INTERUNIVERSITAIRE MANAMA-OPLEIDING ...

7.5 Zelfscore van de pubertaire ontwikkeling
Er zijn verschillende studies gevoerd naar de validiteit van alternatieve methodes voor de
beoordeling van de pubertaire ontwikkeling, in vergelijking met de beoordeling door een arts.
(18-22) De meest gebruikte alternatieve manier daarvoor is aan de hand van Tanner stadia,
weergegeven op tekeningen gebaseerd op foto’s met beschrijvende tekst over de
verschillende stadia erbij. De concrete bevindingen van studies over deze methode komen
niet altijd overeen, maar de conclusie is eigenlijk steeds dat het gebruik van dergelijke
zelfscore van de pubertaire ontwikkeling door adolescenten enkel zinvol kan zijn in het kader
van grootschalige epidemiologische studies, waarbij het om praktische redenen niet mogelijk
is om een lichamelijk onderzoek door een arts uit te voeren. Dat is trouwens de
oorspronkelijke reden waarom methodes voor zelfscore ontwikkeld zijn. (23) Er werd ook
onderzoek gedaan naar zelfscore a.h.v. Tanner stadia door obese kinderen. Bij hen zijn de
resultaten nog onbetrouwbaarder, vooral door overschatting van de borstontwikkeling bij
meisjes. Dit komt waarschijnlijk door het interpreteren van vetweefsel als borstweefsel in de
vroege stadia van de borstontwikkeling.
Twee andere alternatieven worden nog beschreven in de literatuur. (24) De ‘pubertal
developmental scale’ (PDS) en de ‘adolescence scale’ (AS) zijn vragenlijsten over de
pubertaire ontwikkeling die de jongeren zelf invullen, waarmee hun pubertaire ontwikkeling
gescoord kan worden. De PDS toont echter een te lage correlatie met de beoordeling door
een arts en de AS werd niet getest op validiteit.
In een klinische setting is zelfscore van de pubertaire ontwikkeling dus geen geldig, noch
waardevol alternatief. Bovendien worden afwijkingen ter hoogte van de genitaliën zoals een
varicocoele of een volumeverschil tussen de teelballen niet vastgesteld door zelfonderzoek.
Jongeren zijn ook vaak onzeker over hun (veranderende) lichaam en velen vragen zich af of
hun ontwikkeling normaal verloopt en of er geen afwijkingen zijn. De beoordeling van hun
pubertaire ontwikkeling aan hen overlaten, zonder bevestiging door de arts, kan dan leiden
tot grotere twijfels en onzekerheid. (23) De ondervraagde jongeren vonden het ook geen
goed idee om het onderzoek door de arts weg te laten en te vervangen door zelfscore. Zij
dachten vooral dat jongeren bewust of onbewust een ander stadium zouden aanduiden, uit
verlegenheid, om stoer te doen of omdat ze wat volgens hen normaal is, willen aanduiden.
7.6 Aanwezigheid van chaperones
In Groot-Brittannië en ook in de VS wordt er veel belang gehecht aan de mogelijkheid van
een patiënt om een beroep te doen op een chaperone tijdens een lichamelijk onderzoek door
51
Deleted: manieren om
adolescenten zelf hun
pubertaire ontwikkeling te laten
scoren
Deleted: die
Deleted: