Jaarboek natuurstudie 2001 - Natuurpunt Velpe-Mene

immers kwistig om met bemesting. Massa’s brandnetels
en andere stikstofminnende plantensoorten zijn het
resultaat. De laatste decennia gaan holle wegen in
aantal en kwaliteit sterk achteruit, zo ook rond Tienen.
Wat is de situatie op dit ogenblik? Hierop trachten we
een duidelijk antwoord te geven.
Het plan
Op het plan duidden we alle holle wegen aan die
voorkomen op het grondgebied van de gemeente
Tienen. We gaven aan elke weg een nummer. In de
volgende paragraaf geven we een bespreking van elke
weg, waarbij de nummers verwijzen naar het nummer
op de kaart.
Inventarisatie
De inventarisatieperiode: april tot september 2001. De
opschriften van de kolommen hebben de volgende
betekenis:
Nr.: Het wegnummer op de kaart
Naam: De naam van de weg of straat
Bodem: De bodembedekking van de weg
Beplanting: Moslaag, Kruidlaag met aanduiding ruigte,
Struiken, Bomen, ook dode olmen
Toegang: Toegankelijkheid van de weg
Diepte: Diepte van de weg in het landschap
Besluiten
De 66 holle wegen liggen vooral in het zuiden en het
westen van de gemeente, op Haspengouw dus, op de
plateaus tussen de valleigebieden. Het gebied ten
oosten van Tienen, tussen de Oplinterse- en de Sint-
Truidensesteenweg, heeft geen enkele holle weg: het is
de alluviale vlakte van de Grote Gete (Vochtig
Haspengouw). De holle wegen zijn dikwijls maar korte
stukjes, en weinige zijn echt diep. Er zijn ook losse
taluds in de velden, maar deze werden hier niet
besproken, evenmin als de taluds van de spoorweg en
van de E40. De meeste wegen zijn toegankelijk,
sommige met de auto. Vele zijn verhard, gelukkig nog
niet overal. Tredplanten werden weinig opgemerkt.
Kruidlaag
Het is in de diepste wegen dat je nog wat mossen
tegenkomt en varens, Wilde peen, Robertskruid. In
Goetsenhoven vonden we Marjolein in de holle wegen.
Goetsenhoven is waarschijnlijk het meest kalkrijke
gebied van Tienen. Op weg 406 troffen we dit kruid
ook aan. Aangezien in dit gebied 4 (holle wegen 401 tot
415) pas gemaaid werd, zou het kunnen dat er hier ook
nog meer marjolein te vinden is. De meeste wegen zijn
verruigd tot sterk verruigd en zeer monotoon: er is geen
buffering en veel insijpeling van bemesting van de
omgeving. We krijgen de indruk dat er in het gebied 4
(holle wegen 401 tot 415) het minst verruiging is. Deze
wegen waren wel pas gemaaid bij waarneming. Ze
worden alleszins gemaaid. Toch is er ook daar nog veel
insijpeling van omliggende velden. Indien we het
actiepunt van het GNOP volgen, komt er overal een
buffering van 5 meter. Dat zal de flora van de holle
wegen alleen maar ten goede komen en bodemerosie
tegengaan. Ondanks de insijpeling van meststoffen vind
je ook een uitzonderlijk exemplaar van Agrimonie (weg
503) en Hondsroos (gebied 4 en weg 518),
Koekoeksbloem (wegen 320 en 321), Marjolein (gebied
3 = de wegen 301 tot 327).
Struik- en boomlaag
Vele Olmen zijn dood. We vonden wel in gebied 4
(wegen 401 tot 415) aanplant van Olm. Naast de dode
Olm vinden we dikwijls niet aangetaste, jonge
olmstruiken. Dat is positief. Het getuigt van het goede
recuperatievermogen van deze soort. Voorts vinden we
bij de struiken nogal wat Vlier. Dat is een nitrofiele
soort, dus indicerend voor veel stikstofverbindingen in
de bodem. Meidoorn en Sleedoorn daarentegen zijn
interessantere soorten, ook naar fauna toe. Denk maar
aan de Sleedoornpage, een zeldzame vlindersoort. We
noteerden ook Robinia, Wilg, Es. In de wegen 102, 511
en 516 troffen we kalkminnende Bosrank aan. Deze 3
wegen liggen alle binnen een gebied van 3 km. In het
algemeen zijn er weinig grote volwassen bomen:
Populier, Wilg, Es, Eik. We vonden geen enkele Beuk.
Beheer
Er zou een beheersplan moeten zijn voor snoeien en
hakken, gericht op natuurbehoud en milieubeleid. Het
maaibeheer wordt goed uitgevoerd langs de verharde
wegen. We benadrukken wel dat het maaisel overal
moet opgehaald worden, ook langs de veldwegen.
Gewoon klepelen en het materiaal laten liggen is uit
den boze. In sommige gevallen moet men wel meer
rekening houden met specifieke vegetaties.
Sluikstorten
Qua sluikstorten valt het blijkbaar nogal mee. Slechts
op drie plaatsen (wegen 101, 104 en 311) stelden we dit
misdrijf vast. Zwerfvuil zoals b.v. drankblikjes is wel
een probleem. In gebied 1 worden de (weinige) holle
wegen graag gebruikt voor zwerf- en tuinafval en
sluikverbranding.
Geert JANSEN
NIP-coördinator Natuurpunt-kern Tienen:
Werkten eveneens mee aan dit onderzoek:
Filip Bolleire, Paul De Cort, Roland Grugeon,
Anne Nagels, Philip Peetersille.
Natuurpunt Oost-Brabant Jaarboek 2001 81