nominatiedossier Droogmakerij De Beemster - Bewoners Netwerk ...

toepassing heeft gekregen verspreid over Europa en daarmee deel is van het Europees cultureel
erfgoed. Het stedenbouwkundig denken in de Republiek van de Zeven Verenigde Provincies, dat in de
Beemster zijn toepassing, zijn materialisatie heeft gekregen, is niet alleen beperkt gebleven tot het oude
Europa maar heeft zijn verbreiding en toepassing ook bij de aanleg van steden in de Nieuwe Wereld
gekregen.
Het intellectuele concept, dat aan de aanleg van De Beemster ten grondslag gelegen heeft, was
visionair en functioneel tegelijk. Het was zijn tijd zover vooruit, dat het hedentendage nog steeds in
vol gebruik is. Ondanks maatschappelijke veranderingen nadien heeft het niets van zijn actualiteit
ingeboet. De Beemster van toen is in zijn aanleg, indeling en compositie nog steeds ten volle
bruikbaar. De lijn van de geschiedenis zet zich hier ongebroken voort.
Het literaire beeld van De Beemster, zoals dat in 1732 is verwoord geldt voor de aandachtige
beschouwer ook nu.
ʹ....Dat elk met mij, vol aandacht, nu beschouw,
ʹt Beroemste meir (=meer) vol weiland, akkerbouw,
en hoven, dat hier ooit is uitgemaalen,
De Beemster, die als koningin kan praaien
In ʹt Noorderdeel van ons Gemeenebest,
Daar meenig heer zyn landgoed heeft gevest,
Om dit saizoen vermaaklijk te bewoonen,
ʹt Geen hem met vrucht van zyn gewas kan kroonen
Uit eenen grond, bestaande in klei en slykʹ
(Noordhollandsche Arkadia, p. 143, 144)
ʹHoe bekoorlyk zyn uw dreeven,
Die een koele schaduw geeven,
En uw laanen recht geplant
Door eenʹ welbedreven hand!
Wie zou hier zyn rust niet vinden,
In deezʹ eiken, ypen, linden,
Die door hun verschiet van groen,
Stadig oog en hert voldoen!ʹ
(Noordhollandsche Arkadia, p. 157).
Jan Adriaeansz. Leeghwater, een van de uitvoerders van het droogmaken van de Beemster,
schreef over De Beemster in diens Haarlemmermeerboek (1643),
ʹNaderhand heeft de Almogende God de Beemster vancalles zoo overvloedig gezegend, dat het
nu genoegzaam het grootste lusthof van Noord‐Holland is, zoo in weiden, bouwlanden,
boomgaarden, huizen, lusthoven, enz. Daar wordt ook gezegd en voor waarheid gehouden,
dat er geen vermakelijker en lustzinniger weg in Holland is, dan de Volgerweg in de Beemster,
daar al die schoone, heerlijke huizen en boomgaarden gebouwd zijn..........ʹ.
8