Feitse Boerwinkel, inclusieF denker - Hogeschool Utrecht

oVer dienst en
dienstweigering
Mijn houding tegenover oorlog en militaire dienst is lang niet altijd rechtlijnig geweest
en zeker kan ik niet zeggen dat ik van jongs af aan er negatief of kritisch tegenover
heb gestaan. Eerder het tegendeel.
Amersfoort, mijn geboortestad, was in mijn jeugd een echte garnizoensplaats met
zowel infanterie als cavalerie en artillerie. Dus voetvolk, huzaren en veldgeschut.
Tot mijn oudste herinneringen behoort het in de verte horen schallen van trompetten
en daarna het gekletter van paardenhoeven op de keien van onze Arnhemse Straat,
waar ze langs ons huis kwamen en ik ze vanuit de bovenvoorkamer aan de straat voorbij
zag trekken, bijna ter hoogte van het raam, net even daaronder de koppen van de
huzaren, soms met kolbakken op, altijd krijgshaftig van gelaat. Of ook met denderend
geratel de kanonnen van de artillerie, lang niet zo imponerend als huzaren, meestal
boerenjongens voorop de wagentjes waarmee het afuit getrokken werd.
En later op zaterdagmorgen – ook door onze straat – altijd het feest van de militaire
kapel van het vijfde Regiment. Jagers van de infanterie met de plechtige dirigentmajoor
ernaast, af en toe even nadrukkelijk met een handgebaar de maat aangevend.
Ja, we waren wèl omringd door ‘das Militär’: en we genoten er uitbundig van. Met oorlog
had dat alles totaal niets te maken, want ons land, dat hoorden we, was neutraal, ook
tijdens de oorlog 191 -18. En dat zou zo blijven was de algemene opinie. Sinds de
‘Belgische opstand’ van 18 0-18 9 had ons land geen oorlog gekend. Ja, toch wel een
beetje: in ons Indië, bijvoorbeeld in Atjeh waarvan we prachtige platen hadden hangen
in de gangen van onze christelijke lagere school, bestormingen en gesneuvelde
‘opstandelingen tegen ons gezag’.
Natùùrlijk sneuvelden die, en dat was gòed. Ja, en verder was er iets van oorlog waar
toch ook Hollanders bij betrokken waren geweest: de boerenoorlog tegen de Engelsen,
vooral rooineks, kaki’s genoemd. Met ‘Oom Paul’ (Krüger) die door onze Koningin naar
Boerwinkel, Voorzitter Comité Stopzetting Atoomwapens, 1956.
Centrum voor Social Work/ De Horst
7