De Schutting Voorbij - Invoering Wmo

Het begin van het project loopt enige vertraging op omdat de productie van folders iets meer
tijd in beslag neemt dan voorzien. Hierdoor loopt de begeleidingsperiode van april 2006 tot
3 maart 2007. De eerste en tweede schil komen vier keer bijeen en bespreken dan de
ontwikkelingen. Al snel blijkt dat het project te maken krijgt met cliënten met een complexere
problematiek, die ook bij meerdere instellingen bekend zijn. Dat vraagt om wijkteams en
casemanagement. Het effect van de wervingsactiviteiten stelt teleur, de meeste cliënten
komen uit de caseloads, de signalering vanuit de tweede schil komt niet uit de verf en de
inspanningen richting intermediairs leveren geen resultaat. Het eind van het project staat in
het teken van methodiekontwikkeling rond het thema sociale netwerken.
De constatering dat cliënten bij meerdere instellingen bekend zijn, zonder dat die dat van
elkaar weten, leidt in de wijk Hoge Vucht tot een experiment in een aantal geselecteerde
straten. De instellingen inventariseren op welke adressen zij hulpverleningscontacten hebben
en leveren die gegevens aan bij de projectleider. Zij bekijkt in hoeverre overlap bestaat en of
afstemming wenselijk is. De overlap blijkt gering. Een tweede experiment, op dezelfde
adressen, richt zich op het versterken van relaties tussen buren: het deelproject ‘Tijd voor
Elkaar4 ’. Gedurende een aantal weken leggen stagiaires van de deelnemende instellingen huis
aan huis bezoeken af en houden vraaggesprekken met bewoners. Inzet daarbij is te kijken in
hoeverre bewoners meer met elkaar zouden willen doen. Dat leidt tot een groot bestand van
vragen en aanbod aan activiteiten en diensten. Het uitgangspunt is wederkerigheid: wie een
aanbod doet plaatst ook een vraag en omgekeerd. Uiteindelijk leidt dat bij 28% van de
geïnteresseerde bewoners tot een geslaagde koppeling. Tijd voor Elkaar is mede mogelijk
dankzij een fnanciële bijdrage van het Bredaas Centrum voor Gehandicaptenbeleid.
Tijdens de uitvoering van de proeftuin levert de betrokkenheid van de tweede schil knelpunten
op. Al bij aanvang is niet bij alle partijen duidelijk wat van hen verwacht wordt en laat de
aanwezigheid bij bijeenkomsten te wensen over. Halverwege het project komt er een
herbezinning op de eigen rol en de wijze waarop die wordt ingevuld. Bij de thuiszorg leidt tot
een wisseling in bezetting. Bij woningcorporaties komt een discussie op gang die uitmondt in
een nieuwe visie op de eigen mogelijkheden met betrekking tot de sociale participatie van
bewoners.
In totaal bereikt de proeftuin op beide locaties 49 cliënten (in plaats van de verwachte 72).
Met name de werving vanuit de tweede schil en de intermediairen stelde teleur. Een kwart
van de cliënten heeft te maken met zware en terugkerende problematiek. Meer dan de helft
van de begeleidingstrajecten wordt succesvol afgesloten, een vijfde deel doorverwezen.
De aanbevelingen staan in het teken van ketenbenadering. We presenteren een typologie van
interventies en netwerken, gericht op het versterken van de participatie van wijkbewoners.
De lichtste vorm zien we bij een project als Tijd voor Elkaar, waarbij bewoners de volledige
regie houden en geen professionele inzet geboden is. Bij een aanpak als de proeftuin werken
professionals wijkgericht samen voor bewoners die met een lichte vorm van ondersteuning de
eigen regie kunnen behouden. De zwaarste vorm is die van maatschappelijk steunsystemen
voor zware problematiek, waar de regie is overgenomen en zware (bemoei)zorg geboden is.
We zijn geconfronteerd met cliënten waarvan de problematiek in feite te zwaar was voor de
opzet van de proeftuin, mensen die permanent of regelmatig ondersteuning nodig hebben.
Na bespreking van dit gegeven wordt gedacht aan een tussenliggende vorm van ondersteuning
voor deze categorie. Hiervoor zou de regie in handen moeten komen te liggen van een
zogenoemde probleemhouder, om afglijden naar de zwaarste vorm van zorg te voorkomen.
Inzetten op deze vorm van preventie loont op den duur. In elk van de vier onderscheiden
categorieën kunnen de samenwerkingspartners ondersteuning op maat bieden.
Tot slot hebben we gewerkt aan de aandacht voor het sociaal netwerk in de intake procedures
en wordt de noodzaak gevoeld van een signaleringstraining voor mensen in publieksfuncties
(huismeesters, thuishulpen, vrijwilligers buurthuizen).
4. Van het deelproject “Tijd voor Elkaar Hoge Vucht” is een afzonderlijke beschrijving met handleiding uitgebracht (gemeente Breda,
oktober 2007).
Wmo-proeftuinen in Breda 6