Jaarboek natuurstudie 2001 - Natuurpunt Velpe-Mene
Jaarboek natuurstudie 2001 - Natuurpunt Velpe-Mene
Jaarboek natuurstudie 2001 - Natuurpunt Velpe-Mene
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Groot dooiermos<br />
Het probleem van de niet-succesvolle geslachtelijke<br />
voortplanting is door moeder natuur handig opgelost:<br />
een licheen kan zich namelijk ook ongeslachtelijk<br />
voortplanten. Daarbij worden door het licheen<br />
bovenaan uitstulpingen van de bovencortex gevormd.<br />
Deze cortexvergroeiingen of isidiën breken zeer<br />
gemakkelijk af bij regen of door vraat van insecten. Dat<br />
is echter geen probleem voor het licheen. In die isidiën<br />
zitten namelijk zowel een aantal schimmeldraden als<br />
een pakje algencellen bij elkaar. Het afgebroken zaakje<br />
is in feite een mini-licheen dat kant en klaar is voor<br />
verspreiding.<br />
De ongeslachtelijk voortplanting kent nog een tweede<br />
uitweg. De bovencortex breekt hier en daar open.<br />
Daaronder worden minuscule kluwentjes van enkele<br />
schimmeldraden met een paar algencellen aangemaakt.<br />
Deze pakjes (sorediën) kunnen dan door regen en wind<br />
en door insecten verspreid worden waardoor het<br />
voortbestaan van de soort gegarandeerd is.<br />
De kluwentjes van sorediën zie je in deze tekening op<br />
de bovencortex vrijkomen in een zogenaamde soraal.<br />
Ieder van die sorediën is in feite weer een licheen!<br />
Vorm, uitzicht en samenstelling van soralen vormen<br />
voor veel lichenen belangrijke determinatiekenmerken.<br />
38 <strong>Natuurpunt</strong> Oost-Brabant <strong>Jaarboek</strong> <strong>2001</strong><br />
Deze foto toont het veelvuldig<br />
voorkomende licheen Groot dooiermos<br />
(Xanthoria parictina). Dit licheen heeft<br />
kenmerkende oranje schijfjes op de<br />
bovencortex. Dat zijn niets anders dan<br />
de apotheciën of uitwendige<br />
voortplantingsorganen. Groot<br />
dooiermos komt zeer algemeen voor<br />
op muren en reageert positief op de<br />
aanwezigheid van ammoniak! Met<br />
andere woorden: de normale afmeting<br />
van enkele centimeters diameter kan<br />
wel tot zo’n tiental uitgroeien in de<br />
omgeving van vetmesterijen,<br />
boerderijen en landbouwgronden. Het<br />
licheen wordt bladvormig genoemd<br />
omdat het, in tegenstelling tot zijn<br />
korstvormige verschijningsvorm,<br />
gemakkelijk te verwijderen is van de<br />
ondergrond.<br />
soredie: kluwentje van schimmeldraden met een paar algencellen<br />
soraal<br />
uitstulpingen van de bovencortex
Change language