Paper "diversiteit in verbondenheid" - UNIZO.be

zouden zijn. Al te vaak worden klachten over bijvoorbeeld overlast van grote groepen
allochtone of zigeunerkinderen die heel de dag voor iemands deur luidruchtig spelen, ruziën,
wenen,… afgedaan als uitingen van onverdraagzaamheid en racisme of geminimaliseerd in
vergelijking met de overlast die autoverkeer met zich meebrengt.
Migranten worden dan weer vaak in termen van slachtoffer gezien. Voor sommigen houdt dit
in dat je als slachtoffer geen negatieve gedragingen kan stellen. Ghassan Hage (2001),
antropoloog en zelf migrant, klaagt dit aan en stelt dat er dringend nood is aan onderzoek over
"nasty things that migrants do". Het is niet omdat je slachtoffer bent van racisme dat je
daarom niet zelf onverdraagzaam kan zijn.
Bepaalde groepen (autochtoon zowel als allochtoon) zorgen ook voor uitsluiting door
bepaalde publiek ruimtes en plekken (zoals straten, pleinen,… ) te bezetten en te claimen
waardoor diversiteit eigen aan de stad er in het gedrang komt. Straatlawaai na tien uur 's
avonds, het zodanig luid zetten van muziek dat alle buren ermee van kunnen 'genieten' en
sluikstort zijn in bepaalde stadswijken eerder regel dan uitzondering. Naast hun competenties
in het omgaan met vreemden en diversiteit hebben stadsbewoners zich ook verder ontwikkeld
volgens meer contraproductieve lijnen.
3. Nieuwe ruimte voor beleid
Tegen de achtergrond van de verschillende perspectieven op sociale relaties, gemeenschap en
verbondenheid formuleren we een aantal algemene beleidslijnen die we vervolgens verder
uitwerken in drie delen. In het licht van de meer indirecte benadering die we vooropstelden in
de probleemstelling gaat het hier dus niet over specifieke vragen en directe oplossingen maar
om algemene perspectieven die per sector of domein verschillende invullingen en
uitwerkingen kunnen krijgen in interactie tussen wetenschappers, praktijkwerkers,
beleidsmakers,…
3.1 Algemeen: een breed sociaal beleid met sterke aandacht voor diversiteit
∗ Een breed sociaal beleid: een divers beleid
Met de SIF-programma's als ankerpunt heeft het sociaal beleid in de stad tot nu toe vooral de
nadruk gelegd op achterstelling en sociale uitsluiting. Ook al is dit een belangrijke topic
sociaal beleid in de stad, wil het een offensief en anticiperend beleid zijn, mag er niet toe
verengd worden. Een offensief sociaal beleid gaat niet enkel uit van sociale posities van
mensen en van het perspectief van teloorgang, maar is een breed sociaal beleid dat ook ten
volle de sociale relaties tussen mensen en het perspectief van potenties en mogelijkheden van
het stadsleven in rekening brengt.
∗ Een breed sociaal beleid: aandacht voor een diversiteit aan relaties
Een sociaal beleid dat zich beperkt tot achterstelling en sociale uitsluiting gaat uit van sociale
posities en krijgt vaak een categoriale vertaling. In de aanpak van de polarisatie tussen lagere
inkomens Belgische bewoners en migranten in volkswijken werden beide groepen apart
ondersteund vanuit een categoriale benadering (Soenen en Verlot, 2000). De realiteit wordt
hierbij 'uitsluitend' gezien als een mozaïek (cfr Chicagoschool) van ingekapselde netwerken.
Het dynamisch gegeven van relaties tussen mensen waarbij ook de banden tussen individuen
die de verschillende afgegrensde groepen en geografische grenzen doorsnijden, wordt via
dergelijke benadering niet in rekening gebracht net als de ervaring van stadsbewoners met
vreemden die verschillend zijn van henzelf. Daarnaast is het voor de opbouw van sociaal
24