Paper "diversiteit in verbondenheid" - UNIZO.be

More documents

Recommendations

Info

'Bonding' is niet alleen van belang voor de geïsoleerde stadsbewoner maar ook voor het creëren van groepssolidariteit bij sociale onrechtvaardigheid. Groepen die onderdrukt of gemarginaliseerd worden (zoals bijvoorbeeld migranten, vrouwen, armen, homo's, kinderen en jongeren) waardoor ze geen of minder stem hebben in het publieke forum, dienen ondersteund te worden. Het publieke forum moet diverse groepen in rekening brengen (Young, 1990). " (a) no person's actions or aspects of a person's life should be forced into privacy; and (b) no social institutions or practices should be excluded a priori from being a proper subject for public discussion and expression." (Young 1990: 120) Dit ondersteunen van homogene groepen in het kader van de strijd tegen sociale onrechtvaardigheid mag echter niet hervallen in het oude gemeenschapsideaal dat enkel homogeniteit in het vaandel draagt. Volgens Young wordt dit ideaal zowel gekoesterd door extreem rechtse bewegingen als door progressieve politieke organisaties. Gemeenschapsvorming op basis van homogeniteit kan immers racistische bewegingen verantwoorden. Racism, ethnic chauvinism and class devaluation I suggest, grow partly from the desire for community… Practically speaking, such mutual understanding can be approximated only within a homogeneous group that defines itself by common attributes. Such common identification, however, entails reference also to those excluded. In the dynamics of racism and ethnic chauvinism in the United States today, the positive identification of some groups is often achieved by first defining other groups as the other, devalued, semihuman. (Young 1990: 321 geciteerd door Harvey, 1997b: 24) Ook progressieve organisaties en groepen die aan sociale verandering werken, drijven vaak weg van de vooropgestelde doelstelling van heterogeniteit en diversiteit. Deelname aan dergelijke groepen veronderstelt vaak wederzijdse identificatie en vriendschappen. Er ontstaat een kliekjesatmosfeer waardoor ze meer blijk geven van het waarderen van homogeniteit dan diversiteit, aldus Young (1990: 235). Zowel bepaalde geëngageerde bewonersgroepen als kliekjes in bepaalde volkscafés of buurthuizen laten geen ruimte voor anderen. Het werken met één specifieke groep valt dus niet onder het werken aan verbondenheid. Het wordt dat wel indien andere groepen uit minderheid en meerderheid geappelleerd, bereikt of betrokken worden. Homogene groepsvorming dient ondersteund te worden in het kader van ambivalentie (zie verder) of als het in het teken staat van de bestrijding van sociale isolatie en sociale onrechtvaardigheid. Homogene groepsvorming heeft een aantal valkuilen en er dienen dan ook een aantal voorwaarden vervuld te worden. (1) Homogene groepsvorming heeft emancipatie en niet autonomie als doel Young (1990) spreekt van autonomie wanneer een actor, een groep of een individu het enige en laatste woord in een beslissing heeft met betrekking tot een specifiek thema. Het is een gesloten concept dat recht geeft om anderen er buiten te houden. Homogene groepen dienen in het teken te staan van emancipatie waardoor participatie mogelijk wordt naast andere sociale groepen. Het gaat hier duidelijk niet over vormen van autonomie waar geen plaats is voor anderen en diversiteit. Er dient dan ook stilgestaan te worden bij de verschillende betekenissen die emancipatie kan hebben. 26
(2) Homogene groepsvorming is een moment in een proces en geen einddoel Het vormen van homogene groepen dient een moment in een proces van emancipatie te zijn en niet het einddoel zelf. Volgens Harvey (1997b) zijn veel gemeenschapsprojecten op het einde vooral een recept voor isolatie. Ze isoleren groepen van de stad als geheel. Het vormen van een gemeenschap kan belangrijk zijn in de strijd tegen sociale onrechtvaardigheid indien het geen einddoel maar een moment in een proces is. Indien het een doel op zich is, is het geen open en dynamisch concept meer waardoor nieuwe uitsluitingsprocessen en isolement bewerkstelligd kunnen worden. Homogene groepen kunnen hun identiteit terug aan de orde stellen maar het is hierbij belangrijk in rekening te brengen dat mensen vandaag de dag meerdere groepsidentificaties hebben waarbij verschillende klassieke sociale categoriseringen worden doorsneden. Minder essentialistische definities van identiteit en groep dienen dan ook in rekening te worden gebracht (Pinxten en Verstraete,1998). Verbondenheid op basis van homogeniteit dient mogelijkheden tot het ontwikkelen van sterke, diepgaande relaties te creëren binnen het kader van het doorbreken van het feitelijke én beleefde isolement van bepaalde stadsbewoners met respect voor individuele keuzes. Verbondenheid op basis van homogeniteit dient ook ondersteund te worden voor het creëren van groepssolidariteit bij sociale onrechtvaardigheid. Hierbij is de homogene groepsvorming een moment in een proces en een dynamisch gegeven in het teken van emancipatie. ∗ Verbondenheid op basis van herkenbaarheid Verbondenheid op basis van herkenbaarheid gaat meer over zwakke banden (Granovetter, 1973) tussen mensen, over mensen die we van gezicht herkennen omdat we ze regelmatig tegenkomen op plaatsen in de stad. In de stad willen we niet enkel omringd zijn door vreemden en moeten ze tot op zekere hoogte getransformeerd worden tot bekenden zodat er meer familiariteit is. Verbondenheid op basis van herkenbaarheid verhoogt het veiligheidsgevoel (Jacobs, 1972), is een investering in sociaal kapitaal en zo in maatschappelijke betrokkenheid (Putnam, 2000) en stimuleert de leefbaarheid (Blokland, 1997) in de stad. Volgens Blokland (1997, 1998, 1999) is er in stadswijken minder publieke familiariteit dan vroeger omdat familiariteit samenhangt met een hoog buurtgebruik. Door maatschappelijke veranderingen, zoals bijvoorbeeld technologisering, is het buurtgebruik afgenomen (cfr ook Putnam, 2000). Initiatieven ter bevordering van de publieke familiariteit zijn daarom nodig maar zullen volgens Blokland niet leiden tot gemeenschapsvorming maar wel tot de verhoging van de leefbaarheid. 'Publiek' kan gezien worden zoals buurt (Blokland), maar kent ook andere invullingen. In het etnografisch onderzoek naar de relaties met vreemden (Soenen, 2001b) werd publiek gezien als winkels. Familiariteit tussen mensen gaat daar dus gepaard met een hoog winkelgebruik. Deze familiariteit kan zich afspelen in een kleine winkel tussen verkoper en klant en uitmonden in een sociale relatie. Familiariteit komt ook voor in grotere ketens (het buffet) waar processen van privatisering van de publieke ruimte plaatsvonden (zie ook Lofland,1973) of beter momenten van privaat gebruik zich manifesteerden. Familiariteit kan dus in verschillende publieke ruimtes voorkomen. Initiatieven die familiariteit tussen mensen bevorderen kunnen zich zowel op wijkniveau als op stadsniveau 27
Page 1 and 2: Diversiteit in verbondenheid 1 Derd
Page 3 and 4: worden ondermijnd en persoonlijke a
Page 5 and 6: normatief ideaal, vaak geassocieerd
Page 7 and 8: 2.2 Sociale relaties en netwerken i
Page 9 and 10: kunnen dus, ook al hebben ze allema
Page 11 and 12: spendeert ze minder tijd met haar o
Page 13 and 14: Ze is sinds 1980 in België maar ha
Page 15 and 16: Putnam is sociaal kapitaal sterk ve
Page 17 and 18: with strangers. (… ) I refer rath
Page 19 and 20: moeder en dochter zeggen dat ze een
Page 21 and 22: "The erotic attraction here is prec
Page 23 and 24: 2.5. Onrechtvaardigheid vanuit een
Page 25: kapitaal niet enkel van belang aan
Page 29 and 30: Een extra stimulering en ondersteun
Page 31 and 32: heeft waardoor er verder onvoldoend
Page 33 and 34: Hooghe, M. & Pattyn, B. (2001). De

Paper "diversiteit in verbondenheid" - UNIZO.be

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?