Feitse Boerwinkel, inclusieF denker - Hogeschool Utrecht

22
pessimist. Hij had een grondige hekel aan stichtelijkheid. Ook al was hij in 1921 benoemd
tot hoogleraar in Göttingen; hij was niet zomaar een burgerlijk studeerkamergeleerde.
Hij wist uit zijn jaren als rode dominee hoe de maatschappij in elkaar zat.
De theologiestudent en NCSV’er Jan Koopmans vond bij Barth ‘een ernst die alles
ontmaskert wat zich aandient als ernst zonder het te zijn’. Dat gaf, wie zich daarvoor
openstelde, ruimte. Een andere theoloog, Th.C. Frederikse: ‘Nog herinner ik me als
jong theologisch student, hoe ik ineens opademde, toen ik ontdekte, dat ik niet
vroom, gevoelig, diep-religieus, zedelijk-hoogstaand, laat staan bekeerd hoefde te
zijn. Dat vergeet ik nooit. Dat was juist mijn bekering’. De tweeëntwintigjarige Wim
Visser ‘t Hooft besloot op advies van Nico Stufkens de Römerbrief aan te schaffen. Hij
vond het een verschrikkelijk moeilijk boek, maar begreep er genoeg van om er diep
van onder de indruk te raken: ‘Hier was een man die geheel en al in de moderne
wereld leefde, die zijn Nietzsche en Dostojewski kende, een man die geworsteld had
met de problemen van de zgn. historische kritiek en van de moderne filosofie - maar
die opnieuw het gezag van het Woord Gods had ontdekt.’
Socialisme
In 1929 sloot Boerwinkel zich aan bij de SDAP. Hij stond zeer kritisch tegenover de
houding van de protestantse kerken t.a.v. de sociale en economische problemen en
meende dat de sociaal-democratie het mogelijk maakte ‘iets te verwezenlijken van
Gods heilige wil’. Hij zag het als een roeping in de rijen van de SDAP mee te strijden
voor `de eisen der gerechtigheid zoals die in de Bijbel zijn geopenbaard’. Om meer
mensen hiertoe te stimuleren richtte Boerwinkel in 19 0 samen met de doopsgezinde
predikant Frits Kuiper, de hervormde Henk Quarles van Ufford, de doopsgezinde exdienstweigeraar
Cor Inja en de vrijzinnig-hervormde predikant Bart Ruitenberg het
comité `Socialisme en Kerk’ op, waarvan hij secretaris werd.
Zuider Volkshuis
In de crisisjaren was het moeilijk in het onderwijs een baan te vinden. Boerwinkel werkte
ruim een jaar als jeugdleider in het Zuider Volkshuis (19 2-19 ) in het nieuwe Tuindorp
Vreewijk in Rotterdam-Zuid. Over zijn belevenissen daar schreef hij in 1986 zijn
herinneringen op. (Zie elders in dit boek.) In juli 19 0 vroeg het bestuur van het Zuider
Volkshuis of hij ervoor voelde directeur te worden. Hij heeft het serieus overwogen en
voor het gesprek met het bestuur zijn visie op ‘de krisis van de demokratie, het
socialisme en het humanisme’ uitvoerig op papier gezet. Het ging echter niet door.
Feitse Boerwinkel, inclusief denker