Onderzoeksrapport Overname Gasunie Duitsland - Rijksoverheid.nl

2.2 Regulering
2.2.1 Achtergrond en onzekerheden met betrekking tot het Duitse reguleringskader
Bij een landelijk gastransportnetwerk zoals dat van Gasunie in Nederland, maar ook het
gastransportnetwerk van BEB in Duitsland is sprake van een monopoliepositie voor de
eigenaar van het gastransportnetwerk. Voor afnemers bestaan er vaak weinig tot geen
alternatieven. Zij zijn verplicht en/of genoodzaakt om van dit gastransportnetwerk gebruik
te maken.
Om deze reden worden de tarieven die Gasunie (althans haar dochterbedrijf GTS) mag
vragen van afnemers van gas voor het gebruik van de Nederlandse pijpleidingen
gereguleerd door de Nederlandse Mededingingsautoriteit (“NMa”). Gasunie investeert
ook in buitenlandse gasleidingen. In dat geval worden de gastransporttarieven
gereguleerd door een buitenlandse toezichthouder. In Duitsland is dat de
Bundesnetzagentur (“BNetzA”).
Als gevolg van haar overname van het gastransportnetwerk van BEB werd Gasunie
onderworpen aan het Duitse reguleringskader. Opgemerkt dient te worden dat dit Duitse
reguleringskader in het jaar 2007 nog volop in ontwikkeling en aan wijziging onderhevig
was, en in zoverre nog niet vaststond. Er was met andere woorden nog de nodige
onzekerheid over welk toekomstig reguleringsmodel voor BEB uiteindelijk van toepassing
zou zijn op de Duitse markt voor gastransport.
De belangrijkste reguleringsmodellen die in dat kader de revue zijn gepasseerd,
betreffen 8 :
1. ‘incentive regulation’-model
2. ‘cost-based regulation’-model (ook wel: ‘rate-of-return regulation’ genoemd)
3. ‘revenue benchmarking’-model (ook wel ‘competition-based regulation’
genoemd)
4. ‘yardstick regulation’-model.
8 Voor de volledigheid wordt opgemerkt dat Gasunie in Nederland onderhevig is aan een ander
reguleringsmodel: de door de Nederlandse toezichthouder (NMa) vastgestelde waarde van het
Nederlandse landelijk gastransportnetwerk (ook wel gereguleerde activawaarde of ‘Regulated Asset
Base’ (‘RAB’) genoemd) bepaalt het rendement en de afschrijvingen die mogen worden toegepast,
en heeft daarmee grote invloed op het tarief dat mag worden gehanteerd. Indien de activawaarde
te laag is vastgesteld, zullen de afschrijvingen niet voldoende zijn om vervangingsinvesteringen te
doen, en kan onvoldoende rendement worden gemaakt op de gemaakte investeringen. Ook komen
de betaling van dividend en rente aan respectievelijk de aandeelhouder en de verschaffers van
vreemd vermogen dan in gevaar. Indien de activawaarde te hoog is vastgesteld, zullen de tarieven,
die aan afnemers voor het gastransport in rekening worden gebracht, te hoog zijn.
12