Culturele diversiteit in het openbaar vervoer - Instituut ISW

Hiertegen pleit echter dat zij geen verschillen in de sociaal wenselijke richting lieten zien.
Als ze zich echt beter hadden willen voordoen, hadden ze namelijk gemakkelijk een
positiever antwoord kunnen geven over hun gedrag jegens de allochtone reiziger. Hier
blijkt in ieder geval geen aanwijzing voor te zijn.
Toch waren er wel enige verschillen. Wanneer bij het eerste scenario (van het
identiteitsbewijs) de reiziger een allochtoon is, gaf 72 % van de conducteurs aan naar
diens identiteitsbewijs te vragen, terwijl 100 % (!) hiernaar zou vragen wanneer het niet
(expliciet) om een allochtone reiziger ging. Kennelijk probeert een flink aantal van de
conducteurs zelfs de schijn te vermijden dat ze de allochtone reiziger apart willen
behandelen.
Verschillen tussen allochtone en autochtone conducteurs in communicatiestijl
Een opmerkelijke uitkomst was dat allochtone conducteurs juist directer naar de reiziger
toe reageren wanneer het ging om een duidelijke controletaak ten opzichte van een
individu, zoals bij het reizen vóór 9 uur met een kortingskaartje of de controle van een
maandkaart (zie tabel 3), terwijl ze op een meer indirecte wijze handelden bij de sociale
scenario’s waar het een potentieel conflictueuze situatie betrof, zoals met de groep
vrienden die zegt dat de automaat kapot was en de reiziger die niet met een conductrice te
maken wil hebben.
De conducteurs hebben alle situaties geregeld meegemaakt: het vijf-voor-negen
scenario gemiddeld 36 keer per jaar, het defecte-automaatscenario gemiddeld 30 keer, het
maandkaartscenario gemiddeld 10 keer per jaar, en het scenario waarbij de reiziger de
voorkeur uitspreekt voor een mannelijke conducteur 5 keer per jaar. Opvallend is dat
allochtone conducteurs aangeven deze situaties nog niet de helft zo vaak mee te maken
als autochtone conducteurs. We komen hier bij de conclusies op terug.
14