Jaarboek natuurstudie 2001 - Natuurpunt Velpe-Mene

Enige bedenkingen
In de eerste Rode Lijst van de spinnen van Vlaanderen
(Maelfait et al, 1998) is de soort opgenomen in de
categorie ‘zeldzaam’ omdat ze in Vlaanderen
geografisch beperkt was in haar voorkomen. Bij
herziening van de Rode Lijst bestaat er veel kans dat de
status verandert naar ‘momenteel niet bedreigd’.
De toename van de Tijgerspin en de gebieden die
gekoloniseerd worden, vertoont een opmerkelijke
parallel met een andere soort, namelijk de
Sikkelsprinkhaan (Phaneroptera falcata). Deze is in
dezelfde periode even explosief toegenomen en
koloniseerde ook eerst Limburg.
Door haar kenmerkende uiterlijk is de Tijgerspin
(meerbepaald de wijfjes) één van de weinige
spinnensoorten die zonder vergissing in het veld te
herkennen is. De dieren zijn mits enig gericht zoeken
makkelijk op te sporen doordat ze vrij groot zijn en hun
web vaak op opvallende plaatsen maken. De soort lijkt
bij ons (voorlopig?) vooral habitats te verkiezen die
voor het natuurbehoud wel interessant zijn. Deze twee
gegevens maken dat het de moeite waard is om op deze
soort te letten en haar verdere opmars in kaart te
brengen. Dit kan ons ook veel over de ecologie van de
soort bijbrengen: hoe snel verloopt de kolonisatie? Hoe
evolueren de aantallen van een populatie doorheen de
jaren op een bepaalde plaats? Sterven er populaties uit
en wat zou hiervan de reden kunnen zijn?
Een tweede reeks van vragen die zich stellen behandelt
de impact van de Tijgerspin op de levensgemeenschappen
waarmee ze in contact staat.
- Wat is het effect op de populaties van prooidieren?
De Tijgerspin voedt zich vooral met sprinkhanen en
grote vliesvleugeligen;
- Is er interspecifieke concurrentie met andere grote
webbouwende spinnen, bijv. met enkele
kruisspinachtigen. De Viervlekwielwebspin (Araneus
quadratus) komt vaak in dezelfde ecotopen voor als
de Tijgerspin (is het talrijkst op vochtige heide). De
Marmerspin (Araneus marmoreus) komt meestal
hoger in de vegetatie voor (meer in boompjes) en is
licht schaduwminnend (vb. talrijk in
berkenbroekbos).
Met dank aan alle waarnemers!!
Jorg Lambrechts
Literatuurlijst
GORSSEN, J. & J. LAMBRECHTS (2000). Beheersplan
voor het Vlaams natuurreservaat ‘De Oudsberg’. AEOLUS
in opdracht van AMINAL afdeling Natuur (Limburg).
LAMBRECHTS, J., VERHEIJEN, W., GORSSEN, J. & J.
RUTTEN (2000). Fauna-elementen op de wegbermen
langsheen de autosnelweg E314. Eindverslag. AEOLUS in
opdracht van AMINAL afdeling Natuur (Limburg).
MAELFAIT, J.P., BAERT, L., JANSSEN, M. & M.
ALDERWEIRELDT (1998). A Red list for the spiders of
Flanders. Bulletin van het K.B.I.N. 68: 131-142.
ROBERTS, M.J. (1998). Tirion spinnengids. Vertaald en
bewerkt door A.P. Noordam. Tirion. Baarn.
VAN DER LINDEN, J. (2000). De opmars van de
Wespenspin Argiope bruennichi in Nederland. Nederlandse
faunistische mededelingen II: pp. 45-53.
VERSCHEURE, C. & E. KUYKEN (2000). Argiope
bruennichi (Tijgerspin) in het natuurreservaat de 'Gulke
Putten' te Wingene (West-Vlaanderen). Nwsbr. Belg.
arachnol. Ver. 15: 15-16.
Natuurpunt Oost-Brabant Jaarboek 2001 75