van wegen is een open rechthoekige
ruimte gelegen, de voormalige veemarkt.
In de zuidoosthoek hiervan ligt de na 1621 gebouwde Herv. Kerk (afb. 7..) Rondom deze
pleinvormige ruimte liggen verder een uit de 18de eeuw daterende voormalige smederij (afb. 7...., een
school en het Heerenhuis (verbouwd 1826; 1860 verbouwd en uitgebreid), in oorsprong het vroegere
Ghemeenlantshuys (afb. 7....).
Buurten in Middenbeemster zijn het zogeheten Eiland (nabij de latere Prins Mauritsstraat), de
Lindegracht, het Kerkebuurtje en de Buurt (rond het Heerenhuis).
Tussen 1640 en 1840 deden zich weinig veranderingen in Midden Beemster voor. De toenmalige
bebouwing was gelegen langs de Midden‐ en de Rijperweg en verdichtte zich naar de centrale open
ruimte toe.
In de 19de eeuw onderging Middenbeemster een nieuwe impuls. Toen is er het voormalig Raadhuis
(1826) annex café gebouwd en verrees er de bebouwing om het zogeheten Landje en om de
Lindengracht, op het Landje en langs de Middenweg.
In de 19de en 20ste eeuw zijn successievelijk drie van de vier kwadranten, die Middenbeemster
vormen, bebouwd geraakt. De grootste uitbreidingen vonden na 1945 plaats in noordwestelijke en
zuidoostelijke richting.
Een bijzonder element buiten de historische dorpskern vormen de grote, monumentale
stolpboerderijen langs de Middenweg (de Lepelaar, 1683, gerestaureerd 1971 (afb. 7...); de Eenhoorn,
1682, gebouwd voor Antonie Houttuyn, burgemeester en hoofdofficier van Edam) (afb. 7....) en de
Volgerweg (het vroegere buiten Rusthoeve uit 1798).
In 1982 is op grond van de Monumentenwet de historische kern van Middenbeemster
aangewezen als beschermd dorpsgezicht. In de Toelichting op de aanwijzing van het beschermde
dorpsgezicht is te lezen, dat bij de bescherming het accent vooral ligt op de structuur en het
bebouwingsbeeld van Middenbeemster, van binnenuit gezien. De begrenzing is gelegd achter de
grenzen van de achtererven van de bebouwing langs de Midden‐ en Rijperweg (zie bijlage, kaart 2441)
Westbeemster
Oorspronkelijk was deze kern gedacht op de kruising van de Jisperweg en de Hobrederweg.
Het is van oorsprong een agrarisch buurtschap. De kerk en het kerkhof zijn ten noorden van de
kruising komen te liggen. Pas na de Tweede Wereldoorlog hebben er daadwerkelijk enkele kleine
uitbreidingen plaatsgevonden. De bebouwing bestaat er hoofdzakelijk uit woningen. Van een feitelijke
stedebouwkundige ontwikkeling is geen sprake. De bebouwing ligt als een lintbebouwing langs de
Jisperweg.
Hier vestigde zich de Rooms‐Katholieke gemeenschap van De Beemster. Doordat de hier
gelegen parochie ook de naastgelegen Schermer besloeg zijn hier in Westbeemster de grootschalige
neo‐gotische kerk van St. Johannes de Doper met pastorie (1878, architect Y. Bijvoets), een klooster
van O.L.V. van Lourdes (1910), een parochiehuis en enkele rooms‐katholieke scholen gebouwd
(afb....).
Noordbeemster
Het betreft hier een van oorsprong agrarische buurtschap. Noordbeemster ligt ten noorden
van Middenbeemster, langs de Middenweg.
De lintbebouwing verdicht zich bij de Oosthuizerweg. Van uitbreiding of andere stedenbouwkundige
ontwikkelingen is hier feitelijk geen sprake.
De arbeiderswoningen zijn hier van een bouwlaag hoog met zadeldak of mansardekap.
29