Baksteen op de maag? Getraind tegen de kou - i-Sana

Luminotherapie:
het zonnetje van het
donkere seizoen
Licht in de winter
maakt vrolijker en
gezonder
We voelen ons beter in de zomer dan in de winter.
Niet dat de warmte er zo veel mee te maken
heeft, maar wel het licht. Mocht het enkel
om de temperatuur gaan, dan zouden Finnen
die zich te goed doen aan dagelijkse saunabeurten,
zich kiplekker voelen. In Finland
kent men trouwens het hoogste percentage
zelfmoorden van Europa. Dat heeft alles te maken met licht, of tenminste
de afwezigheid ervan. In de winter is het in de noordelijke
streken amper vijf tot zes uur daglicht en dat heeft zijn invloed op
het gemoed, op de hormonen met inwendige secretie. In de zomer
voelen we ons ook energieker, in de winter meer lusteloos, onprettig.
Er is zelfs een naam voor: winterblues. Men heeft er ook een
therapie voor: luminotherapie, of anders gezegd: lichttherapie.
Mensen slapen minder vast en minder
goed in het najaar. Ze hebben ook een
ander levensritme dan in de zomer, eten
anders, bewegen anders. Door afwezigheid
van licht in deze donkere dagen
veranderen biochemische processen in
ons lichaam, wat gevolgen heeft voor
het zenuwstelsel.
Meer vermoeid en depressiever
Door het veranderende licht, de afwezigheid
van zon, het meer binnen dan
buiten vertoeven, voelen veel mensen
zich sneller moe, landerig, passief en
depressief. Studenten hebben meer last
van concentratieproblemen, worden
besluitelozer. In het gezin wordt men
meer geconfronteerd met prikkelbaarheid,
agressiviteit. In de maatschappij
komt meer marginaliteit en criminaliteit
voor. Een groot aantal mensen gaat het
compenseren door meer te eten, vooral
zoetigheid. Na de winter zie je dat op
de weegschaal. Het goede humeur zal
evenwel pas terugkeren als de lentezon
weer opduikt.
Dat neemt niet weg dat je ook in de
winter maximaal kan profiteren van het
licht en als dat afwezig blijft, kan je het
ook maken.
Meer licht
In de lente en zomer leven we meer
buiten. We voelen ons aangetrokken
door het groen, de kleur in de natuur,
de warmte van de zon. Dat heeft
beslist gevolgen voor het humeur. Want
regendagen en het eeuwige grijs maakt
op den duur landerig en humeurig, zelfs
depressief. Men spreekt van de winterblues.
Er bestaan tegenwoordig speciaal
ontwikkelde lampen om het natuurlijke
licht een beetje na te bootsen. Het heeft
beslist effect, want mensen die zich aan
deze lichttherapie begeven, worden vro-
lijker, praktischer, werklustiger, levenslustiger.
De mate waarin men zich goed
gaat voelen, hangt evenredig af van de
intensiteit en de duur van de “lichtbestraling”.
Dit proces speelt zich af ter hoogte van
de epifyse of pijnappelklier nadat het
van het netvlies in het oog een signaal
gekregen heeft dat er licht is waargenomen.
Vanaf 2500 lux wordt een mechanisme
in gang gezet dat kenmerkend is
voor de ochtend: men wordt actiever en
de slaap houdt op ook omdat de melatonineproductie
stopt tot het weer donker
wordt en de secretie van cortisol, het
stresshormoon verloopt regelmatiger.
Men voelt zich fitter, en de landerigheid
verdwijnt. Deze lichttherapie komt ook
goed van pas voor mensen die in ploegen
moeten werken en bij wie het dag-
en nachtritme vaak verstoord is. Het
heeft geen zin om wat extra TL-buizen
aan te schaffen of een halogeenstraler,
want de frequentie van het licht heeft
ook belang. Deze lampen voor luminotherapie
zijn wel te koop in de gespecialiseerde
handel.
En natuurlijk heeft de natuur ons ook
planten verschaft die gunstig inwerken
op het gemoed: preparaten op basis van
Sint-janskruid zijn in deze periode erg
gewaardeerd.
Jan van Gendt
20 SANA nr 29 SANA nr 29 21