Paper "diversiteit in verbondenheid" - UNIZO.be

Een extra stimulering en ondersteuning dringt zich echter op met betrekking tot initiatieven
die een breed en divers publiek en heterogeen samengestelde groepen voor ogen hebben. In
het verleden is vooral aandacht gegaan naar 'bonding' en niet zozeer naar 'bridging'. Nieuwe
wegen zullen gezocht moeten worden in het werken met een verscheidenheid aan mensen en
groepen. Vanuit het perspectief van verbondenheid op basis van ambivalentie is het aan te
bevelen te vertrekken van initiatieven die een verscheidenheid aan groepen of individuen
bereiken. Het werken met een heterogeen publiek of heterogene groep vormt dan het kader
waarbinnen homogene groepen kunnen gevormd worden en bijzondere aandacht gaat naar
sociale uitsluiting. Homogene groepsvorming is dus nog steeds van belang maar binnen het
kader van heterogeniteit of beter ambivalentie.
Bridging houdt initiatieven in voor een breed en divers publiek. Deze initiatieven moeten een
sterk en gediversifieerd product kunnen aanbieden. In de babywinkel verkocht men immers
een universeel product dat mensen van zowel hogere als lagere inkomens, als migranten en
niet migranten,… kon raken. In het grootwarenhuis verkochten ze eigentijdse artikelen voor
dagelijks gebruik in een goede prijs-kwaliteit verhouding. Deze producten gaven aanleiding
tot bindingen, small talk, tot doorbreken van isolement, tot praten met wie je anders nooit zou
praten.
Bij dit soort initiatieven voor een verscheiden publiek dient een mate van herkenbaarheid
aanwezig te zijn of dient dit makkelijk geïnstalleerd te worden maar er dient ook een
anoniemere sfeer te hangen. Zoals we hebben gezien zoeken mensen dit zelf op. Niet iedereen
sluit zich dus op in zijn of haar plaatselijk café waar buitenstaanders niet gewenst zijn. In de
eerste plaats richt men zich op een verscheidenheid van mensen en niet op afgebakende
groepen.
Ook initiatieven op kleinere schaal die werken met kleinere heterogeen samengestelde
groepen dienen ondersteund te worden. Hierbij kunnen bijvoorbeeld ook sterke producten
gecreëerd worden die mensen met verschillende individuele belangen kunnen samenbrengen.
Werken op een kleinere schaal vereist een sterkere professionalisering, namelijk in het kunnen
omgaan met verschillen of in staat zijn tot interculturele negotiatie (Pinxten, 1994) of het
beschikken over interculturele competenties (Soenen, 1999, 2001a en Verlot,e.a, 2000).
Daarnaast zal de professionele kracht niet alleen deep-talk competent zijn (waarin men
meestal geschoold is) maar o.a. ook small-talk competent moeten worden waardoor men in de
mogelijkheid wordt gesteld een heterogeen publiek te bereiken en te rekruteren.
Vanuit het perspectief van verbondenheid op basis van ambivalentie kan in het werken aan
verbondenheid een gerichtheid op sterke bindingen niet de kern vormen. Initiatieven dienen
zich in eerste instantie te richten op afwezige en zwakke bindingen. Een gerichtheid op sterke
bindingen sluit immers ambivalentie uit, daar waar een gerichtheid op zwakke en afwezige
bindingen het uitmonden daarvan in sterke bindingen niet uitsluit. Dit laatste moet echter de
keuzevrijheid van het individu kunnen blijven. Initiatieven vanuit het perspectief van
verbondenheid op basis van ambivalentie laten ruimte voor ontmoeting én voor vermijding.
De aantrekkelijkheid van verbondenheid op basis van ambivalentie ligt in het labiele karakter
ervan waardoor er verschillende gedragsmogelijkheden zijn. Dit impliceert echter eveneens de
manifestatie van negatieve gedragingen, wat dan ook nauwlettend bewaakt moet worden.
Verbondenheid op basis van ambivalentie is van belang voor de opbouw van sociaal kapitaal,
het kan nieuwe vormen van maatschappelijke betrokkenheid openen, het verrijkt individuen
met nieuwe perspectieven en leert mensen omgaan met verschillen en bevordert zo
verdraagzaamheid.
29