Kaft VME Brochure 02.indd - KpVV

Een aantrekkelijk, gebonden aanbod
Meer over de lange termijn effecten valt te zeggen als mensen met een gebonden
aanbod worden geconfronteerd, bijvoorbeeld een mobiliteitsbudget, een abonnement
voor OV-fiets of autodelen of een business card. Gezien de belangen die dan spelen
bestaat er meer kans dat de effecten blijvend optreden en dat de effecten eenvoudig
te volgen blijven.
Prijsprikkels
Betaald parkeren of spitsmijden werkt met prijsprikkels. Mensen passen hun gedrag
aan om geld te besparen of te verdienen. In het algemeen wordt dit als een vrij krachtige
prikkel gezien. Vanuit de economische theorie is informatie beschikbaar over
kruiselasticiteiten om de optredende gedragsverandering redelijk te voorspellen (“
wat gebeurt er met het OV-gebruik als ik de auto zoveel duurder maak?”).
Sturing of dwang
Sommige parkeermaatregelen dwingen een bepaald gedrag af, bijvoorbeeld een plafond
aan het aantal vergunningen. Een zeer sturend effect gaat ook uit van maatregelen
die door stakeholders worden opgelegd: bijvoorbeeld een vierdaagse werkweek
met langere dagen (20% reductie verzekerd!) of een andere begintijd van een evenement
of een rooster voor een ploegendienst (100% reductie mogelijk!).
De Amerikaanse psycholoog Cialdini heeft zes principes geformuleerd op basis waarvan
gedragsverandering tot stand kan komen 5) :
1. Sociaal bewijs: mensen volgen hun voorbeeldgroep.
2. Autoriteit: mensen volgen deskundigen of andere autoriteiten.
3. Commitment: mensen houden zich aan een toezegging.
4. Sympathie: mensen die we aardig vinden krijgen meer bij ons gedaan.
5. Schaarste: als iets zeldzaam is, is het begerenswaardiger.
6. Wederkerigheid: als jij iets voor mij doet doe ik iets terug.
3.3 Voorbeelden van segmentatie
Een pragmatische segmentatie voor gedragsverandering is de volgende 6) :
Verstokte automobilist
Hij of zij neemt voor alle typen verplaatsingen automatisch de auto. Soms kan dat
ook niet anders, bijvoorbeeld als het om een huis ver van stad of OV gaat. Het zal
veel aandacht vergen deze autoreiziger tot ander gedrag te brengen. Er is sprake van
typisch gewoontegedrag en men heeft minder toegang tot alternatieven (geen OVchipkaart,
wonend ver van de halte).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5)
In: Gedrag in beleid - Met psychologie en gedragseconomie het mobiliteitsbeleid versterken; KIM
juli 2011
6)
Zie ook: De 9 stappen van Gerard Tertoolen
(zie http://kpvv-reisgedrag.blogspot.nl/2012/08/de-menselijke-maat-van.html)
27 Verkenner mobiliteitseffecten