Jaarboek natuurstudie 2001 - Natuurpunt Velpe-Mene

In de loop van de zomers 2001 en 2002 lopen er in en
rond het Zoniënwoud en het Meerdaalwoud
vleermuisinventarisaties, waarbij er onder andere
onderzocht wordt welke soorten er voorkomen, waar
hun jachtgebied ligt, waarlangs ze zich verplaatsen en
waar hun kolonies zich bevinden (eventuele
geïnteresseerden kunnen altijd mee, contacteer de
auteur).
Het zoeken van kolonies
Doordat vleermuizen dagelijks gebruik maken van een
vaste route naar (‘s avonds) en van (‘s morgens) de
foerageerplaatsen, is het mogelijk om kraamkolonies op
te sporen door gedurende een aantal dagen bij stukjes
en beetjes de vliegende vleermuizen te volgen tot aan
hun verblijfplaats. Een aantal soorten vertoont ook
zwermgedrag, wat betekent dat de vleermuizen ‘s
ochtends nog een tijdje rond de invliegopening
zwermen alvorens naar binnen te kruipen. Dit
zwermgedrag maakt de onderzoeker duidelijk dat hij
zich vlak bij de kolonie bevindt. Eens men weet waar
zich een bepaalde kolonie bevindt en waarlangs de
dieren ‘s avonds de schuilplaats verlaten, kan men zich
met verrekijker, batdetector en soms ook met
nachtkijker op de uitkijk leggen. Op die manier kan
men de grootte van een kolonie bepalen met een
minimum aan verstoring.
Zolderonderzoek
Door systematisch de zolders van kerken, abdijen,
kastelen en andere oude gebouwen te controleren op de
aanwezigheid van vleermuizen, kan men vaak op een
vrij snelle manier vleermuizenkolonies opsporen. Die
aanwezigheid is vast te stellen aan de hand van keutels,
prooiresten (voornamelijk afgebeten vlindervleugels)
en uiteraard ook dode of levende dieren.
VLEERMUIZEN IN VLAANDEREN
Familie Rhinolophidae - hoefijzerneuzen:
• Rhinolophus ferrumequinum (Schreber, 1774) - Grote hoefijzerneus
• Rhinolophus hipposideros (Bechstein, 1800) - Kleine hoefijzerneus
Familie Vespertilionidae - gladneuzen:
• Myotis mystacinus (Kuhl, 1817) - Baardvleermuis
• Myotis brandtii (Eversmann, 1845) – Brandt’s vleermuis
• Myotis daubentonii (Kuhl, 1817) - Watervleermuis
• Myotis nattereri (Kuhl, 1817) - Franjestaart
• Myotis emarginatus (Geoffroy, 1806) - Ingekorven vleermuis
• Myotis dasycneme (Boie, 1825) - Meervleermuis
• Myotis bechsteinii (Kuhl, 1817) - Bechsteins vleermuis
• Myotis myotis (Borkhausen, 1797) - Vale vleermuis
• Plecotus auritus (Linnaeus, 1758) - (Gewone) Grootoorvleermuis
• Plecotus austriacus (Fischer, 1829) - Grijze grootoorvleermuis
• Pipistrellus pipistrellus (Schreber, 1774) - (Gewone) Dwergvleermuis
• Pipistrellus nathusii (Keyserling & Blasius, 1839) - Ruige dwergvleermuis
• Pipistrellus pygmeus (Leach, 1825) – Kleine dwergvleermuis
• Eptesicus serotinus (Schreber, 1774) - Laatvlieger
• Vespertilio murinus Linnaeus, 1758 - Tweekleurige vleermuis
• Nyctalus noctula (Schreber, 1774) - Rosse vleermuis
• Nyctalus leisleri (Kuhl, 1817) - Bosvleermuis
• Barbastella barbastellus (Schreber, 1774) - Mopsvleermuis
Bij deze lijst moet wel vermeld worden dat sommige soorten in Vlaanderen
ondertussen uitgestorven of zo goed als verdwenen zijn. Andere soorten
kunnen eerder bestempeld werden als ‘toevallige bezoekers’. In de praktijk
kan men een 12 tot 15-tal soorten met regelmaat in het veld aantreffen.
Natuurpunt Oost-Brabant Jaarboek 2001 33