CINEMA s. THEATER

EEN „ACTUALITEIT" AAN DEN HEMEL
ALS DE ZON VERDUISTERD WORDT
Op 19 April as. zal er een gedeelte-
lijke zonsverduistering plaats vin-
den, die gedurende een deel van
haar duur ook in ons land kan worden
waargenomen. De verduistering zal
beginnen om 17 uur 48; het hoogte-
punt vindt plaats om 18 uur 37 minu-
ten, terwijl de zon ondergaat om 1 9 uur
03 minuut, voordat het einde der ver-
duistering gekomen is.
Hieronder kan men lezen, hoe een
zonsverduistering ontstaat en waarom
dit verschijnsel van zoo groot belang
is voor de sterrenkundigen.
Hoe een zonsverduistering onlsiaat, is eigenlijk
zeer gemakkelijk en eenvoudig te zeggen.
Simpel uitgedrukt komt het verschijnsel im-
mers hierop neer, dat de maan op een gegeven
oogenblik tüsschen de zon en de aarde in komt
te staan. Zij onderschept dan het licht dat de zon
naar ons afzendt, met het gevolg, dat er een
periode van duisternis intreedt daèr, waar de scha-
duw van de maan op de aarde valtl
Onder gunstige omstandigheden valt het ver-
schijnsel prachtig aan den hemel waar te nemen.
Men ziet hoe de donkere maanschijf langzaam
voor de zon schuilt. Eerst is het een oppervlakte
als van een klein sikkeltje, dat er van dit laatste
hemellichaam wordt verduisterd. Geleidelijk wordt
het sikkeltje grooter, tol men op het laatst duidelijk
kan zien, dat de maan het grootste deel van de
zon bedekt. Op een gegeven oogenblik is de ge-
hèèle zonneschijf verduisterd, en dan ziet men na
eenigen tijd hoe er aan den kant, waar de ver-
duistering begon, weer een klein sikkeltje licht te-
voorschijn treedt, dat grooter en grooter wordt,
tot eindelijk de zon weer in al haar glorie aan
den hemel staat te schijnen. . .
De verduistering, die wij hierboven hebben „be-
schreven", en waarvan men sommige fasen duide-
lijk op de bijgaande foto's ziet afgebeeld, is een
zoogenaamde totale zonsverduistering. Het eigen-
lijke feit der totale verduistering duurt slechts kort,
namelijk niet langer dan acht minuten, en zij is
slechts zichtbaar op de smalle strook schaduw die
de nooit groote maan bij haar beweging aan den
hemel over de aarde beschrijft. Voor de aarde als
geheel genomen, zijn totale zonsverduisteringen
niet zeer zeldzaam, doch voor een klejn land als
het onze bijvoorbeeld wel. Zoo fiad de laatste
totale zonsverduistering, die men in Nederland
kon waarnemen, plaats in het jaar. . . 14331
Het verschijnsel van een
totale zonsverduistering
is bijzonder indrukwek-
kend, en zij die het eens
hebben gezien, vergeten
het hun heele leven niet
meer. Als het laatste zon-
licht achter de maan ver-
dwijnt, valt er plotseling
een geheimzinnige duister-
nis over de aarde . . .
De dieren denken, dat
de avond gekomen is, en
zoeken hun slaapplaatsen
op. De temperatuur daalt,
en op de plek waar eerst
de zon aan den hemel
straalde, ziet men nu de
maan zich zwart tegen
den lichten achtergrond
van de zonne-corona af-
teekenen. Met een snel-
heid van tweeduizend
kilometer per uur glijdt
de maanschaduw over de
aarde, maar ondanks deze
snelheid zijn er toch waarnemers geweest, die haar
hebben zien naderen en weer verdwijnen. Wan-
neer de verduistering afneemt, komt het licht
weer langzaam terug, en herneemt de aarde
haar normaal aanzien.
Voor de sterrenkunde is een totale zonsverduis-
tering van groote beteekenis. Wanneer de maan-
schijf de zon gaat bedekken, biedt de steeds smal-
ler wordende zonnesikkel een prachtige gelegen-
heid tot het bestudeeren van de buitenste zonne-
lagen, waarvan het licht in gewone omstandig-
heden door de volle zon overstraald wordt, en
daardoor voor waarneming ontoegankelijk blijft
Ook de zonnecorona kan alle^i tijdens een zons-
verduistering bestudeerd worden, terwijl dan ook
de protuberansen zichtbaar worden.
De naam corona is de algemeen gebruikelijke
voor den indrukwekkenden zilveren stralenkrans,
die de zon tijdens den korten duur eener totale
zonsverduistering omgeeft. De corona is van ouds-
her opgemerkt en heeft aanleiding gegeven tot
geestdriftige beschrijvingen. Soms schieten er uit
de corona, ter hoogte van' den aequator, der zon
ter weerszijden stralen uit, die wel millioenen kilo-
meter lang zijn, terwijl er aan de polen slechts
korte pluimen overblijven. De aard van het corona-
verschijnsel heeft men nog niet geheel kunnen
verklaren.
Onder protuberansen verstaat men de roode
vlammen, die uit de chromosfeer der zon opstij-
gen, soms wel tot een hoogte van vierhonderd-
Hoe een zonsverduistering plaats vindt: zooals men ziet, onder-
schept de maan het licht der zon, daardoor ontstaat er een schaduw-
kegel, waarvan de top de aarde raakt. De baan van den top wordt
door de zwarte streep aangegeven.
duizend kilometer! Ze vertoonen dikwijls ontzet-
tende snelhheden, tot honderden kilometer per
seconde toe.
Met den naam chromosfeer duidt men de voor-
namelijk uit waterstof en helium bestaande atmos-
feer van de zon aan, die zich van zeven- tot
veertienduizend kilometer hoogte uitstrekt Door
de gloeiende waterstof is zij rood getint.
Vroeger, toen men nog niet wist waardoor een
zonsverduistering ontstond, zag men er een on-
heilspellend voorteeken in — zooals in de ver-
schijning van een komeet! - en meende men, dat
er allerlei rampen op zouden volgen. Tegenwoor-
dig weet men natuurlijk beter. Men kan het tijd-
stip waarop er 'n zonsverduistering zal plaats vinden
nu precies voorspellen, evenals den duur er van
De verduistering van 585'v. Chr. was de eerste,
die voorspeld werd, en wel door den beroemden
Griekschen wijsgeer Thales van Milete. Herodotus
vertelt ons, dat zij plaats vond gedurende een
veldslag tüsschen de Lydiërs en de Meden, en dat
ze zooveel schrik en ontsteltenis teweegbracht,
dat het gevecht werd gestaakt en de vrede ge-
teekend!
Pas in de vorige eeuw is men begonnen de
zonsverduisteringen te bestudeeren om er meer
door te weten te komen van de zon en haar naaste
omgeving, en tegenwoordig is er bijna geen ver-
duistering meer van beteekenis of expedities on-
dernemen vaak lange en kostbare reizen om haar
ter plaatse nauwkeurig te kunnen gadeslaan.
Vier stadia van een nlèt-totale zonsverduistering. Deze foto's die tijdens de verduistering van 30 Augustus 1905 werden gemaakt, vertoonen de
fasen zooals deze zich voordeden (van links naar rechts) om dertien uur één minuut; dertien uur acht minuten; dertien uur dertig minuten
en veertien uur.
- 10 -
ei oer pi
in
iteim
k^me irjp Iö in te in
Ieder voorjaar is het van belang te
gaan denken aan het verpotten
van onze kamerplanten! Hieraan
wordt in de practijk nog veel te
weinig aandacht geschonken.
Waarom gaan we verpotten? De
bloempot, waarin onze kamerplanten
moeten wortelen, is een beperkte
ruimte, die spoedig met wortels vol
gegroeid is Dan moet er voedsel van
bovenaf in den pot worden gebracht
(we doen dit met een oplossing van
den bekenden kamerkunstmest voor
bloeiende- en voor bladplanten)
anders kunnen de wortels geen
voedsel meer vinden. De eerste
reden is dus den wortels gelegen-
heid te geven nieuw voedsel te vin-
den. We potten namelijk altijd op
in zeer voedzame aarde. Voorts
kunnen de wortels boven den pot
uitgroeien, de aarde, die er nog in
te vinden is, kan verzuren; de wortels
kunnen een ziekte hebben en moe-
ten dus grondig worden nagezien,
èn de plant kan een grooteren pot
noodig hebben. Allemaal redenen
om het verpotten van onze kamer-
planten niet te vergeten, en de
groeiomstandigheden weer zoo gun-
stig mogelijk voor hen te maken.
Wanneer gaan we verpotten? De
beste tijd voor het verpotten is het
voorjaar. Er zijn liefhebbers, die
hiertegen zondigen en pas in het
najaar verpotten, maar die hebben
het mis. Het lijkt wel goed een
plant, die den moeitevollen winter
ingaat daarvóór eens extra goed te
verzorgen, maar het is onjuist. De
zomer stelt de olanten namelijk in
staat weer een goed wortelgestel te
maken en een dergelijke plant kan
ongeschonden den winter doorko-
men. Maar we mogen alleen ver-
potten na den bloei van onze plan-
ten. Nooit er vóór! Onthoudt u dezen belangrijken regel alstublieft goed!
Een voorbeeld: Een Azalea zal nu uitgebloeid zijn en kan verpot worden,
een Duimleden-Caclus (Epiphyllum) eveneens. De groote Phyllo-Cactus of
blad-Cactus bloeit meestal omstreeks Pinksteren en kan dus nog niet verpot
worden. We wachten tot na den bloei. Maar omdat de Duimleden-Cactus al
omstreeks Kerstmis, maar zeker in Januari kan bloeien, wil dat . nog niet
zeggen, dat er direct na den bloei verpot moet worden. We wachten in
ieder geval tot het voorjaar. Na half Mei gaan veel planten tijdelijk onze
woning verlaten en worden in den tuin, met pot en al ingegraven. Een
pracht gelegenheid om meteen te verpotten! Dit wordt dan ook in de
practijk veel gedaan.
Hoe gaan we verpotten? We zoeken vanzelfsprekend eerst de planten
bijeen, die we verpotten willen en zetten die op een gemakkelijke plaats,
bijvoorbeeld een aanrecht in de keuken, waar we wel eens wat mogen
morsen met aarde, of op een tafel in den tuin. We maken, dat we enkele
oude bloempotten voorhanden hebben, liefst in verschillende maten. U moet
er vooral om denken, dat alleen oude potten mogen gebezigd worden. Hef
woord oude staat er niet voor niets! Nieuwe bloempotten moeten van tevoren
„ingewaterd" worden.
We kloppen de plant uit den pot. Heel groote, zware planten, bijvoor-
Voor hel naar bed ^-A^
gaan Vlnolia Cold >T
Cream en de ver- wi
zorging van Uw ^T
huid Is èf! \«
emiseini
'heeini
OOO
Mensen gaan langs U heen, onopge-
merkt, ongezien ... Een enkele maal
wordt U getroffen door een paar
sprekende ogen, een matte, blanke
teint. Deze vrouw valt op door de
uitdrukking van haar ogen en haar
zachte, roomblanke huid. Zij is een
trouw gebrulkster van Vinolia Creams
en daaraan heeft zy haar schoonheid
te danken.
Vinolia Vanishing Cream is door haar
extra füne emulgering een weldaad
voor de teerste huid. Zij verstopt
zelfs de fijnste gelaatsporiën niet en
maakt Uw teint fris en jeugdig. Ook
Uw huid wordt gaaf en blank door
het regelmatig gebruik van Vinolia
Vanishing Cream.
Gewone tube. 35 et. Luxe pot.... 45 et.
Grote tube... 60 et. Grote luxe pot 90 et.
VANISHING CREAM UW CREAMS COLD CREAM
we bijna altijd enkele scherven om den pot daardoor te draineeren. Een
zeer goede methode! De wortels drukken we steeds goed aan. Dit gaat
het gemakkelijkst als we een klein laagje aarde in den pot doen, daarop
de plant zetten en dan in de ledige ruimten aarde laten loopen, en die
zoo stijf mogelijk tegen de wortels aandrukken.
Welke ingrediënten hebben we noodig bij het verpotten? Ik noemde u
al enkele oude potten, in verschillende grootten, houtskoolpoeder en scherven.
Het voornaamste is natuurlijk de aarde, waarin de plant dient te groeien.
Voor bijna alle kamerplanten wordt een andere samenstelling van grondmengsel
aanbevolen, zoodat het wel zaak is voor lederen liefhebber daar
nauwkeurig acht op te slaan. Indien uw kennis van de planten nog niet zoo
ver reikt, dat u elk mengsel weet, gebruikt u dan gewone bloemistenaarde.
Een goede bloemist, die een kweekerij heeft, kan u daar zeker aan helpen.
Wie zelf voor zijn planten grondmengsel weet te maken, zal in de eerste
plaats bladaarde moeten koopen, die tevens het voornaamste bestanddeel
is van de zoogenaamde bloemistenaarde. Voorts dient men te zorgen voor
goeden tuingrond, waarmede natuurlijk niet de grond uit uw tuin wordt bedoeld,
want die kan uit zand, klei, veen, enzoovoort bestaan. Tuingrond is
goede, donkere, humusrijke grond, dien de kweeker gebruikt. Dan is er nog
zodengrond, die ontstaan Is uit vergane, goed verteerde zoden. Verder
beeld Clivia's, laten zich maar niet zoo gemakkelijk uit hun kluis schudden moet u hebben ouden, verteerden koemest, die al werkelijk zoover heen is,
kleinere planten wel. We keeren de plant gewoon om, nemen den stengel dat hij gemakkelijk door de aarde verwerkt kan worden. Voor de meeste
tüsschen middel- en ringvinger, spreiden de vingers van de hand, die de kamerplanten is een mengsel van twee deelen bladgrond, twee deelen tuinplant
vasthoudt zoo wijd mogelijk uiteen en kloppen met de palm van de grond, een deel oude verteerde mest en een deel graszodenaarde aan te
andere hand tegen den onderkant van den pot. De wortels zullen dan bevelen. Enkele planten vragen wat kalk door den grond heen, bijvoorbeeld
spoedig loslaten. Gebeurt dit niet, dan kunnen we ook den rand van den pot Cactussen, en andere wat fijne klei. Planten, die heel veel voedsel kunnen
tegen de tafel kloppen, maar wij moeten dit zeer voorzichtig doen, om de gebruiken, krijgen natuurlijk een grooter percentage ouden verteerden mest
plant niet te beschadigen. Als we de plant vrij kunnen houden, zooals bij Weer andere planten, bijvoorbeeld Bromelia's en Orchideeën, krijgen fijn
de eerste methode, zal er niet zoo gauw beschadiging ontstaan. Nu halen gehakt sphagnum, omdat die een zeer vochthoudend grondmengsel p^efewe
alle oude aarde zorgvuldig weg, spoelen de kluit verder geheel uit in reeren. Dan Is er nog scherp zand, zoogenaamd rivierzand, dat Vetplanten
een emmer water en kijken de wortels goed na! Dat Is een noodzakelijk en enkele Cactussen graag door het grondmengsel heen hebben. Het zou
werkje. Alle bruine wortels (die zijn meestal ziek) worden zorgvuldig ver- mij natuurlijk te ver voeren u van alle planten de bijzonderheden op
wijderd met een scherp mes. Vooral bij Clivia's kunnen we de zieke wortels te geven. In ieder geval weet u thans tijdig wat u noodig hebt, zoodat u
aantreffen. De ontstane wonden worden gedroogd met wat houtskoolpoeder zorgen kunt er over te beschikken wanneer u moet gaan verpotten.
of sigarenasch. Nu stellen we ons de vraag: „Moet de pot, waarin de plant Wat doen we na het verpotten? We zorgen er voor, dat onze planten
komt te staan, niet een beetje grooter zijn dan de vorige?" Meestal is dit niét In de volle zon komen te staan, noch vlak bij de verwarming. In kamers
het geval, vooral bij jonge planten, die nog niet hun vollen wasdom bereikt met droge lucht moeten we pas verplante kamerplanten besproeien (op
hebben. Oudere planten krijgen alleen een Ietsje grooteren pot of blijven het blad) met lauwwarm water.
een paar jaar in denzelfden pot staan. Op den bodem van den pot doen
1!