Hoofdstuk 5 Verloren verleden (1990-1993).pdf

on: www.vijfeeuwenmigratie.nl
«Ik herinner me dat nog goed», blikt Lubbers terug. «Van Es riep me naar de
Kamer, omdat ik - avant Bolkestein - opmerkingen over rechten en plichten
had gemaakt die beschouwd werden als 'gekruid'. Dat is eigenlijk wel typisch.
Ik denk dat als je dat interview nu zou uitzenden, dat het helemaal
niet als gekruid zou overkomen. Toen was dat omstreden, je kon dat eigenlijk
nog niet zeggen.
En daar zit ook een interessante relatie met NCB-directeur Rabbae. Er
zijn inderdaad mensen die - volgens de lijn van fIarry van Doom - te slecht
behandeld worden hier, maar toen werd de zaak als het ware omgedraaid.
Even in mijn woorden: we moesten ons allemaal, dus ook de allochtonen,
meer inspannen. Ik heb dat overigens nooit gezien als een fundamentele
confrontatie met Rabbae, maar eerder als een rollenspelfunctie waar je dan
in zit.»
Begin 1992 maakte Lubbers duidelijk dat de eigen organisaties van minderheden
in zijn ogen een belangrijkere rol moesten gaan spelen, desnoods
ten koste van het NCB en verwante landelijke instellingen. «Organisaties zoals
het NCB spelen nog steeds een belangrijke rol in bijvoorbeeld gesprekken
over de dubbele nationaliteit waar ik een groot voorstander van ben», zei de
premier op 8 februari 1992 in NRC Handelsblad. «Maar we kunnen daar niet
mee volstaan. Het zijn toch vrij traditionele organisaties: oordelen gevend
over overheidsmaatregelen, rapporten schrijvend. We zijn toe aan een waardering
van andere organisaties die dichter bij de basis staan. Ook initiatieven
zoals het uitzendbureau Coloured Holland zijn daarbij een goede zaak. Nu
hebben we nog te veel aan de ene kant de in een volkswijk opgepakte minderheden
en aan de andere kant het vaak te abstracte Haagse jargon waaraan
ook het NCB nu eenmaal mee moet doen. Die afstand is te groot. De praktijk
ertussen moet zichtbaar gemaakt worden.»
Lubbers houdt dat verhaal twee jaar later nog altijd staande. «Rabbae en
het NCB hangen nogal sterk het model aan van de overheid en de burger.
Rabbae is iets te weinig opgeleid in de cultuur van groepen in de samenleving,
in wat dan heet: de verantwoordelijke samenleving. Dat is later ook
gebleken, toen ik iets zei over andere organisaties van buitenlanders. Het is
niet alleen het NCB dat bepalend is, als een soort kerk voor de rechtzinnigen
in het geloof. Ik zag de opkomst van en een belangrijkere plaats voor migrantenorganisaties
als een vervolgfase op het verbreden - niet alleen kwalitatief,
maar ook kwantitatief - van de aantallen minderheden hier. Zij hebben
zelf ook behoefte aan hun eigen organisaties.
Dat is natuurlijk niet altijd even makkelijk. We hebben ook wel eens gevallen
gehad waarbij je je kon afvragen - en ik ga hier niet incriminerend
spreken - of het wel goed zat. Soms waren er verbindingen met andere,
vooral politieke doeleinden, vanuit het land waar die groep mensen vandaan
komt. Later· hebben we de uitlopers gehad naar de maffiose praktijken,
chantage van Tamils en dergelijke. Ik noem maar enkele voorbeelden, maar
daar heb ik er heel wat van. Die ben ik in mijn politieke loopbaan steeds 383
EEN GOUDEN ARMBAND