Jaarboek natuurstudie 2001 - Natuurpunt Velpe-Mene

(Meldert en Babelom), Grauwe vliegenvanger,
Houtduif, Tjiftjaf, Spreeuw, Winterkoning, Vink,
Appelvink (mogelijk broedgeval in 1997 te Meldert),
Houtduif, Merel, Kramsvogel, Zwartkop, Matkopmees,
Zwarte mees (1999, vermoedelijk 1 paar in
Willebringenbos), Bosuil (Meldertbos en achter Oude
Molen te Meldert) en Ransuil (omgeving Schoor). Tot
1990 noteerden we een broedkolonie van Kramsvogels
in het Schoorbroek en tot 1995 broedde de soort nog in
Babelom. Door de vermindering van de jachtdruk
worden er sinds 1997 meer roofvogels waargenomen.
We vermelden: enkele broedgevallen van Sperwer,
regelmatige waarnemingen van Wespendief tijdens het
broedseizoen, broedgevallen van Buizerd en Havik in
Meldert en een broedgeval van Boomvalk in het
Rosdel.
In de verruigde rietvelden broeden Rietgors (ca. 3
broedparen), Kleine Karekiet (Jordaanvallei en
Schoorbroek), Grasmus en Spotvogel. In de
struweelrijke begroeiingen hoorden we voornamelijk:
de Tuinfluiter, de Heggenmus, de Geelgors, de
Grasmus, de Merel, de Kneu, de Ringmus, de
Roodborst, de Bosrietzanger, de Spotvogel en de
Sprinkhaanrietzanger (jaarlijks een 3-tal zangposten).
Na lange afwezigheid (Fonteinbeekvallei, 1995 en
Spoorwegzate, 1980) is de Roodborsttapuit een
onregelmatige broedvogel in het Schoorbroek. De
Bonte vliegenvanger broedde in 1980 op de
spoorwegzate. Van de Nachtegaal zijn er de laatste
jaren 1 tot 2 zangposten in de Schoorbroekbeekvallei.
De Grote gele kwikstaart broedde in de omgeving van
de watermolen van Hoksem, nabij de kerk van Meldert
en aan de Grote Gete in Klein Overlaar. De Ijsvogel
broedt mogelijk in: het Meldertbos, de Menevallei te
Hoksem en het in Schoorbroek .
Een inventarisatie van de Huiszwaluw leverde voor
Hoegaarden slechts twee kolonies op. Aan de
Karolushoeve te Babelom telde men 35 bewoonde
nesten (Abts K, 1998). Een kleine kolonie (5
broedparen) Oeverzwaluwen bevond zich in 1990 in
een zandgroeve nabij Houtem (voormalige
kleiduifschietstand). De Kerkuil broedde tot vóór 1960
op de zolder van het huis 'Het Schip'. Tussen 1985 en
1990 broedde de Kerkuil in het kasteel van Meldert en
in de Sint-Ermelindiskapel te Meldert. Na een tijdelijke
afwezigheid komt deze vogel, dank zij het plaatsen van
nestkasten, op verscheidene plaatsen tot broeden.
Enkele koppels Steenuil en een 5tal koppels Torenvalk
broeden nog in het bekken van de Mene en
Schoorbroekbeekvallei.
Opvallende wintergasten zijn jaarlijks Blauwe
kiekendief, Houtsnip en Watersnip. Een aantal
zeldzame wintergasten (Kraanvogel, Grote zilverreiger
en Grauwe gans) werden waargenomen in het
Schoorbroek. Trekwaarnemingen zijn bekend van o.a:
Waterpieper, Zwarte wouw, Wulp, Regenwulp, Grutto,
Rosse grutto, Groenpootruiter, Morinelplevier en
Witgatje.
Zoogdieren
Alhoewel men nog geen systematisch
zoogdierenonderzoek verrichtte, kunnen we ons op
basis van toevallige waarnemingen en gesprekken met
plaatselijke inwoners een algemeen beeld vormen van
de zoogdierenpopulatie. Een muizenonderzoek van de
JNM en de Hamsterzoekdag van 2000 (Zie Verdonckt
F., 2000) in de streek van Hoegaarden-Meldert
verschafte ons eveneens waardevolle informatie.
Er werden twee actieve en één verlaten hamsterburcht
ter hoogte van het Pesteveld (Hoksem) waargenomen.
Eveneens ontdekte men twee actieve burchten ter
hoogte van Gijzendel en ten noordoosten van Sluizen.
In de omgeving van de Hazenberg (Opvelp) heeft de
Hamster ook een relatief hoge concentratie.Van de
spitsmuissoorten is vooral de Veldspitsmuis goed
vertegenwoordigd in de holle wegen. De Bosspitsmuis
verkiest vooral de bossen. De zeldzame Waterspitsmuis
hebben we zelf kunnen waarnemen in de vijvers van
het Meldertbos. De Rosse woelmuis werd er het meest
gevangen tijdens het muizenonderzoek. Vooral in sterk
beschaduwde biotopen is deze soort zeer algemeen. De
Aardmuis werd éénmaal waargenomen in een holle
weg. Muskusratten vinden we vooral langs de
waterlopen. In bossen en bosranden noteerden we
eveneens de Bosmuis. De Eikelmuis, die hier in de
buurt van zijn noordelijke areaalgrens leeft, wordt
regelmatig gesignaleerd. De Wezel wordt zeer dikwijls
gezien. De Hermelijn daarentegen wordt jaarlijks maar
enkele keren gesignaleerd. In 1989 werd een hermelijn
langs de Nermbeek neergeschoten. De Bunzing, in het
verleden sterk bejaagd, komt talrijk voor in het gebied.
De Steenmarter, die in Vlaanderen voornamelijk
voorkomt in Haspengouw, wordt vaker waargenomen
dan de Bunzing. Deze soort wordt door jagers en
pluimveehouders verdelgd. Tussen Nerm en L’Ecluse
werden, in een periode van 1 maand, 13 steenmarters
gevangen. Op een hoeve te Nerm werden 3 exemplaren
gevangen. In het nabijgelegen Bois de Charlot, werd
omstreeks 1965 de laatste Das uit de omgeving
neergeschoten. In het Meldertbos vinden we nog steeds
de restanten van een verlaten dassenburcht. De
Eekhoorn werd tijdens de strenge winter van 1997
regelmatig waargenomen in de bosjes van het Meiveld.
Ook in het Meldertbos worden de laatste jaren meer en
meer Eekhoorns gesignaleerd. De Haas is er zeer
talrijk. Ook de Ree komt in het gebied nog talrijk voor.
Natuurpunt Oost-Brabant Jaarboek 2001 57