Culturele diversiteit in het openbaar vervoer - Instituut ISW

vragen over hoe de conducteurs zouden handelen in zo’n situatie, welke gedachten en
gevoelens zij daarbij zouden hebben en hoe vaak ze zo’n situatie meegemaakt hebben. De
volgende vier scenario’s werden gepresenteerd:
I. Een conducteur loopt door de trein voor de kaartcontrole en komt bij een reiziger met een maandkaart. De
conducteur kan echter niet duidelijk op de foto van de maandkaart zien of het daadwerkelijk om deze reiziger gaat.
De conducteur kijkt van de foto naar de reiziger en weer terug, maar kan het niet goed zien. De conducteur vraagt
om deze reden naar het identiteitsbewijs van de reiziger. Volgens de reiziger is de foto wel duidelijk genoeg.
II. Een conducteur loopt door de trein om service te verlenen en te controleren. Wanneer de conducteur bij een
groepje vrienden komt en vraagt naar hun treinkaartje blijken ze geen van allen een geldig vervoerbewijs te hebben.
De conducteur geeft aan dat ze een treinkaartje en een boete van € 35, - moeten betalen. Hierop antwoorden ze dat
ze geprobeerd hebben een kaartje te kopen maar dat dit niet lukte omdat de kaartautomaat defect was.
III. Even voor negen uur loopt de conducteur door de trein en komt bij een reiziger die geen geldig kaartje heeft.
De reiziger heeft een kaartje met korting gekocht maar het is nog geen negen uur. De conducteur zegt dat de
reiziger een treinkaartje en een boete moet betalen. De reiziger stelt voor om in dat geval alleen het treinkaartje en
niet de boete te betalen omdat hij zich er niet bewust van was dat zijn kortingskaart nog niet geldig was. Hij
vraagt of hij voor deze keer door de conducteur gematst kan worden.
IV. Een conductrice loopt samen met haar collega door de trein om te controleren en service te verlenen. De
conductrice komt bij een reiziger en vraagt om zijn vervoerbewijs. De reiziger zegt niet door haar geholpen te
willen worden, hij wil door haar mannelijke collega geholpen worden.
De resultaten laten zich gemakkelijk samenvatten. Over de vier situaties heen blijken er
geen verschillen te zijn in de reacties van de conducteurs. Of het nu een allochtone of een
autochtone reiziger betreft, in beide gevallen geven de conducteurs aan hetzelfde te
denken (interpretaties van het gedrag van de reiziger), te voelen en te handelen. Het is
natuurlijk niet uit te sluiten dat de conducteurs sociaal wenselijke antwoorden gaven.
13