Beurtvaarders, trekschuiten en overzetveren - theobakker.net
Beurtvaarders, trekschuiten en overzetveren - theobakker.net
Beurtvaarders, trekschuiten en overzetveren - theobakker.net
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Beurtvaarders</strong>, <strong>trekschuit<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> overzetver<strong>en</strong><br />
gewass<strong>en</strong> commissarishuisje. Nu is het heel wel mogelijk dat<br />
beide laatstg<strong>en</strong>oemde steigers in werkelijkheid e<strong>en</strong> <strong>en</strong> dezelfde<br />
war<strong>en</strong>, in elk geval wordt het bedoelde commissarishuisje g<strong>en</strong>oemd<br />
naar di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> van deze steigers (Zwolle, Dev<strong>en</strong>ter <strong>en</strong><br />
Hasselt). Voorbij de Oudebrug, bij de Kor<strong>en</strong>beurs, lag op maandag<br />
het veer naar Slot<strong>en</strong> <strong>en</strong> Sneek te wacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> iets verder nog<br />
wat Friese bestemming<strong>en</strong> vanaf e<strong>en</strong> steiger bij de Pap<strong>en</strong>brug.<br />
Voor de Baafjessteeg (=Beurspassage) was e<strong>en</strong> drukke steiger<br />
voor ver<strong>en</strong> naar Haarlem <strong>en</strong> Amersfoort. Dit was het Kaarselade<br />
veer <strong>en</strong> daar gaan we nu ev<strong>en</strong> apart naar kijk<strong>en</strong>.<br />
Bov<strong>en</strong>: Het Kaarselade veer in de Brouwersgracht voor de Her<strong>en</strong>markt.<br />
Deze plek kreeg de maatschappij voor de vrachtafdeling toegewez<strong>en</strong><br />
to<strong>en</strong> de passagierstak naar de Haarlemmertrekvaart verhuisde.<br />
Rechts: In 1870 zag Jacob Olie het Kaarselade veer zo. Het commissarishuisje<br />
is e<strong>en</strong> slag gedraaid maar de soeploods staat er nog steeds.<br />
Op de tek<strong>en</strong>ing rechts, op de foto achter de eerste mast links.<br />
Kaarselade veer<br />
E<strong>en</strong> illustratief verhaal levert de beurtvaart op Haarlem <strong>en</strong><br />
achterland op. Die voer<strong>en</strong> over het IJ tot Spaarndam <strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s<br />
over de Spaarne. Buit<strong>en</strong>om dus, in teg<strong>en</strong>stelling tot<br />
de in de 17 e eeuw begonn<strong>en</strong> trekschuitdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> over de speciaal<br />
daarvoor gegrav<strong>en</strong> Haarlemmertrekvaart. Voor de geringe<br />
breedte van de sluis in Spaarndam was e<strong>en</strong> specifiek zeilschip<br />
nodig: smal <strong>en</strong> lang. In de Zuid-Hollandse tuindersgebied<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong> we zo’n bouwwijze vaker teg<strong>en</strong> (bijv. de Westlander).<br />
Voor buit<strong>en</strong>water was dit toch wel ongewoon, omdat zo’n smal<br />
schip minder zeewaardig is. In het spraakgebruik ging ‘kaarselade’<br />
– voor e<strong>en</strong> smal <strong>en</strong> lang opbergkistje voor kaars<strong>en</strong> –<br />
vooraf aan de ‘pijpelade’, in de tijd dat tabak <strong>en</strong> dus ook pijp<strong>en</strong><br />
nog onbek<strong>en</strong>d war<strong>en</strong>.<br />
31
Change language