Feitse Boerwinkel, inclusieF denker - Hogeschool Utrecht

van het westerse christendom, en de nadruk op het geloof in de onsterfelijkheid die
daarmee gepaard ging. Maar tevens deed hij een beroep op de God van het
Evangelie, die zich in de geschiedenis reeds vaak een bevrijdend God getoond heeft
en dat ook nu wil zijn. Daarom kon hij volledig billijken, dat sommigen zeggen ‘God is
black’ of ‘God is a woman’, al is dit in laatste instantie natuurlijk onzin. Maar daarin
wordt tot uitdrukking gebracht dat ‘Hij de God der onderdrukten is, die hun hoop op
hem gevestigd hebben en voor wie hij ook wonderen van bevrijding zal doen’.
Meer dan het gewone
Met zijn in 1977 verschenen studie Meer dan het gewone. Over Jezus en zijn Bergrede
wilde Boerwinkel zich van een schuld kwijten aan de lezers van zijn vorige boeken door
onomwonden te spreken over de bron van het diepste antwoord over het nieuwe begin,
waartoe wij - na het wegvallen van de oude vanzelfsprekendheden - worden opgeroepen.
Het is een studie waarin eerst – op basis van de nieuwe inzichten over de bijbel - de
Jezus-figuur wordt besproken tegen de sociaal-economische en politiek-culturele
achtergrond van het toenmalige joodse volk in het Romeinse rijk, en daarna de
Bergrede wordt uitgelegd. In deze visie was Jezus ‘geen revolutionair in de zelotische
zin’, die met aardse middelen een aards koninkrijk wilde stichten. Hij riep niet op tot
‘boetedoening’ zoals zijn voorloper Johannes de Doper, hield er niet van ‘op strenge
wetsvervulling aan te dringen zoals de Farizeeën’, stichtte geen ‘elitegemeenschap,
die zich afzondert, zoals de Essenen’. Het was hem niet te doen om ‘een deel, een rest
van Israël, ook niet om de ‘heilige rest’, waarvan de profeten hebben gesproken, maar
om ‘geheel Israël’. ‘Zijn beweging is een samenbrengende beweging, die Gods heil tot
allen wil brengen’. Hij wilde het koninkrijk Gods wel op aarde realiseren, maar met
geestelijke middelen!
Boerwinkel beschrijft een lijn die loopt van de maatschappelijke en economische
consequenties verbonden aan het Jubeljaar, beschreven in Leviticus 25, via Jesaja 61,
waaruit Jezus las in de synagoge in Nazareth en waarin staat dat hij de geest van God
op zich heeft en gezalfd is om aan armen het grote nieuws bekend te maken, geroepen
is vrijlating voor gevangenen te verkondigen en blinden herstel van het gezicht, naar
zijn Bergrede, die eindigt met de woorden dat men niet slechts naar het Woord moet
horen, maar er naar moet handelen. In de slotwoorden van Jezus’ Bergrede wordt de
ware oorzaak van alle verval, aangewezen: het wel horen maar niet handelen naar zijn
woorden. In dit probleem schuilt hèt kenmerk van de ware orthodoxie. Zij die zich
‘orthodox’ en/of ‘verontrust’ noemen, tonen vaak een hang naar bepaalde kerkvormen,
Centrum voor Social Work/ De Horst
1