De Schutting Voorbij - Invoering Wmo

Ook de noodzaak van casemanagement is herhaaldelijk onderwerp van discussie. Binnen de
keten kan een cliënt immers te maken krijgen met een veelheid aan instanties en hulpverleners
en lang niet elke bewoner is bij machte om het overzicht te houden. De discussie leidt tot een
pleidooi voor integrale wijknetwerken, waar cliënten met verschillende problematiek
onderwerp van gesprek zijn. Aan die netwerken kunnen uiteenlopende partijen deelnemen:
ad hoc of op agendabasis.
Bij meervoudige problematiek is integraal casemanagement geboden. Een functionaris blijft
dan verantwoordelijk voor het overzicht en de afstemming gedurende het gehele begeleidings-
of hulpverleningstraject, ook wanneer dat langdurig is.
Tot slot zijn ook de randvoorwaarden benoemd. Netwerkoverleg en casemanagement kosten
uren, die ook moeten worden bekostigd. Een complicerende factor daarbij zijn de verschillende
geldstromen die gelden voor behandeling en voor dienstverlening.
Ad b. Het effect van wervingsactiviteiten
Halverwege het project blijkt de werving te stagneren. Het euvel waaraan zijn voorloper mank
ging blijkt ook de Wmo-proeftuin parten te spelen. Mensen die in een sociaal isolement
verkeren zijn moeilijk op te sporen, en dat maakt deel uit van hun problematiek. Naarmate
het isolement groter is, isoleren ze zichzelf ook steeds meer. Ze nemen steeds minder
initiatieven richting buitenwereld en dat gaat gepaard met het verlies aan sociale vaardigheden.
De stagnatie is eind 2006 aanleiding om het effect van de diverse wervingsstrategieën tegen
het licht te houden:
- de werving uit eigen caseload;
Meer dan tweederde van de cliënten blijkt op dat moment afkomstig uit het eigen cliëntenbestand
van de deelnemende instellingen. De consulenten doen verslag van hun wervingspogingen
en de obstakels waar ze tegenaan lopen. Zo is het voor regionaal werkende
instellingen vaak lastig om cliënten uit een bepaalde wijk te traceren, omdat de collega’s geen
wijkgerichte optiek hebben. Organisaties die vooral groepsgericht werken kijken sowieso niet
in de eerste plaats naar individuele problematiek. En dan zijn er nog de organisaties die
slechts een beperkt aantal cliënten hebben die in de wijk woonachtig zijn.
- de werving uit de tweede schil
De toeleiding vanuit de tweede schil komt aan het eind van het project op gang bij een van
de locaties (Haagse Beemden), zij het dat de cliënten vaak niet passen bij het profel van het
project; de problematiek is te zwaar. Een verklaring ligt bij het feit dat de deelnemers aan de
proeftuin niet in directe verbinding staan met potentiële cliënten. Het zijn eerder de woonconsulenten
dan de huismeesters; eerder de staf van de thuiszorg dan de verpleeghulpen.
Signalering vraagt een andere werkwijze binnen de organisatie, waardoor verschillende
afdelingen beter over elkaars werkveld geïnformeerd raken. Ook intern een ketenbenadering
dus. Het vergt ook een goede toerusting van de mensen die direct contact hebben met
bewoners: de huismeesters, het onderhoudspersoneel, de alfahulpen en de vrijwilligers die
activiteiten begeleiden. Die dienen bedacht te zijn op signalen van vereenzaming. Maar het
moet hen ook duidelijk zijn wat ze vervolgens daarmee kunnen aanvangen. “Ze moeten de
tools in hun koffertje hebben”.
- de werving via intermediaire kanalen
Voor intermediaire kanalen geldt dat eenmalig persoonlijk contact of een korte publiciteitscampagne
te weinig impact heeft. Beide wijken kennen tal van projecten en netwerken, die
ook een beroep op de spaarzame tijd van intermediairen doen. De proeftuin boekt pas succes
als hij een duidelijke meerwaarde heeft voor de kernactiviteit van betrokkene. Het tijdelijke
karakter van welk project dan ook ontmoedigt partners om erin te investeren.
Ad c. Complexe en permanente cliënten
De projectgroep kent genoeg cliënten die met een lichte vorm van begeleiding de weg vinden
naar activiteiten en contacten in de wijk. Meer dan de helft van de trajecten leidt tot
bevredigende resultaten. Maar daarnaast krijgen de beide projectgroepen te maken met een
beperkt aantal cliënten dat erg veel tijd vraagt.
Wmo-proeftuinen in Breda
8