Poppels Oorlogsboek - Nicolaus Poppelius

31. Het militaire kerkhof (Paula en Marcel Van Steenbergen)
En eindelijk zou ook onze gemeente van het Duitsche juk verlost worden! 't Was een triestige
mistdag, dien 3e October, toen de eerste Tommiehelmpjes, slechts eventjes zichtbaar boven den
zwaar gepantserden Shermankoepel, hun intrede deden. Daar de Duitschers min of meer de goede
trouw van Tommie aan 't wankelen hadden gebracht, waren de vroede Poppelaren reeds den vorigen
dag veiliger oorden gaan opzoeken naar Overbroek, Heide, Aerle, Hondseinde, Bedaf en andere
gehuchten. Zoo kwam het dat de "Polar Bears" misschien wel te vergeefs uitgekeken hebben toen ze
binnenrolden, of er niet hier of daar een Belgische mens te zien was. Toen 's anderendaags de
"Canadian businesmen ofte zakenlui" aanlandden, kwamen stilaan de burgers hunne haardsteden, of
wat er dan nog van overbleef, opzoeken. Dan was 't dat de eerste Commando zijn laatsten rit maakte
en als rustplaats vond, een klein stukje van Poppels grond, gelegen langs de groote baan in de weide
van den landbouwer Coppens. Enkel een klein stukje was 't, zes voet lang en twee voet breed. Dit
terpje en een houten kruisje waren 't eenige wat hem bleef. Ik zegde, 't eenige, maar neen, bijlange
niet het eenige! Hem bleef zooveel! 'k Noem enkel den eeuwigen dank en de gebeden van Poppels
menschen. Zijn naam was Smith. L. Plekoly. Regt. 14579643. De enkele geburen, reeds
teruggekomen, waren ten zeerste verwonderd wanneer ze die mannen in khaki, ongewend nog, met
de spade zagen werken. Begonnen die mannen zich ook al in te graven? Zou er nu weer gevaar
dreigen? Daar langs den steenweg echter komt een kleine Rood-kruiswagen, mindert vaart, draait en
komt op de weide gereden. Het antwoord op al de gissingen kwam snel, heel snel, toen vaardige
handen den dooden makker, in een deken gewikkeld, uit den auto namen en in de groeve legden.
Enkele gebeden, terwijl sterke armen het graf vullen en slechts enkele minuten later duidt alleen nog
de versch omgewoelden grond de plaats waar later minnende menschen komen kunnen om nog
eenmaal dicht bij hem te zijn dien ze op aarde nimmer zullen weerzien.
En de doodengravers rustten niet. 's Anderendaags dezelfde onbewogen gezichten en dezelfde kalme
aalmoezenier! Toen stonden er zeven kruisjes. En hoe of waar de overigen ook vielen weten enkel
God en hun kameraden, die hen herwaarts brachten en teruggingen om misschien reeds denzelfden
dag op een Jeep of Carrier of hoe ook, hier gebracht te worden om te wachten, kalm en tevreden, op
den jongsten dag. En wie een maand later voorbij kwam kan 20 witte kruisjes tellen waarop in zwarte
letters den naam, regiment en nummer van de gevallenen, zeventien Engelschen, twee Polen en één
Canadees, met den datum van hun dood. En wat in de frontlijn eigen kameraden hadden moeten
verwaarloozen deden nu een afdeeling A.A.-mannen die gaarne hun vrijen tijd en hun kijklust
bedwongen om het nieuwe kerkhof een waardig uitzicht te geven voor het Allerheiligenfeest. De ruw
vervaardigde kruisjes werden vervangen door nieuwe, alle van hetzelfde formaat, de terpjes
bijgewerkt en late bloemen gulhartig door de geburen afgestaan als een kleinen wederdienst.
Enkele maanden later, den 13 Januari 1945, werd het laatste slachtoffer onverwacht nog
aangebracht, die tenslotte bleek te zijn een der aanvoerders van Poppels liberators en gewenscht had
te rusten aan 't hoofd van zijn mannen. Hij werd begraven de eerste op de voorste rij. Hun teeken, de
witte ster, waaronder ze den ganschen glorierijken stoottocht hadden doorgemaakt, prijkt nu te midden
van hen als een banier van de goede zaak waarvoor ze vielen. En toen Poppel uitbundig de verjaring
zijner bevrijding vierde, toen was daar ook, last, but not least, het kerkhof in miniatuur, kunstig
geimiteerd op een feestwagen. En 's Zomers nu, wanneer alles zonneovergoten te blekkeren ligt, dan
zingen alle vogelsoorten hun lof en 21 kruisjes steken wit af tegen den donkergroenen achtergrond.
Maar 's Winters ligt het troosteloos in den zompigen morgenmist en d'omringende boomen treuren
dikke tranen om de jonge levens die meedoogenloos geknakt werden om een zinneloozen oorlog die
dood en vernieling bracht over de gansche wereld.
Jonge helden,
Neergevelden,
U zij roem en U zij eer
Uw offer bracht ons Vrede weer.