nominatiedossier Droogmakerij De Beemster - Bewoners Netwerk ...

Het waterpeil in de zomer ten opzichte van de winter verschilt tussen de 10 à 30 cm.
De hoofdwatergangen van de verschillende afdelingen staan in verbinding met elkaar met
afsluitbare duikers. Hiermee kan het water van de hoger gelegen afdelingen naar de lagere, rechtstreeks
bemalen afdelingen stromen.
Nadat in de jaren ʹ70 (1877 tot 1885 ) van de vorige eeuw overgegaan was op het bemalen met
stoomgemalen in plaats van met windmolens werd het water door een drietal gemalen, gelegen bij
Oosthuizen (1877) voor het bemalen van de Achterbergpolder, bij De Rijp (1880) voor het bemalen
van de Bovenpolder en aan het einde van de Schermerhomerweg, nabij Beets (1885), voor de
Middelpolder, afgevoerd in de ringvaart.
Het gemaal bij Oosthuizen, gesticht 1877 (in 1921 zijn de stoominstallaties vervangen door twee
centrifugaalpompen, aangedreven door twee dieselmotoren, met een totaal vermogen van 200PK). Het
waterverzet bedroeg 125m 3 per minuut.
In het bij De Rijp gelegen gemaal zijn eveneens in 1925 de stoominstallaties vervangen door twee door
elektromotoren aangedreven centrifugaalpompen met een totaalvermogen van 260PK en een
waterverzet van 140m 3 per minuut.
Het derde gemaal bij Beets bezat tot 1962 twee stoominstallaties, met een totaalvermogen van 280Pk
en een verzet van ca. 170m 3 per minuut, naast een centrifugaalpomp met dieselmotor (220PK) en een
waterverzet van 100m 3 per minuut. De pomp was van 1947 en de motor van 1961.
De Beemster wordt nu bemalen door het volautomatische elektrische gemaal ʹWouter Sluisʹ aan de
Westdijk (Middensloot) en door het dieselgemaal ʹJacobus Boumanʹ aan de Oostdijk
(Oosthuizersloot). De afzonderlijke bemaling van de Kilpolders verdween met het in gebruik nemen
van deze nieuwe gemalen.
In de 45km lange ringdijk bevinden zich zes inlaatduikers om in de zomer water te kunnen
inlaten. De fortgrachten worden, behalve door de inundatiesluis, gevoed door vier inlaatduikers.
Voor het in het noordoosten gelegen gedeelte Kruisoord of Hoogland is er een afzonderlijke
inlaatduiker.
In 1957 kwam er voor de Beemster een geheel nieuw waterbeheersings‐ plan. In 1962 zijn de
oude gemalen vervangen door drie nieuwe (aan de Middensloot; bij Spijkerboor; aan de
Oosthuizersloot). Het gemaal Wouter Sluis is in bedrijf gesteld in 1973.
De afvoer van het water uit De Beemster vindt plaats op het IJsselmeer door de boezem, die
loopt langs Oudendijk en tot Lutje Schardam, de Beemster uitwatering, en door de noorderlijker
gelegen Naamsloot, richting Hoorn.
Het aanleggen van deze Beemsteruitwatering met een houten sluis bij Lutje Schardam was een in 1607
door het Hoogheemraadschap opgelegde eis bij het geven van toestemming tot het bedijken van De
Beemster. Die sluis is gebouwd tussen 1611 en 1616 (in 1735 is deze vervangen door de huidge stenen
sluis met wapensteen van Het Waterschap De Beemster (afb.7....). Deze uitwatering moest ook dienen
voor de afvoer van het water van de Schermer. De dam, gelegen in de zeedijk, heeft een
zeewaterkerende functie.
Eveneens moest er voor het ontwateren van De Beemster een duikersluis gemaakt, 1613, worden in de
Hoge Dam in Zaandam (de huidige situatie, een grote schutsluis, dateert echter van 1904).
3.2. History and Development
Het grootste gedeelte van het Nederlandse grondgebied wordt in beslag genomen door lagoon
and delta type areas. Door middel van land reclamation and protection against the water is het
gedurende een proces van eeuwen bewoonbaar gemaakt.
32