Kaft VME Brochure 02.indd - KpVV

3 De motivatiebalans: segmentatie t. b. v. gedragseffecten
Projecten mobiliteitsmanagement draaien om het gedragseffect: zoveel minder automobilisten,
zoveel minder spitsmijdingen of zoveel meer fietsers. De gedragseffecten
bij mobiliteitsmanagement zijn ingrijpend. Mensen moeten hun gewoontegedrag opgeven
en dingen gaan uitproberen die onbekend, impopulair of sociaal niet aantrekkelijk
lijken. De noodzakelijke gedragsverandering gaat veel verder dan het uitproberen
van een nieuwe snelweg voor een snellere reistijd.
In de VME staat daarom de motivatiebalans centraal: het totaal van prikkels van een
bepaald segment tegenover het totaal van drempels of praktische belemmeringen die
uitmaken of iemand al dan niet van gedrag gaat veranderen.
3.1 Segmentatie bij effectbepaling en projectoptimalisatie
De motivatiebalans zal per segment anders uitpakken. Bij een project spitsmijden
is de motivatiebalans voor de frequente spitsrijder positiever dan bij de sporadische
spitsrijder; de eerste wordt er immers financieel veel beter van. Bij mensen die net
verhuisd zijn is meer te bereiken dan bij mensen die vast zitten in hun gewoontegedrag.
Het effect van de maatregel zal daarom verschillen, afhankelijk van de motivatiebalans
per segment. De inschatting van het effect per segment blijft dan nog
steeds een ‘educated guess’ en wordt in belangrijke mate bepaald door de context en
de precieze projectopzet.
Als de maatregel bestaat uit het maken van afspraken met een evenementenorganisator
om voortaan buiten de spits te beginnen zal het effect voor het segment ‘evenementbezoekers’
vrijwel 100% zijn; voor andere groepen autorijders 0%
De uitwerking per type maatregel in hoofdstuk 3 bevat resultaten van evaluatiestudies.
Deze bieden een goede basis voor de ‘educated guess’. Het is bij deze effectstudies
echter niet altijd duidelijk op welke doelgroep de percentages zijn behaald of wat
precies de relatie met het project is geweest.
Het effect van de maatregel zal ook verschillen omdat het ene segment veel groter is
dan het andere. Een segment waar het effect in percentage gering is (bijvoorbeeld de
niet frequente filerijders uit het voorbeeld) zal dit door omvang kunnen compenseren.
Andersom: hoe kleiner (en homogener) het segment, hoe meer met zekerheid valt te
zeggen over het effect. In verband met project efficiency is het aan te bevelen om te
mikken op kleinere groepen met een grote kans op een positief effect, zoals de evenementenbezoekers
die buiten de spits kunnen reizen. Omdat de groep zoveel kleiner is
kunnen we besparen op de variabele kosten van het project.
25 Verkenner mobiliteitseffecten